Sponsorlu Bağlantılar
Bir hükmün müphem olması veya birbirine aykırı fıkraları içermesi halinde
hükümdeki gerçek anlamın meydana çıkarılması amacıyla başvurulan yola,
hükmün tavzihi denir. Bir kanun yolu değildir. Tavzih yolu ile hüküm
değiştirilemez. Yalnız tavzih edilir yani açıklanır.
Hakimin, hükmünü verdikten sonra o davadan elini çektiği hüküm temyiz edilip
bozulmadıkça o davaya yeniden bakamaz. Hakim hükmü yavzih etmekle hükmün
gerçek anlamını ortaya koymakta ve böylece hükmün başka türlü anlaşılmasını
ve değişmesini önlemektedir.
Tavzihi gerektiren haller: açık olmayan birbirine aykırı, çelişik fıkralar
içeren hükümlerin tavzihi istenebilir.
Tavzih kural olarak yalnız hüküm fıkrası hakkında olur. Hükmün gerekçesinin
açıklanması için tavzih yoluna başvurulamaz. Ancak, hükmün fıkrası ile
gerekçe arasında bir çelişki varsa bu çelişkinin giderilmesi için tavzih
yoluna başvurulabilir.
Hükmün gerekçesinde yargılama masraflarına davacının katlanması gerektiği
açıkça belirtildiği halde, hükmün fıkrasında yargılama giderlerinin davalı
tarafından ödenmesine karar verilmiştir. Bu halde, yargılama giderlerini
hangi tarafın ödeyeceğini anlamak zordur. Bu çelişkinin tavzih yolu ile
giderilmesi gerekir.
Yalnız hüküm mahkemesi kararları için değil yargıtay kararları hakkında da
tavzih yoluna başvurulabilir.
Tavzih yoluna başvurabilmek için hükmün kesinleşmesini beklemeye gerek
yoktur. Tavzih talebinde bulunmakla temyiz süresi durmaz. Bu nedenle bir
taraf yalnız tavzih talebinde bulunur, temyiz süresini kaçırırsa, hüküm
kesinleşmiş sayılır.
Tavzih usulü: hükmün tavzihini istemek bir süreye tabi değildir. Hükmün
icrasına (yerine getirilmesine) kadar tavzihi istenebilir. İlamın icraya
konmasından sonra da ilam tamamen icra edilinceye kadar hükmün tavzihi
istenebilir. Esasen hükmün tavzihine ekseriya hüküm icra edilirken ihtiyaç
duyulur.
Hüküm ancak onu vermiş olan mahkeme tarafından tavzih edilir.
Bir ilam icraya konulduktan sonra hükmün tavzihi istenirse mahkemenin,
hükmün tamamen icra edilip edilmediğini icra dairesinden sorması gerekir.
Tavzih talebi hükmü vermiş olan mahkemeye yapılır. Ve bu mahkeme tarafından
incelenir. Tavzih talebi iki nüsha dilekçe ile yapılır. Mahkeme tavzih
talebini kural olarak dosya üzerinde inceler. Fakat tarafları dinlemek için
duruşmaya davet edebilir.
Mahkeme hükmü, yalnız tavzih edebilir yoksa tavzih bahanesi ile hükmünü
değiştiremez.
Tavzih talebinin kabul veya reddine ilişkin kararlar temyiz edilebilir.
Burada yalnız tavzih kararı hakkında temyiz incelemesi yapılır. Esas karar
hakkında temyiz incelemesi yapılamaz.
Tavzih talebi kendiliğinden hükmün icrasını durdurmaz. Ancak tavzih
talebinde bulunan taraf teminat gösterirse mahkeme, icranın durdurulmasına
karar verebilir.
Maddi hataların düzeltilmesi: hükümde iki tarafın isim, sıfat ve talep
sonuçlarına ilişkin maddi hatalar ve hesap hataları yapılmış ise bu
hataların düzeltilmesi için tavzih yoluna başvurmaya gerek yoktur. Bu
hatalar, taraflar dinlendikten sonra mahkeme tarafından düzeltilir ve
düzeltilen husus hükmün altına yazılır. Buradaki durum tavzihden daha
basittir.
Hakim maddi hataları kendiliğinden de gözetip düzeltebilir.
Maddi hataların düzeltilmesi de hükmün icrasına kadar istenebilir. Burada da
mahkeme maddi hataların düzeltilmesi bahanesi ile hükmünü değiştiremez.
Maddi hataların düzeltilmesi de bir kanun yolu değildir. Çünkü maddi
hataların düzeltilmesi ile hüküm değiştirilemez.
hükümdeki gerçek anlamın meydana çıkarılması amacıyla başvurulan yola,
hükmün tavzihi denir. Bir kanun yolu değildir. Tavzih yolu ile hüküm
değiştirilemez. Yalnız tavzih edilir yani açıklanır.
Hakimin, hükmünü verdikten sonra o davadan elini çektiği hüküm temyiz edilip
bozulmadıkça o davaya yeniden bakamaz. Hakim hükmü yavzih etmekle hükmün
gerçek anlamını ortaya koymakta ve böylece hükmün başka türlü anlaşılmasını
ve değişmesini önlemektedir.
Tavzihi gerektiren haller: açık olmayan birbirine aykırı, çelişik fıkralar
içeren hükümlerin tavzihi istenebilir.
Tavzih kural olarak yalnız hüküm fıkrası hakkında olur. Hükmün gerekçesinin
açıklanması için tavzih yoluna başvurulamaz. Ancak, hükmün fıkrası ile
gerekçe arasında bir çelişki varsa bu çelişkinin giderilmesi için tavzih
yoluna başvurulabilir.
Hükmün gerekçesinde yargılama masraflarına davacının katlanması gerektiği
açıkça belirtildiği halde, hükmün fıkrasında yargılama giderlerinin davalı
tarafından ödenmesine karar verilmiştir. Bu halde, yargılama giderlerini
hangi tarafın ödeyeceğini anlamak zordur. Bu çelişkinin tavzih yolu ile
giderilmesi gerekir.
Yalnız hüküm mahkemesi kararları için değil yargıtay kararları hakkında da
tavzih yoluna başvurulabilir.
Tavzih yoluna başvurabilmek için hükmün kesinleşmesini beklemeye gerek
yoktur. Tavzih talebinde bulunmakla temyiz süresi durmaz. Bu nedenle bir
taraf yalnız tavzih talebinde bulunur, temyiz süresini kaçırırsa, hüküm
kesinleşmiş sayılır.
Tavzih usulü: hükmün tavzihini istemek bir süreye tabi değildir. Hükmün
icrasına (yerine getirilmesine) kadar tavzihi istenebilir. İlamın icraya
konmasından sonra da ilam tamamen icra edilinceye kadar hükmün tavzihi
istenebilir. Esasen hükmün tavzihine ekseriya hüküm icra edilirken ihtiyaç
duyulur.
Hüküm ancak onu vermiş olan mahkeme tarafından tavzih edilir.
Bir ilam icraya konulduktan sonra hükmün tavzihi istenirse mahkemenin,
hükmün tamamen icra edilip edilmediğini icra dairesinden sorması gerekir.
Tavzih talebi hükmü vermiş olan mahkemeye yapılır. Ve bu mahkeme tarafından
incelenir. Tavzih talebi iki nüsha dilekçe ile yapılır. Mahkeme tavzih
talebini kural olarak dosya üzerinde inceler. Fakat tarafları dinlemek için
duruşmaya davet edebilir.
Mahkeme hükmü, yalnız tavzih edebilir yoksa tavzih bahanesi ile hükmünü
değiştiremez.
Tavzih talebinin kabul veya reddine ilişkin kararlar temyiz edilebilir.
Burada yalnız tavzih kararı hakkında temyiz incelemesi yapılır. Esas karar
hakkında temyiz incelemesi yapılamaz.
Tavzih talebi kendiliğinden hükmün icrasını durdurmaz. Ancak tavzih
talebinde bulunan taraf teminat gösterirse mahkeme, icranın durdurulmasına
karar verebilir.
Maddi hataların düzeltilmesi: hükümde iki tarafın isim, sıfat ve talep
sonuçlarına ilişkin maddi hatalar ve hesap hataları yapılmış ise bu
hataların düzeltilmesi için tavzih yoluna başvurmaya gerek yoktur. Bu
hatalar, taraflar dinlendikten sonra mahkeme tarafından düzeltilir ve
düzeltilen husus hükmün altına yazılır. Buradaki durum tavzihden daha
basittir.
Hakim maddi hataları kendiliğinden de gözetip düzeltebilir.
Maddi hataların düzeltilmesi de hükmün icrasına kadar istenebilir. Burada da
mahkeme maddi hataların düzeltilmesi bahanesi ile hükmünü değiştiremez.
Maddi hataların düzeltilmesi de bir kanun yolu değildir. Çünkü maddi
hataların düzeltilmesi ile hüküm değiştirilemez.