Sponsorlu Bağlantılar
Sayı kavramı gelişimi
3 ile 4 yaş arası:
Bu yaştaki çocuklar gururla 'şu yaştayım' derler. Parmaklarını kaldırarak
kaç yaşında olduklarını gösterirler. Sayabilirler mi? Hayır, sadece kaç parmak kaldırmaları
gerketiği konusunda kafalarında zihinsel bir görüntü oluşmuştur. Başka bir görüntüyle karşılaştığında
(tek elde dört parmak yerine, iki elden ikişer parmak gösterildiğinde)şaşırır örneğin. Erken yaş çocukları şarkılı
saymaya bayılır.
4 ile 4;6 yaş arası:
Bu yaştaki çocuklar oynadıkları objeleri kendiliklerinden saymaya başlarlar. Sayarken sayı atladıkları görüldüğü
gibi objeleri ya çift sayarlar ya da dörtten fazla objeleri atlayarak sayarlar.
4;6 ile 5 yaş arası:
Oyun içerisinda veya tekerleme söylerken ritmik hareketlerle beraber 10'a kadar genelde kusursuz sayabilir. Arada bir, bir sayı atladıkları görülür.
5'e kadar olan objeleri bire bir işaret ederek genelde yanlış yapmadan sayabilir. Çocuk henüz en son söylediği sayının,
objelerin toplam sayısını verdiğini kavrayamaz. Kaç tane örneğin boncuk var diye sorduğunuzda boncukları tekrar sayar.
Adet belirleme biraz da durumun somutluluğu ile de ilgilidir. Durum ne kadar gerçekse, doğru sayma şansı da o kadar
yüksektir. Örneğin: " Bitişe gelmen için kaç atman gerek?".
5 ile 5;6 yaş arası:
10'kadar sayma çocuk için artık sorun değildir. Bire bir sayma stratejisine daha iyi hakimdir. Büyük miktarlarda
neyi sayıp neyi saymadıklarını unuttuklarından bazen şaşırabilirler.
Ama bir süre sonra sayma işleminin belli bir yöntemle yapılmasının pratikliğini keşfederler (sayılan
objeleri kenara çekerler veya sıraya dizerler). Bu düzenleme, sayılan objelerin toplam adetini söyleyebilmek için
bir adım olarak önemlidir.
5;6 ile 6 yaş arası:
Toplam sonucu aklında tutabilme stratejisinden sonra çocuk 5'e kadar olan objeleri düzenlemeye başlar. "bana beş küp verir misin?"
"Bu resimde kaç kuş var?" var gibi soruları rahatlıkla cevap verir ve yerine getirirler.
"Üçü sönmüş beş mumdan kaç tanesi yanıyor?" gibi sorular da bu yaş için uygundur.
GÖZLEM
Gözlem çocuklar için anlam içeren, açık etkinlikler sırasında yapılmalı. Dışarı çıkıp oyun için 'gerçek'
objeleri saymak, öğretmeni memnun etmek için renkli tahtaları saymaktan daha çok motive edicidir.
Açık aktivitelerde çocuklar kendi gelişim düzeylerine bağlı olarak bir etkinliği farklı yollarla uygular.
Örneğin farklı yollarla sayma. "Grubundaki her çocuk için mavi boyama kalemi getir" direktifi verdiğinde 4 yaşındaki bir çocukla
6 yaşındaki bir çocuk bu görevi farklı şekilde yerine getirir. 4 yaşındaki çocuk muhtemelen bir avuç alarak gelip dağıttıktan
sonra geri kalanını götürecektir. 6 yaşındaki çocuk önce gruptaki çocukları sayar ve o sayıya göre kalem alır.
Açık etkinlikler:
* Ebeli oyunlar. Her geriye saymada örneğin beşinci, dördüncü, üçüncü, ikinci çocuklar elenir ve geriye kalan ebe seçilir.
* Sayı tekerlemeleri ve saklambaç oyunu (ebe çocuklar saklanana kadar 10'dan geriye veya 1'den 10'a kadar sayar)
* Elde bir adet oyun arabası vardır ve bütün çocuklar bir sefer sürmek ister. Öğretmen her çocuğun okul bahçesini üç sefer dolaşması için anlaşma yapar. Bekleyen çocuklar oyun arabasının her dönüşünde bir çizik atarlar.
* Kim bu topu 10 defa duvara atıp tutabilir? Kim 10 defa yanmadan ip atlayabilir? Kim yanmadan en uzun ip atlayabilir?
* Grup oyunları
Bunun yanı sıra, sınıfta çocukların gerek belli bir etkinlik uğraşısı, gerekse serbest etkinlik sırasında o anki meşguliyetlerine
uygun sayma işlemi yaptırılabilir.
Sayı kavramını pratikte kavrayarak kullanma etkinliğine bir örnek:
Öğretmen bazı çocuklara avcuyla farklı miktarda taşlar veya düğmeler veya boncuklar dağıtır. Ve sorar " Kime en çok verdim?"
Bazı çocuklar ben diyecektir. "Peki bunu nasıl öğrenebiliriz?" Çocuklardan bir yanıt gelmezse "Sayarak" deyin ve avcunda miktarca biraz fazla olan çocuğa sayma görevi verin.
Genelde çocuklar avcunu açarak diğer işaret parmağıyla saymaya başlarlar ve sayıyı kaybederler. Bu durumda "Elinde taşlar karışık
bir şekilde duruyor.Sayarken ister istemez hangi taşları saydığını unutuyorsun. Bunu nasıl çözebiliriz?"
Veya doğru saydığını düşünelim. "Diğer arkadaşların nasıl saydığını tam olarak göremiyor.
Hem tam olarak kaç taş olduğunu öğrenmek için hem de diğer arkadaşlarının da görebileceği
bir şekilde nasıl sayabilirsin?". (Saydığı her taşı masaya/yere koyar)
3 ile 4 yaş arası:
Bu yaştaki çocuklar gururla 'şu yaştayım' derler. Parmaklarını kaldırarak
kaç yaşında olduklarını gösterirler. Sayabilirler mi? Hayır, sadece kaç parmak kaldırmaları
gerketiği konusunda kafalarında zihinsel bir görüntü oluşmuştur. Başka bir görüntüyle karşılaştığında
(tek elde dört parmak yerine, iki elden ikişer parmak gösterildiğinde)şaşırır örneğin. Erken yaş çocukları şarkılı
saymaya bayılır.
4 ile 4;6 yaş arası:
Bu yaştaki çocuklar oynadıkları objeleri kendiliklerinden saymaya başlarlar. Sayarken sayı atladıkları görüldüğü
gibi objeleri ya çift sayarlar ya da dörtten fazla objeleri atlayarak sayarlar.
4;6 ile 5 yaş arası:
Oyun içerisinda veya tekerleme söylerken ritmik hareketlerle beraber 10'a kadar genelde kusursuz sayabilir. Arada bir, bir sayı atladıkları görülür.
5'e kadar olan objeleri bire bir işaret ederek genelde yanlış yapmadan sayabilir. Çocuk henüz en son söylediği sayının,
objelerin toplam sayısını verdiğini kavrayamaz. Kaç tane örneğin boncuk var diye sorduğunuzda boncukları tekrar sayar.
Adet belirleme biraz da durumun somutluluğu ile de ilgilidir. Durum ne kadar gerçekse, doğru sayma şansı da o kadar
yüksektir. Örneğin: " Bitişe gelmen için kaç atman gerek?".
5 ile 5;6 yaş arası:
10'kadar sayma çocuk için artık sorun değildir. Bire bir sayma stratejisine daha iyi hakimdir. Büyük miktarlarda
neyi sayıp neyi saymadıklarını unuttuklarından bazen şaşırabilirler.
Ama bir süre sonra sayma işleminin belli bir yöntemle yapılmasının pratikliğini keşfederler (sayılan
objeleri kenara çekerler veya sıraya dizerler). Bu düzenleme, sayılan objelerin toplam adetini söyleyebilmek için
bir adım olarak önemlidir.
5;6 ile 6 yaş arası:
Toplam sonucu aklında tutabilme stratejisinden sonra çocuk 5'e kadar olan objeleri düzenlemeye başlar. "bana beş küp verir misin?"
"Bu resimde kaç kuş var?" var gibi soruları rahatlıkla cevap verir ve yerine getirirler.
"Üçü sönmüş beş mumdan kaç tanesi yanıyor?" gibi sorular da bu yaş için uygundur.
GÖZLEM
Gözlem çocuklar için anlam içeren, açık etkinlikler sırasında yapılmalı. Dışarı çıkıp oyun için 'gerçek'
objeleri saymak, öğretmeni memnun etmek için renkli tahtaları saymaktan daha çok motive edicidir.
Açık aktivitelerde çocuklar kendi gelişim düzeylerine bağlı olarak bir etkinliği farklı yollarla uygular.
Örneğin farklı yollarla sayma. "Grubundaki her çocuk için mavi boyama kalemi getir" direktifi verdiğinde 4 yaşındaki bir çocukla
6 yaşındaki bir çocuk bu görevi farklı şekilde yerine getirir. 4 yaşındaki çocuk muhtemelen bir avuç alarak gelip dağıttıktan
sonra geri kalanını götürecektir. 6 yaşındaki çocuk önce gruptaki çocukları sayar ve o sayıya göre kalem alır.
Açık etkinlikler:
* Ebeli oyunlar. Her geriye saymada örneğin beşinci, dördüncü, üçüncü, ikinci çocuklar elenir ve geriye kalan ebe seçilir.
* Sayı tekerlemeleri ve saklambaç oyunu (ebe çocuklar saklanana kadar 10'dan geriye veya 1'den 10'a kadar sayar)
* Elde bir adet oyun arabası vardır ve bütün çocuklar bir sefer sürmek ister. Öğretmen her çocuğun okul bahçesini üç sefer dolaşması için anlaşma yapar. Bekleyen çocuklar oyun arabasının her dönüşünde bir çizik atarlar.
* Kim bu topu 10 defa duvara atıp tutabilir? Kim 10 defa yanmadan ip atlayabilir? Kim yanmadan en uzun ip atlayabilir?
* Grup oyunları
Bunun yanı sıra, sınıfta çocukların gerek belli bir etkinlik uğraşısı, gerekse serbest etkinlik sırasında o anki meşguliyetlerine
uygun sayma işlemi yaptırılabilir.
Sayı kavramını pratikte kavrayarak kullanma etkinliğine bir örnek:
Öğretmen bazı çocuklara avcuyla farklı miktarda taşlar veya düğmeler veya boncuklar dağıtır. Ve sorar " Kime en çok verdim?"
Bazı çocuklar ben diyecektir. "Peki bunu nasıl öğrenebiliriz?" Çocuklardan bir yanıt gelmezse "Sayarak" deyin ve avcunda miktarca biraz fazla olan çocuğa sayma görevi verin.
Genelde çocuklar avcunu açarak diğer işaret parmağıyla saymaya başlarlar ve sayıyı kaybederler. Bu durumda "Elinde taşlar karışık
bir şekilde duruyor.Sayarken ister istemez hangi taşları saydığını unutuyorsun. Bunu nasıl çözebiliriz?"
Veya doğru saydığını düşünelim. "Diğer arkadaşların nasıl saydığını tam olarak göremiyor.
Hem tam olarak kaç taş olduğunu öğrenmek için hem de diğer arkadaşlarının da görebileceği
bir şekilde nasıl sayabilirsin?". (Saydığı her taşı masaya/yere koyar)