Sponsorlu Bağlantılar
Budizm ve Tarihi Yapısı Hakkında Bilgi
BUDİZM
Doğmuş olduğu Hindistan’ın büyük ölçüde dışına taşarak kuzeyden doğuya kadar bütün Asya’ya yayılmış olan Buddhacılık (Budizm), bu topraklarda yüzyıllarca büyük toplulukların inancı olmuştur.
a. Kurucusu ve Doğuşu : Budizmin kurucusu Buddha, (çeşitli kaynaklara göre) M.Ö. 560 yılında Himalaya dağlarının eteklerinde “Gautama” adıyla doğmuştur. Gautama’nın aydınlanma (bodhi) sonrası isimlerinden biri Buddha’dır. Bundan başka adlarla da anılmıştır: Ermiş Gautama anlamında Siddharta Gautama, Şakya kabilesinin bilgesi anlamında Şakyamuni, vb.
Yıllarını saraylar ve bahçeler arasında sürdüren Gautama bir gün bir bahçeden diğerine giderlerken, arabacıya başka bir yoldan gitmesini söyledi. Bu yolda ilerlerken yaşlı, hasta, güçlükle yürüyen bir adamla karşılaştılar. Gautama arabacısına “Bu adamın nesi var?” diye sordu ve “Yaşam budur efendim” yanıtını aldı.
Bir başka gün yolda sancılar içinde kıvranan bir adam görüp, üçüncü gün bir cenaze alayına rastladılar. Gautama en sonunda cenaze alayının arkasından gelen, yırtık giysiler giymiş, huzur içinde dilenen bir rahip gördü ve hemen saraya dönüp babasına, eşine ve çocuğuna veda ettikten sonra arabacısıyla ormana doğru yola çıktı. Ormanda uzun saçlarını kesip, güzel giysilerini çıkarıp dilenci kılığına girdi ve güneye doğru huzur ve coşkuyla yürümeye başladı. Böylece 29 yaşına girdiği akşam, alınyazısına doğru ilk adımı atmış oldu. Gautama artık gerçeği arayan bir gezgindi.
Önce Alara Kalama adlı bir bilgeden Yoga öğrendi. Daha sonra Pandava dağlarında yaşayan bir bilgenin yanına giderek, düşüncenin daha yüksek aşamalarını öğrendi. Bunlar da yetmeyince, bilgenin 5 öğrencisiyle beraber Uruvilva ormanında 6 yıl çileci bir rahip gibi yaşadı. Kendisini yorarak içindeki can’ı uyandırmaya çalışıyordu. Çileciliğin boşluğunu anladı ve Sucata adında bir kadının yanında çileciliği bıraktı.
b. Gautama’nın aydınlanması ve ölümü
35. yaşgününde Gaya’ya doğru yola çıkan Gautama, yolda ot toplayan bir Brahma rahibi görünce, kendisi için de 8 deste ot toplamasını istedi. Bu otlardan bir ağacın etrafına yatak yaptı ve agacın çevresinde yedi kez dolanarak “Tenim solsun, ellerim uyuşsun, kemiklerim erisin ki iyice anlayana kadar buradan kalkmayacağım” diye yemin etti. Yatağın üzerine oturup meditasyona başladı. İlk uykusuz gecesinde, önceki yaşamlarını keşfetti. İkinci gecesinde Kutsal Göz’e ulaştı; aklının gözleri önünden (en yüce tanrılar dahil) binlerce varlık geçti. Üçüncü günde ise her şeyin üzerine çıktığını ve başarıya ulaştığını hissetti. Her şeyin gerçek yapısını bilen Buddha (uyanmış, aydınlanmış) oldu. Nirvana’ya ermişti, bir daha dünyaya gelmeyeceğini biliyordu.
Daha sonra çeşitli bölgelerde Budizm’i yaymaya başladı. Seksen yaşına bastığı gün, eceliyle ölmüştür. Hint adetlerine göre, cesedi yakıldıktan sonra külleri sekiz kişi tarafından paylaşılmıştır.
c. Budizmin Genel Özellikleri
Budizmin kutsal metni Tipitakadır. Bunun ne zaman yazıya geçirildiği kesin olarak bilinmemektedir, ancak M.Ö. 1. yüzyılda Seylanda bugünkü şeklini aldığı ileri sürülmektedir. Çekirdeği Buddhanın sözlerinden oluşan Tipitaka, üç sepetten oluşmaktadır. Her sepet, kitabın bir bölümüdür. Çok sayıda kitaplardan ibarettir. Buddhanın hayat yolunu, orta yol doktrinini içinde bulunduran bu kitapta pek çok tekrarlar da vardır. Üç sepet şunlardır:
1-Vinaya Pitaka: Sangha adı verilen rahip ve rahibelerle ilgili usûl ve kaideleri, bunların nasıl yerine getirileceğini içine alır. Rahip olmayanlarla ilgili hususlar da vardır.
2-Sutta Pitaka: Buddhanın fikirlerini açıkladığı konuşmalarının çoğu bu bölümde bulunur. Bunun için bu bölüme doktrin (dhamma) sepeti de denir.
3-Abhidhamma Pitaka: Buddhanın vaazlarının yorumları ve Budizmin felsefe ve psikolojisi bu bölümde yer alır.
Buddha hayatı boyunca kurtuluşa ulaşabilmenin yollarını araştırmış ve bunun için şu dört kutsal gerçeği telkin etmiştir:
- Izdırabın ne olduğu: Buddhaya göre doğum, hastalık, yaşlılık ve ölüm ızdıraptır.
BUDİZM
Doğmuş olduğu Hindistan’ın büyük ölçüde dışına taşarak kuzeyden doğuya kadar bütün Asya’ya yayılmış olan Buddhacılık (Budizm), bu topraklarda yüzyıllarca büyük toplulukların inancı olmuştur.
a. Kurucusu ve Doğuşu : Budizmin kurucusu Buddha, (çeşitli kaynaklara göre) M.Ö. 560 yılında Himalaya dağlarının eteklerinde “Gautama” adıyla doğmuştur. Gautama’nın aydınlanma (bodhi) sonrası isimlerinden biri Buddha’dır. Bundan başka adlarla da anılmıştır: Ermiş Gautama anlamında Siddharta Gautama, Şakya kabilesinin bilgesi anlamında Şakyamuni, vb.
Yıllarını saraylar ve bahçeler arasında sürdüren Gautama bir gün bir bahçeden diğerine giderlerken, arabacıya başka bir yoldan gitmesini söyledi. Bu yolda ilerlerken yaşlı, hasta, güçlükle yürüyen bir adamla karşılaştılar. Gautama arabacısına “Bu adamın nesi var?” diye sordu ve “Yaşam budur efendim” yanıtını aldı.
Bir başka gün yolda sancılar içinde kıvranan bir adam görüp, üçüncü gün bir cenaze alayına rastladılar. Gautama en sonunda cenaze alayının arkasından gelen, yırtık giysiler giymiş, huzur içinde dilenen bir rahip gördü ve hemen saraya dönüp babasına, eşine ve çocuğuna veda ettikten sonra arabacısıyla ormana doğru yola çıktı. Ormanda uzun saçlarını kesip, güzel giysilerini çıkarıp dilenci kılığına girdi ve güneye doğru huzur ve coşkuyla yürümeye başladı. Böylece 29 yaşına girdiği akşam, alınyazısına doğru ilk adımı atmış oldu. Gautama artık gerçeği arayan bir gezgindi.
Önce Alara Kalama adlı bir bilgeden Yoga öğrendi. Daha sonra Pandava dağlarında yaşayan bir bilgenin yanına giderek, düşüncenin daha yüksek aşamalarını öğrendi. Bunlar da yetmeyince, bilgenin 5 öğrencisiyle beraber Uruvilva ormanında 6 yıl çileci bir rahip gibi yaşadı. Kendisini yorarak içindeki can’ı uyandırmaya çalışıyordu. Çileciliğin boşluğunu anladı ve Sucata adında bir kadının yanında çileciliği bıraktı.
b. Gautama’nın aydınlanması ve ölümü
35. yaşgününde Gaya’ya doğru yola çıkan Gautama, yolda ot toplayan bir Brahma rahibi görünce, kendisi için de 8 deste ot toplamasını istedi. Bu otlardan bir ağacın etrafına yatak yaptı ve agacın çevresinde yedi kez dolanarak “Tenim solsun, ellerim uyuşsun, kemiklerim erisin ki iyice anlayana kadar buradan kalkmayacağım” diye yemin etti. Yatağın üzerine oturup meditasyona başladı. İlk uykusuz gecesinde, önceki yaşamlarını keşfetti. İkinci gecesinde Kutsal Göz’e ulaştı; aklının gözleri önünden (en yüce tanrılar dahil) binlerce varlık geçti. Üçüncü günde ise her şeyin üzerine çıktığını ve başarıya ulaştığını hissetti. Her şeyin gerçek yapısını bilen Buddha (uyanmış, aydınlanmış) oldu. Nirvana’ya ermişti, bir daha dünyaya gelmeyeceğini biliyordu.
Daha sonra çeşitli bölgelerde Budizm’i yaymaya başladı. Seksen yaşına bastığı gün, eceliyle ölmüştür. Hint adetlerine göre, cesedi yakıldıktan sonra külleri sekiz kişi tarafından paylaşılmıştır.
c. Budizmin Genel Özellikleri
Budizmin kutsal metni Tipitakadır. Bunun ne zaman yazıya geçirildiği kesin olarak bilinmemektedir, ancak M.Ö. 1. yüzyılda Seylanda bugünkü şeklini aldığı ileri sürülmektedir. Çekirdeği Buddhanın sözlerinden oluşan Tipitaka, üç sepetten oluşmaktadır. Her sepet, kitabın bir bölümüdür. Çok sayıda kitaplardan ibarettir. Buddhanın hayat yolunu, orta yol doktrinini içinde bulunduran bu kitapta pek çok tekrarlar da vardır. Üç sepet şunlardır:
1-Vinaya Pitaka: Sangha adı verilen rahip ve rahibelerle ilgili usûl ve kaideleri, bunların nasıl yerine getirileceğini içine alır. Rahip olmayanlarla ilgili hususlar da vardır.
2-Sutta Pitaka: Buddhanın fikirlerini açıkladığı konuşmalarının çoğu bu bölümde bulunur. Bunun için bu bölüme doktrin (dhamma) sepeti de denir.
3-Abhidhamma Pitaka: Buddhanın vaazlarının yorumları ve Budizmin felsefe ve psikolojisi bu bölümde yer alır.
Buddha hayatı boyunca kurtuluşa ulaşabilmenin yollarını araştırmış ve bunun için şu dört kutsal gerçeği telkin etmiştir:
- Izdırabın ne olduğu: Buddhaya göre doğum, hastalık, yaşlılık ve ölüm ızdıraptır.