Sponsorlu Bağlantılar
Ağrının Yer Şekilleri
Ağrının coğrafi yapısı
Ağrının coğrafi özellikleri
Ağrının Yeryüzü özellikleri
39.05 ve 40.07 kuzey enlemleri ile, 42.20 ve 44.30 doğu boylamları arasında yer alan il, deniz seviyesinden 1640 m yÜkseklikte kurulmuştur. Anadolu İran la bağlantısını sağlayan yolun Üzerinde bulunması ile önemi artan ilin doğusunda İran, batısında Muş ve Erzurum, kuzeyinde Kars, gÜneyinde Van ve Bitlis ile kuzeydoğusunda Iğdır ili Bulunmaktadır. Doğ Anadolu Bölgesi nin Yukarı Murat-Van bölÜmÜ içinde kalan yÜksek Anadolu yaylasının devamı Üzerinde yer almaktadır. YÜzölçÜmÜ 11376 kilometrekaredir. Topraklarının %46 sını dağlık alanlar, %29 Unu ovalar, %18 ini platolar ve %7 sini yaylalar oluşturmaktadır.
Ağrının Dağları
Ağrı ilinde dağlar, ilin adıyla özdeşleşecek kadar önemli bir yer tutar. Bunların başında BÜyÜk ve KÜçÜk Ağrı Dağı gelir. Bunlardan Başka yÜkseklikleri 3000 metreyi aşan birçok doruğa rastlanır. TÜrkiye nin en bÜyÜk dağı olan Ağrı Dağı, Doğubeyazıt ilçesine 15km uzaklıkta olup, il topraklarının %11 ni kaplayan bir alana oturur. Denizden yÜksekliği 5165 m.yi bulmaktadır. Doruk Tepesi kÜkÜrtlÜ bir tabaka ile kaplı olduğundan fazla Kar tutmamaktadır. Ancak doruğun biraz aşağısında başlayarak 1000 m.lik bir bölÜm sÜrekli karla kaplıdır ve burada TÜrkiye nin en bÜyÜk buzulu bulunmaktadır. Zirvesinde bulutsuz zamanın az olduğu dağ, merkezi bir lav pÜskÜrmesi sonucu oluşmuştur. Tepesi dışa doğru kabarık bir koniyi andıran dağın en önemli özelliği kÜçÜk tepeler meydana getirmeden, dikine olarak, birdenbire yÜkselmesidir.
Büyük ve Küçük Ağrı Dağı dorukları arasında tabanı 2700m.ye inen Serdarbulak beli bulunur. Ağrı Dağı daha batıdaki Hama Dağı nda çengelli gediği ile ayrılır. Ağrı Dağı nın zirvesine ilk defa 1829 yılında, Prof. Frederic Parat başkanlığındaki heyet çıkmıştır.
Nuh Tufanı ile ilgili olarak, Nuh Un Gemisi nin burada bulunduğu yolundaki varsayım nedeniylede Ağrı Dağı önemli bir yer teşkil etmektedir.
ilde; Ağrı-Van arasında yÜkselen, 3343m yÜksekliğe sahip TendÜrek Dağı, Van GölÜ nÜn kuzeybatısında sönmÜş bir volkanik dağ olan 4058m yÜkseklikteki SÜphan Dağı ile Hama dağı, Aşağı Dağ (3720), Karadağ (3243), Aladağ (3250), Mirgemir Dağı, çemçi Dağları, Mergezer Dağları, Tahir Dağları, çift ökÜz ( Solhan) Dağları ile Mızrak Dağları bulunur.
Ağrıdaki Ovalar
Bölgenin volkanik bir arazi olması sebebiyle , ovalar çökÜntÜ neticesinde meydana gelmiştir. Ovalar daha çok Tahıl ekimi yapılan ve mera olarak kullanılan klasik ova tanımının ötesinde, genel anlamıyla dÜzlÜktÜr.
Ağrı-Eleşkirt Ovası
ilin en bÜyÜk ovasıdır. Tabanı derin olmayan yarıklarıyla kaplı dÜzlÜklerden oluşan bu ovadan Murat ırmağının bazı yan kolları geçer. Toprağının verimliliği ve ulaşımın rahatlığı nedeniyle nÜfusun kalabalık olduğu bir yerdir.
Doğubayazıt Ovası
Rakımı en yÜksek olan ovanın, dört bir tarafı dağlarla çevrili olup, 280 metrekarelik bir alanı kapsamaktadır. Az karın yaydığı ovada yazlar kurak geçer. Ovanın toprağı verimli olmadığından tarıma elverişli değildir.
Tutak Ovası
Murat Nehrinin ikiye böldÜğÜ ovanın, batı tarafında kalan kısmına Antep Ovası, Doğusunda kalan tarafa ise Göl Ovası denilmektedir. Göl Ovası, Antep ovasına göre daha çok dÜzlÜklerden oluşmaktadır. Su oldukça azdır.
Patnos Ovası
Etrafını çevreleyen dağlardan aşağılara doğru akarsular inmektedir. Bu akarsular daha sonra Murat Nehri ne karışmaktadır. Patnos Barajı ve şekerova Barajının suladığı ova tarıma elverişli olup bir çok tarım ÜrÜnÜ yetiştirilmektedir.
YAYLALAR
Topraklarının %7 sini kaplayan yaylalar, özellikle hayvancılık açısından bÜyÜk önem taşırlar. Bunlar geniş otlaklarla kaplı dÜzlÜklerdir.
Aladağ Yaylaları
Doğu Anadolu nun en engebeli, en yÜksek ve en geniş ovalarından biri olan Aladağ yaylaları, ilin gÜneyinde bulunmaktadır. Hamur Vadi sinden TendÜrek Dağına kadar olan bÜyÜk bir alanı kapsamaktadır. Hayvancılık açısından oldukça önemli bir yer teşkil etmektedir.
Sinek Yaylası
ilin Aladağ yaylasında sonra ikinci bÜyÜklÜğe sahip yaylası olan sinek yaylası, Ahtalar Gediği ile Balık GölÜ arasında kalan alanı kapsamaktadır. ilde bunların dışında; Mirgemir-çakmak (Kılıç) yaylaları, Davul Yaylası, Kraktin yaylası, Pani Yaylası ve Katavin Yaylası Bulunmaktadır.
Ağrının Akarsuları
Ağrı ilinde irili ufaklı bir çok akarsu vardır. En önemlileri Keban Baraj gölÜne dökÜlen Murat Irmağının yukarı çığırını oluşturan derelerdir. ilin en bÜyÜk akarsuyu Fırat nehrinin ana kollarından biri olan Murat Irmağıdır.
Muratbaşı yöresinden doğan ırmak, Ağrı-Eleşkirt Ovasından geçerek çeşitli kollara ayrılır. Eleşkirt Ovasında aldığı şiryan çayı en önemli koludur. Daha sonra gÜneye yönelerek, Hamur Boğaz ından geçer ve Muş Ovasına kadar iner. Irmağa katılan diğer kollar şiryan (şeriyan) Deresi dışında, Eleşkirt Deresi, Kopuzdere, Taşlıçay, Körsu, Gelutan Deresi , Ahmetbey Deresi, KÜpkıran çayı, ve Mandalık çayıdır. ilde bulanan diğer akarsular ise; Eleşkirt çayı, Murat Suyu, Sarısu ve Balıkçayıdır.
Ağrıdaki Göller
il sınırları içinde en önemli göl Balık GölÜdÜr. TÜrkiye nin en yÜksek göllerinden biri olan bu gölde alabalık avlanır. çevresiyle birlikte oluşturduğu manzara görÜlmeye değerdir. Ayrıca bÜyÜk ve kÜçÜk Ağrı dağlarının eteklerinde GölyÜzÜ ve Saz GölÜ adı iki göl daha vardır. Bunların dışında şeyh ve Danikel Gölleri bulunur. Ancak bunlar yaz aylarında bir bataklık görÜnÜmÜndedirler.
AĞRI DA GEÇİTLER
Tahir geçidi: Eleşkirt ile Horasan arasındadır.
ipek Geçidi: Doğubeyazıt ile Diyadin arasındadır.
Ahtalar Geçidi: Kağızman-Kars ile Ağrı arasındadır.
çat geçidi: Ağrı ile Erzurum arasındadır.
çilli geçidi: Iğdır ile Doğubeyazıt arasındadır.
Kılıç Gediği geçidi: Eleşkirt Ovasının batısındadır.
Ağrı Geçidi: Ağrı-Van arasında, Aladağın gÜneyindedir.
Ağrının coğrafi yapısı
Ağrının coğrafi özellikleri
Ağrının Yeryüzü özellikleri
39.05 ve 40.07 kuzey enlemleri ile, 42.20 ve 44.30 doğu boylamları arasında yer alan il, deniz seviyesinden 1640 m yÜkseklikte kurulmuştur. Anadolu İran la bağlantısını sağlayan yolun Üzerinde bulunması ile önemi artan ilin doğusunda İran, batısında Muş ve Erzurum, kuzeyinde Kars, gÜneyinde Van ve Bitlis ile kuzeydoğusunda Iğdır ili Bulunmaktadır. Doğ Anadolu Bölgesi nin Yukarı Murat-Van bölÜmÜ içinde kalan yÜksek Anadolu yaylasının devamı Üzerinde yer almaktadır. YÜzölçÜmÜ 11376 kilometrekaredir. Topraklarının %46 sını dağlık alanlar, %29 Unu ovalar, %18 ini platolar ve %7 sini yaylalar oluşturmaktadır.
Ağrının Dağları
Ağrı ilinde dağlar, ilin adıyla özdeşleşecek kadar önemli bir yer tutar. Bunların başında BÜyÜk ve KÜçÜk Ağrı Dağı gelir. Bunlardan Başka yÜkseklikleri 3000 metreyi aşan birçok doruğa rastlanır. TÜrkiye nin en bÜyÜk dağı olan Ağrı Dağı, Doğubeyazıt ilçesine 15km uzaklıkta olup, il topraklarının %11 ni kaplayan bir alana oturur. Denizden yÜksekliği 5165 m.yi bulmaktadır. Doruk Tepesi kÜkÜrtlÜ bir tabaka ile kaplı olduğundan fazla Kar tutmamaktadır. Ancak doruğun biraz aşağısında başlayarak 1000 m.lik bir bölÜm sÜrekli karla kaplıdır ve burada TÜrkiye nin en bÜyÜk buzulu bulunmaktadır. Zirvesinde bulutsuz zamanın az olduğu dağ, merkezi bir lav pÜskÜrmesi sonucu oluşmuştur. Tepesi dışa doğru kabarık bir koniyi andıran dağın en önemli özelliği kÜçÜk tepeler meydana getirmeden, dikine olarak, birdenbire yÜkselmesidir.
Büyük ve Küçük Ağrı Dağı dorukları arasında tabanı 2700m.ye inen Serdarbulak beli bulunur. Ağrı Dağı daha batıdaki Hama Dağı nda çengelli gediği ile ayrılır. Ağrı Dağı nın zirvesine ilk defa 1829 yılında, Prof. Frederic Parat başkanlığındaki heyet çıkmıştır.
Nuh Tufanı ile ilgili olarak, Nuh Un Gemisi nin burada bulunduğu yolundaki varsayım nedeniylede Ağrı Dağı önemli bir yer teşkil etmektedir.
ilde; Ağrı-Van arasında yÜkselen, 3343m yÜksekliğe sahip TendÜrek Dağı, Van GölÜ nÜn kuzeybatısında sönmÜş bir volkanik dağ olan 4058m yÜkseklikteki SÜphan Dağı ile Hama dağı, Aşağı Dağ (3720), Karadağ (3243), Aladağ (3250), Mirgemir Dağı, çemçi Dağları, Mergezer Dağları, Tahir Dağları, çift ökÜz ( Solhan) Dağları ile Mızrak Dağları bulunur.
Ağrıdaki Ovalar
Bölgenin volkanik bir arazi olması sebebiyle , ovalar çökÜntÜ neticesinde meydana gelmiştir. Ovalar daha çok Tahıl ekimi yapılan ve mera olarak kullanılan klasik ova tanımının ötesinde, genel anlamıyla dÜzlÜktÜr.
Ağrı-Eleşkirt Ovası
ilin en bÜyÜk ovasıdır. Tabanı derin olmayan yarıklarıyla kaplı dÜzlÜklerden oluşan bu ovadan Murat ırmağının bazı yan kolları geçer. Toprağının verimliliği ve ulaşımın rahatlığı nedeniyle nÜfusun kalabalık olduğu bir yerdir.
Doğubayazıt Ovası
Rakımı en yÜksek olan ovanın, dört bir tarafı dağlarla çevrili olup, 280 metrekarelik bir alanı kapsamaktadır. Az karın yaydığı ovada yazlar kurak geçer. Ovanın toprağı verimli olmadığından tarıma elverişli değildir.
Tutak Ovası
Murat Nehrinin ikiye böldÜğÜ ovanın, batı tarafında kalan kısmına Antep Ovası, Doğusunda kalan tarafa ise Göl Ovası denilmektedir. Göl Ovası, Antep ovasına göre daha çok dÜzlÜklerden oluşmaktadır. Su oldukça azdır.
Patnos Ovası
Etrafını çevreleyen dağlardan aşağılara doğru akarsular inmektedir. Bu akarsular daha sonra Murat Nehri ne karışmaktadır. Patnos Barajı ve şekerova Barajının suladığı ova tarıma elverişli olup bir çok tarım ÜrÜnÜ yetiştirilmektedir.
YAYLALAR
Topraklarının %7 sini kaplayan yaylalar, özellikle hayvancılık açısından bÜyÜk önem taşırlar. Bunlar geniş otlaklarla kaplı dÜzlÜklerdir.
Aladağ Yaylaları
Doğu Anadolu nun en engebeli, en yÜksek ve en geniş ovalarından biri olan Aladağ yaylaları, ilin gÜneyinde bulunmaktadır. Hamur Vadi sinden TendÜrek Dağına kadar olan bÜyÜk bir alanı kapsamaktadır. Hayvancılık açısından oldukça önemli bir yer teşkil etmektedir.
Sinek Yaylası
ilin Aladağ yaylasında sonra ikinci bÜyÜklÜğe sahip yaylası olan sinek yaylası, Ahtalar Gediği ile Balık GölÜ arasında kalan alanı kapsamaktadır. ilde bunların dışında; Mirgemir-çakmak (Kılıç) yaylaları, Davul Yaylası, Kraktin yaylası, Pani Yaylası ve Katavin Yaylası Bulunmaktadır.
Ağrının Akarsuları
Ağrı ilinde irili ufaklı bir çok akarsu vardır. En önemlileri Keban Baraj gölÜne dökÜlen Murat Irmağının yukarı çığırını oluşturan derelerdir. ilin en bÜyÜk akarsuyu Fırat nehrinin ana kollarından biri olan Murat Irmağıdır.
Muratbaşı yöresinden doğan ırmak, Ağrı-Eleşkirt Ovasından geçerek çeşitli kollara ayrılır. Eleşkirt Ovasında aldığı şiryan çayı en önemli koludur. Daha sonra gÜneye yönelerek, Hamur Boğaz ından geçer ve Muş Ovasına kadar iner. Irmağa katılan diğer kollar şiryan (şeriyan) Deresi dışında, Eleşkirt Deresi, Kopuzdere, Taşlıçay, Körsu, Gelutan Deresi , Ahmetbey Deresi, KÜpkıran çayı, ve Mandalık çayıdır. ilde bulanan diğer akarsular ise; Eleşkirt çayı, Murat Suyu, Sarısu ve Balıkçayıdır.
Ağrıdaki Göller
il sınırları içinde en önemli göl Balık GölÜdÜr. TÜrkiye nin en yÜksek göllerinden biri olan bu gölde alabalık avlanır. çevresiyle birlikte oluşturduğu manzara görÜlmeye değerdir. Ayrıca bÜyÜk ve kÜçÜk Ağrı dağlarının eteklerinde GölyÜzÜ ve Saz GölÜ adı iki göl daha vardır. Bunların dışında şeyh ve Danikel Gölleri bulunur. Ancak bunlar yaz aylarında bir bataklık görÜnÜmÜndedirler.
AĞRI DA GEÇİTLER
Tahir geçidi: Eleşkirt ile Horasan arasındadır.
ipek Geçidi: Doğubeyazıt ile Diyadin arasındadır.
Ahtalar Geçidi: Kağızman-Kars ile Ağrı arasındadır.
çat geçidi: Ağrı ile Erzurum arasındadır.
çilli geçidi: Iğdır ile Doğubeyazıt arasındadır.
Kılıç Gediği geçidi: Eleşkirt Ovasının batısındadır.
Ağrı Geçidi: Ağrı-Van arasında, Aladağın gÜneyindedir.