Sponsorlu Bağlantılar
aöf sosyoloji dersleri - benilk düzeblemesi - benlik görüşü - özgüvenin sorgulaması - benlik geliştirme - kişisel değerlerin savunulması
Şimdiye kadar benlik görüşü, kendini geri planda tutma beklentileri ve insanların çevreye göre nasıl hareketlerini belirledikleri hakkında çalıştık. Benlik düzenlemesini nasıl kontrol altına alacağımızı bilmek de önemli. Genelde insanlar doğru ve olumlu benlik oluşturmanın yollarını arıyor ve bu konu üzerinde pek çok görüş var.
Doğru Benlik İhtiyacı
Geleceğimizin getirilerini kontrol altına almak, önceden belirleme yeteneklerimiz doğrultusunda gerçekleştirebileceğimiz bir şeydir. Örneğin bir kolej öğrencisisiniz ve iyi bir dansçı olup olmadığınızı merak ediyorsunuz. Böyle bir durumda birçok dans eğitim kursuna gitmek taraftarı değilsinizdir Ya da bir dans yarışmasında belki ilk kez denediniz, olağanüstü iyisinizdir ama 3. kez denediğinizde çok başarısızsınızdır. Kendi dans yeteneğinizi en iyi şekilde teşhis edeceğiniz yer bir kolej partisidir.
Yetenekleriniz hakkında kesin bir bilgiye sahip olmadığınız zaman özgüvenimizi sorgulamak zorundayız. Tutarlı Benlik İhtiyacı genelde bir zorunluluktur ve kendimiz hakkında durumdan duruma sürekli değişken bir yapıya sahip olduğumuzun düşünülmesini istemeyiz. İnsanlar açık durumlarda kendi benlikleri ya da karşısındakinin benliği hakkında yorum yaparak tahminde bulunurlar. Bu yöntemin adı kişisel doğrulamadır. Örneğin sınıf olarak bir seminerdesiniz, sınıf arkadaşlarınız da sizin konuşkan olmadığınızı, katılımsız olduğunuzu söyledi. Siz de bunun üstüne, ertesi günlerde daha aktif bir öğrenci olarak arkadaşlarınızın vardığı tahmini yanıltmaya çalıştınız.
Bir kişi hakkında alacağınız ilk izlenimler onun dış görünüşüyle sağlanır. Aldığımız işaret ve semboller, kıyafet, dış görünüş, kim olduğunu bize söyler. Eğer bir insanın sizin hakkınızda objektif düşünmesini istiyorsanız ,daha sportif giyinirsiniz. İnsanlar zamanlarının çoğunu duruma uygun bir şekilde davranıp, olumlu bir izlenim yaratmaya çalışarak geçirmektedirler.
Kişisel Gelişme
İnsanların kendi benliklerini geliştirebilmelerine en iyi güdü arzulamaktır. Birçok insan kendi performanslarını geliştirmek amacıyla spor ve benzeri eğlence aktivitelerine başvurur. Eğer çalışan biriyse ve işteki hünerlerimizi geliştirmek istiyorsak, iş organizasyon temelli bir çalışmada kendi zamanımızı değerlendiririz.
Kendi arzuladığımız aktiviteler doğrultusunda biz gelişimimizi tamamlayabiliriz ve başarılı olabiliriz. Özgelişim diğer insanlarla iletişimimizi de etkiler. Bu yönteme artan benzerlik denir. Örneğin bir futbolcu sevdiği bir futbolcunun fotoğraflarını saklıyor ve onun başarısına, onun gibi olmaya özen gösteriyor. İnsanlar simgeledikleri, anlamlandırdıkları insanların başarısına ulaşmak için daha çok motive olurlar.
Kişisel Doğrulama
İnsanlar önemli bir çalışma hakkında bir hata yaptığını gördüğünde karşılaştırma yapmak yerine acemi olan özelliklerini önemser. Örnek; çekici bir erkek öğrenci sınavda başarılı olamamasının nedenlerini ararken bunun sorumluluğunu sınıftaki kız arkadaşına yükler. Kişisel doğrulama teorisinde insanların kendi özdeğerlerini doğrulayarak kişisel özelliklerini açıkça davranışa dönüştürdüklerini söyler. Araştırmalar sonunda ortaya çıkan en kapsamlı hata; yüksek özsaygıya sahip olanların, kendilerinin iyi yönlerini abarttıklarıdır. Düşük özsaygıya sahip olanlar ise tersini doğrulamışlardır . (Aktaran; Sears, Taylor, Peplau, 2000).
Tesser’in Kişisel Değerlerin Savunulması Modeli
Sosyal çevremizdeki insanların performansları bizim özgelirlerimizi etkiliyor. Özellikle de psikolojik bir bağımız varsa, bu modele göre farkında olmadığımız yakınlıklar; akrabalık, arkadaşlık gibi ilişkiler doğrultusunda oluyor. Ama bu yakınlık aynı zamanda ortak karakter özelliklerini paylaşmaktan, aynı cinsiyette olmaktan, aynı dine inanmaktan, ya da fiziksel yakınlıktan da kaynaklanabilir.
Kişisel değerlerin savunulması teorisi şu şekilde özetlenebilir:
1. Karşılaştırma etkisi: İlişki içinde olduğumuz insanın performansı kendi gelişmemizi etkiler. Kıskançlık gibi eylemlerde bulunuruz. Bunun içinde o kişiyle aynı konularda uğraşmamız gerekir.
2. Yansıtma etkisi: İlişki içinde olduğumuz kişi, kendi gelişimimiz dışında bir konu hakkında, bir başarı gösterdiyse, O’nun başarısından dolayı gurur duyarız (Aktaran: Sears, Taylor, Peplau, 2000).
alıntı
Şimdiye kadar benlik görüşü, kendini geri planda tutma beklentileri ve insanların çevreye göre nasıl hareketlerini belirledikleri hakkında çalıştık. Benlik düzenlemesini nasıl kontrol altına alacağımızı bilmek de önemli. Genelde insanlar doğru ve olumlu benlik oluşturmanın yollarını arıyor ve bu konu üzerinde pek çok görüş var.
Doğru Benlik İhtiyacı
Geleceğimizin getirilerini kontrol altına almak, önceden belirleme yeteneklerimiz doğrultusunda gerçekleştirebileceğimiz bir şeydir. Örneğin bir kolej öğrencisisiniz ve iyi bir dansçı olup olmadığınızı merak ediyorsunuz. Böyle bir durumda birçok dans eğitim kursuna gitmek taraftarı değilsinizdir Ya da bir dans yarışmasında belki ilk kez denediniz, olağanüstü iyisinizdir ama 3. kez denediğinizde çok başarısızsınızdır. Kendi dans yeteneğinizi en iyi şekilde teşhis edeceğiniz yer bir kolej partisidir.
Yetenekleriniz hakkında kesin bir bilgiye sahip olmadığınız zaman özgüvenimizi sorgulamak zorundayız. Tutarlı Benlik İhtiyacı genelde bir zorunluluktur ve kendimiz hakkında durumdan duruma sürekli değişken bir yapıya sahip olduğumuzun düşünülmesini istemeyiz. İnsanlar açık durumlarda kendi benlikleri ya da karşısındakinin benliği hakkında yorum yaparak tahminde bulunurlar. Bu yöntemin adı kişisel doğrulamadır. Örneğin sınıf olarak bir seminerdesiniz, sınıf arkadaşlarınız da sizin konuşkan olmadığınızı, katılımsız olduğunuzu söyledi. Siz de bunun üstüne, ertesi günlerde daha aktif bir öğrenci olarak arkadaşlarınızın vardığı tahmini yanıltmaya çalıştınız.
Bir kişi hakkında alacağınız ilk izlenimler onun dış görünüşüyle sağlanır. Aldığımız işaret ve semboller, kıyafet, dış görünüş, kim olduğunu bize söyler. Eğer bir insanın sizin hakkınızda objektif düşünmesini istiyorsanız ,daha sportif giyinirsiniz. İnsanlar zamanlarının çoğunu duruma uygun bir şekilde davranıp, olumlu bir izlenim yaratmaya çalışarak geçirmektedirler.
Kişisel Gelişme
İnsanların kendi benliklerini geliştirebilmelerine en iyi güdü arzulamaktır. Birçok insan kendi performanslarını geliştirmek amacıyla spor ve benzeri eğlence aktivitelerine başvurur. Eğer çalışan biriyse ve işteki hünerlerimizi geliştirmek istiyorsak, iş organizasyon temelli bir çalışmada kendi zamanımızı değerlendiririz.
Kendi arzuladığımız aktiviteler doğrultusunda biz gelişimimizi tamamlayabiliriz ve başarılı olabiliriz. Özgelişim diğer insanlarla iletişimimizi de etkiler. Bu yönteme artan benzerlik denir. Örneğin bir futbolcu sevdiği bir futbolcunun fotoğraflarını saklıyor ve onun başarısına, onun gibi olmaya özen gösteriyor. İnsanlar simgeledikleri, anlamlandırdıkları insanların başarısına ulaşmak için daha çok motive olurlar.
Kişisel Doğrulama
İnsanlar önemli bir çalışma hakkında bir hata yaptığını gördüğünde karşılaştırma yapmak yerine acemi olan özelliklerini önemser. Örnek; çekici bir erkek öğrenci sınavda başarılı olamamasının nedenlerini ararken bunun sorumluluğunu sınıftaki kız arkadaşına yükler. Kişisel doğrulama teorisinde insanların kendi özdeğerlerini doğrulayarak kişisel özelliklerini açıkça davranışa dönüştürdüklerini söyler. Araştırmalar sonunda ortaya çıkan en kapsamlı hata; yüksek özsaygıya sahip olanların, kendilerinin iyi yönlerini abarttıklarıdır. Düşük özsaygıya sahip olanlar ise tersini doğrulamışlardır . (Aktaran; Sears, Taylor, Peplau, 2000).
Tesser’in Kişisel Değerlerin Savunulması Modeli
Sosyal çevremizdeki insanların performansları bizim özgelirlerimizi etkiliyor. Özellikle de psikolojik bir bağımız varsa, bu modele göre farkında olmadığımız yakınlıklar; akrabalık, arkadaşlık gibi ilişkiler doğrultusunda oluyor. Ama bu yakınlık aynı zamanda ortak karakter özelliklerini paylaşmaktan, aynı cinsiyette olmaktan, aynı dine inanmaktan, ya da fiziksel yakınlıktan da kaynaklanabilir.
Kişisel değerlerin savunulması teorisi şu şekilde özetlenebilir:
1. Karşılaştırma etkisi: İlişki içinde olduğumuz insanın performansı kendi gelişmemizi etkiler. Kıskançlık gibi eylemlerde bulunuruz. Bunun içinde o kişiyle aynı konularda uğraşmamız gerekir.
2. Yansıtma etkisi: İlişki içinde olduğumuz kişi, kendi gelişimimiz dışında bir konu hakkında, bir başarı gösterdiyse, O’nun başarısından dolayı gurur duyarız (Aktaran: Sears, Taylor, Peplau, 2000).
alıntı