Türkiyenin Ekonomik Faaliyetleri - Ülkemizdeki Ekonomik Faaliyetler Nelerdir?

SeLeN

Yönetici
Editör
#1
Sponsorlu Bağlantılar
Ülkemizdeki Ekonomik Faaliyetler - Türkiyedeki Ekonomik Faaliyetler Nelerdir ?

Sanayi sektörü

Cumhuriyetin ilk yıllarında devlet temel tüketim ve ara malları alanında ithal ikamesi sağlamak amacıyla un, şeker, pamuk ile kömür, demir ve akaryakıt üretimine özellikle öncelik vermiş, cumhuriyetin ilk on bir yılında dört şeker fabrikası açılmıştır. Şu an ise, Türkiye son birkaç yıllık kalkınmayla otomotiv, elektronik, uçak, beyaz eşya, demir çelik ,giyim vb. alanlarda ilerleyerek bu ürünleri ihraç etmeye başlamıştır. Türkiye, ekonomide dünyanın en hızlı büyüyen birkaç ülkesinden biri haline gelmiştir.

Turizm sektörü

Türkiye son yıllarda çok önemli bir turizm merkezi haline gelmiş bulunmaktadır. 1980 yılında sadece 326 milyon dolar olan turizm gelirleri, yaklaşık 24 kat artarak 2001 yılında 8,1 milyar dolar düzeyine yükselmiştir. Turizm gelirlerindeki yıllık ortalama artış oranı yüzde 16,5 olmuştur.

Kaliteli tıbbi servisleri ve yetenekli doktorları ile Türkiye, düşük fiyatları ve Avrupa ile Orta Doğu arasındaki konumu ile önemli bir sağlık turizmi bölgesi olmuştur.
Yabancı turist sayısı 2002 ve 2005 yılları arasında 12.8 milyondan 21.2 milyona ulaşmıştır ki, bu sayı Türkiye'yi "Yabancı Ziyaretçiler için En İyi 10 Ülke" sıralamasına sokmuştur.

Finans sektörü

Merkez Bankası 1930 yılında kurulmuştur. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası 1985, İstanbul Altın Borsası ise 1995 yılında kurulmuştur.

Doğal kaynaklar

Türkiye'de 60'a yakın mineral üretimi yapılmaktadır. Bor varlığı bakımından Dünyanın % 70'lik rezervi ile ilk ülkesidir. Ayrıca demir, bakır, aliminyum, magnezyum, mermer gibi birçok doğal kaynak işlenerek tüketilmekte ve ihraç edilmektedir.

Türkiye, enerji ihtiyacı olarak, petrol tüketiminin yaklaşık %90’ını ihracat ile karşılıyor. 1990'lı yıllarda doğalgaz kullanımına son derece yoğun bir biçimde geçiş yaşandı. Özellikle büyük kentlerin ısınma sistemleri doğalgazla çalışır hale getirildi. Hidroelektrik üretim biçimi açısından elinde çok büyük fırsatlar olan bir ülke olmasına karşın Türkiye, doğalgazı elektrik üretiminde de kullanmaya başladı. Doğalgaz ve petrol rezervi bulunan Türkiye petrol ve doğal gaz ihraç eder. Ancak OPEC'e üye değildir.

Türkiye, kömür de ihraç etmektedir, ne var ki, kalitesiz ve taklit olan ayrıca Çernobil faciasına damgasını vuran ithal Sibirya kömürü de pazarlarda daha fazla yer kaplıyor.

Bakü–Tiflis–Ceyhan Petrol Boru Hattı ya da kısaca BTC, Azerbaycan petrolünü GürcistanTürkiye’nin Akdeniz kıyılarına taşımayı amaçlayan bir petrol boru hattı projesidir.

Tüm Dünya'da ucuz ve istikrarlı enerji kaynaklarına sahip olabilmek için yoğun bir mücadelenin yaşandığı ve Sovyetler Birliği’nin 1991 yılının sonunda resmen dağılmasının ardından KafkaslarHazar Denizi çevresinin bu mücadelenin en çok hissedildiği bölge olduğu düşüldüğünde BTC Boru Hattı'nın statejik bir öneme sahip olduğu söylenebilir.
 
#2
Yurdumuzdaki ekonomik faaliyetler
Türkiyedeki ekonomik faaliyetler nelerdir


Ekonomi: Bir toplumun geçimini ve yaşamını sürdürmesi için yapılan işlerin tamamıdır. Ekonomik faaliyetler arasın-da tarım, hayvancılık, madencilik, sanayi, ticaret, turizm sayılabilir.

1. Tarım Türkiye, çeşitli iklimlere ve yer şekillerine sahip olduğu için çok çeşitli ürünler yetiştirebilen önemli bir tarım ülkesidir. Yurdumuz yetiştirdiği ürünler nedeniyle, dünyanın kendi kendini besleyebilen sayılı ülkeler arasında yer alır. Ülke-mizde, nüfusun yarısı kırsal kesimde yaşar ve aktif nüfusumuzun da yarısı geçimini tarımdan sağlar. Tarımın ülkemiz ekonomisindeki bir diğer önemi ise çeşitli sanayi kollarının ham maddesini oluşturması ve ihraç e-dilmeleridir. ihraç ettiğimiz tarım ürünleri arasında fındık, zeytin, üzüm, incir, turunçgiller, tütün, pamuk sayılabilir.

2. Hayvancılık Ülkemizde, kırsal kesimde çeşitli tarım ürünlerinin yetiştirilmesinin yanı sıra hayvancılık da yapılır. Doğu Anadolu Bölgesi’nde sert tabiat şartları nedeniyle hayvancılık en önemli ekonomik faaliyeti oluşturur. Hayvanların et ve sütünden yararlanıldığı gibi deri ve yünü de sanayide ham madde olarak kullanılır. Hayvancılıktan daha fazla verim alabilmek için hayvan soylarının ıslah edilmesi, çayır ve mera hayvancılığı yerine modern ahır hayvancılığının yapılması gerekir. Büyükbaş hayvancılık: Çayır ve otlakların geniş yer kaplaması nedeniyle daha çok Karadeniz Bölgesi’nin Doğu Karadeniz Bölümü ile Doğu Anadolu Bölgesi’nin Erzurum Kars Bölümü’nde yapılır. Küçükbaş hayvancılık: Ülkemizde genelde küçükbaş hayvancılık yapılır. Bozkır (step) bitki örtüsünün görüldüğü, düzlük veya hafif eğimli yamaçlar küçükbaş hayvancılık için elverişlidir. İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu, Marmara Bölgesi’nde Ergene havzası küçükbaş hayvancılığın yapıldığı en önemli yerlerdir. Arıcılık: Ülkemizde çeşitli bitki örtülerinin görülmesi nedeniyle arıcılığa elverişlidir. Arıcılık bütün bölgelerimizde yapılmakla birlikte Ege Bölgesi’nde daha yoğun ve modern olarak yapılır. Balı il ünlü yerler arasında; Muğla, Antalya, Rize, Kars, Erzurum, Konya, Hakkari sayılabilir. İpek böcekçiliği: ipek böceği denilen tırtıl, dut ağacının yaprağı ile beslenir, ipek böcekçiliği en çok Marmara Bölgesi’nin Güney Marmara Bölümü’nde (Bursa, Gemlik, Balıkesir, Bilecek) ve İstanbul’da yapılır. Kümes hayvancılığı: Ülkemizin kırsal kesimindeki hemen her yerinde ekonomik değeri olmayan kümes hayvancılığı yapılır. Fakat önemli olanı son yıllarda gelişen büyük şehirlerin yakınında kurulan tavuk çiftlikleridir. Bunlar büyük kentlerin hem et hem de yumurta ihtiyacını sağlar. Kümes hayvancılığı en çok Marmara ve Ege Bölgesi’nde yapılır.

3. Su Ürünleri Ülkemiz üç tarafının denizlerle çevrili olması, birçok sayıda göl ve akarsuya sahip olması nedeniyle zengin bir su ürünleri potansiyeline sahiptir. Ancak balıkçılık gelişmemiştir. Balıkçılığın gelişmesini engelleyen nedenler; 1 Açık deniz balıkçılığının yapılmaması, 2 Denizlerimizin kirlenmesi, 3. Yanlış avlanma nedeniyle balık miktarı ve cinslerinin azalması, 4. Balıkçılıkla uğraşan nüfusun azlığı, 5. Pazarlama ve değerlendirme için yeterli tesislerin olmamasıdır. Balıkçılık bakımından en verimli denizimiz Karadeniz’dir. Denizlerimizde en çok avlanan balıklar arasında hamsi, istavrit, palamut yer alır. Son yıllarda ülkemizde, çeşitli büyüklükte bulunan tesislerdeki havuzlarda balıkların çoğaltılması yoluyla yapılan kültür balıkçılığı da gelişmektedir. 4. Orman Ürünleri Türkiye’nin sahip olduğu tabiat şartları nedeniyle % 80′den fazlasının ormanlarla kaplı olması gerekirken bu oran % 25′tir. Türkiye’de ormanların az olmasının nedenleri şunlardır; 1 Türkiye’nin eski bir yerleşim alanı olması nedeniyle savaşlar ve göçler sırasında ormanların tahrip edilmesi. 2. Tarla açmak, hayvan otlatmak ve odun ihtiyacını karşılamak için ormanların tahrip edilmesi. 3 Orman yangınları.

Ormanların faydaları:
1. Hava kirliliğini önler.
2. Erozyonu engeller.
3. Ürünlerinden yararlanılır. Kağıt, selüloz ve kereste gibi çeşitli sanayi kollarında kullanılır. Ayrıca reçine, sığla yağı, kozalak vb. çok sayıda yan ürünleri bulunur.
4. Çeşitli hayvanlara barınak oluşturur.
5. Yüzeysel akışı ve selleri engeller.
6. Yer altı su miktarını arttırır.

Ormanların korunması için alınması gereken önlemler:
1. Orman yangınları önlenmelidir.
2. Usulsüz ağaç kesimlerine engel olunmalıdır.
3. Ormanlara zarar veren hayvanların (özellikle, kıl keçileri) ormanlardan uzaklaştırılması gerekir.
4. Yanan veya kesilen ağaçların yerine yenilerinin dikilmesi gerekir.
5. Yakıt olarak odun kullanımı azaltılmalıdır.
6. Çocuklarımız başta olmak üzere herkes ormanın yararları ve korunması gerektiği konusunda bilinçlenmen ve gerekli eğitimi almalıdır.

5. Madenler ve Enerji Kaynakları Maden: Yer altından çıkartılan ve ekonomik değeri olan yer altı zenginlikleridir. Ülkemizde bulunan başlıca madenlerimiz ve çıkartıldığı en önemli yerler şunlardır: Demir: Sivas (Divriği), Malatya (Hekimhan, Hasan Çelebi), Balıkesir (Eymir). Bakır: Artvin (Murgul) Kastamonu (Küre), Elazığ (Maden). Krom: Fethiye Marmaris arasındaki Dalaman çevresinde Ergani Maden arasındaki Guleman havzasında Kütahya Bursa arasında. Türkiye krom üretiminde dünya genelinde önemli bir yere sahiptir. Dünya’nın diğer önemli krom üreten ülkeleri Güney Afrika Cumhuriyeti, Bağımsız Devletler Topluluğu ve Hindistan’dır. Boksit: Konya (Seydişehir). Bor mineralleri: Susurluk havzasında (Kütahya, Balıkesir, Bursa çevresi). Ülkemiz bor minerali üretiminde dünya birincisidir. Kükürt: Isparta (Keçiborlu). Zımpara taşı: İzmir, Muğla, Aydın. Tuz: Tuz gölü, İzmir Çamatlı tuzlası, Erzincan Tercan, Kağızman. Cıva: İzmir (ödemiş, Çeşme), Konya (Sarayönü), Niğde. Manganez: Karadeniz Ereğlisi, Ankara (Çayırlı), Denizli. Türkiye’de en çok bulunan radyoaktif mineral uranyum ve toryumdur. Uranyum; Manisa, Aydın, Çanakkale, Giresun, Uşak, toryum ise; Eskişehir çevresinde bulunmaktadır. Enerji Kaynakları Enerji kaynağı: Enerji üretiminde yakıt olarak kullanılan kaynaklardır. Ülkemizde bulunan başlıca enerji kaynakları ve çıkartıldığı en önemli yerler şunlardır: Tas (maden) kömürü: Zonguldak ve çevresinde çıkartılan taş kömürü demirçelik endüstrisinde kullanılır. Linyit: Kütahya (Tavşanlı, Tunçbilek, Değirmisaz), Amasya (Çeltek), Manisa (Soma), Kahramanmaraş (Afşin Elbistan). Linyit termik santrallerde hammadde olarak ve evlerin ısıtılmasında kullanılır. Petrol: Batman, Raman, Garzan, Adıyaman, Diyarbakır. Petrol önemli bir enerji kaynağı olmasının yanı sıra hemen bütün endüstri kollarının on önemli ham maddelerinden biridir. Ülkemizde ham petrolü işlemek için; Batman, İzmir (Aliağa), Mersin (Ataş), İzmit (İpraş), Kırıkkale (Orta Anadolu)’de petrol rafineleri kurulmuştur. Türkiye, petrolün önemli bir bölümünü ithal etmektedir. Doğal gaz: Ülkemizin birçok yerinde doğa1 gaz bulunmakla birlikte çıkarıldığı en önemli yer Trakya’dır. Türkiye doğal gaz ihtiyacının önemli bölümünü ithal etmektedir. Su gücü (Hidrolik enerji): Akarsular ve çağlayanlardan elektrik enerjisi elde edilmesidir. Ülkemiz akarsular bakımından zengindir. Bu nedenle elektrik enerjisinin büyük bölümü barajlar üzerine kurulan hidroelektrik santrallerden elde edilir Jeotermal enerji: Yerin içinde bulunan sıcak su veya buhardan elde edilen enerjidir. Ülkemizde volkanik faaliyetlerin yeni sönmüş olması ve kırıklı (faylı) bir yapıya sahip bulunması nedeniyle birçok Jeotermal kaynak bulunmaktadır. Denizli (Sarayköy) de bir Jeotermal enerji santrali bulunmaktadır. Atom enerjisi: Radyoaktif minerallerden elde edilen enerjidir.

6. Sanayi Sanayi: işlenmemiş (ham) veya yarı işlenmiş maddelerin işlenerek kullanılır hale getirilme . sidir. Sanayinin kurulabilmesi için gerekli şartlar: 1. Sermaye 2. Hammadde 3. Enerji 4. iş gücü 5. Ulaşım 6. Pazarlama Ülkemizde sanayi gelişmektedir. Ülkemiz sanayinin gelişmesi için gerekli olan her türlü hammadde (tarımsal, hayvansal veya çeşitli yer altı zenginlikleri) ile enerji ve işgücüne sahiptir. Ancak ülkemizde sanayinin kurulmasını ve gelişmesini geciktiren en önemli neden sermaye azlığı olmuştur. Bölgelerimize göre sanayinin geliştiği merkezler: Marmara Bölgesi: Ülkemizde sanayileşmenin en çok olduğu bölgemizdir. İstanbul, İzmit, Adapazarı, Bursa. Ege Bölgesi: Sanayileşmede 2. sırada yer alır. İzmir, Aydın, Denizli, Manisa. Karadeniz Bölgesi: Zonguldak, Ereğli, Karabük. Akdeniz Bölgesi: Adana çevresi. iç Anadolu Bölgesi: Ankara, Kırıkkale, Eskişehir, Kayseri, Konya, Sivas. Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Gaziantep, Diyarbakır. Doğu Anadolu Bölgesi: Malatya, Elazığ. Türkiye’de Kurulan En önemli Sanayi Kolları ve Bulunduğu Yerler Besin Endüstrisi 1. Un ve unlu ürünler endüstrisi: Buğdayın en çok yetiştiği İç Anadolu Bölgesi başta olmak üzere Marmara Bölgesi ile diğer bölgelerimizde yaygındır. 2. 2. Yağ endüstrisi: Ayçiçeği, mısır, zeytin, susam, haşhaş, soya fasulyesi, keten, kenevir, ceviz, fındık ve pamuktan bitkisel yağ elde eden fabrikalar vardır. Marmara ve Ege Bölgesi yağ endüstrisinin en çok geliştiği iki bölgemizdir. 3. Süt ve süt ürünleri endüstrisi: Hayvancılığın geliştiği Doğu Anadolu Bölgesi (Erzurum, Kars) ile Marmara Bölgesi’nde (Trakya, Bursa çevresi) süt ve süt ürünleri endüstrisi gelişmiştir. 4. 4. Konserve endüstrisi: Türkiye’de her zaman taze meyvesebzeyi bulmak mümkün olduğundan konservecilik fazlaca gelişmemiştir. Konserveciliğin yanı sıra salça, meyve suları ve reçel yapımı en çok Marmara Bölgesi’nde gelişmiştir. 5. 5. Şeker endüstrisi: Şeker yapımında kullanılan şeker pancarı, ülkemizin hemen her tarafında yetiştirilebilmektedir. Bu nedenle şeker fabrikaları da ülkemizin her tarafında bulunmaktadır. 6. 6. Çay endüstrisi: Çay üretiminin en yoğun olduğu Rize’de çay fabrikaları kurulmuştur. Dokuma Endüstrisi Dokumacılık, pamuklu, yünlü, sentetik ve ipekli dokumacılık olarak gruplandırılablllr. Pamuklu dokuma: İstanbul, Adana, Tarsus, İzmir, Malatya, Kayseri, Manisa, Uşak. Yünlü dokuma:İstanbul, Hereke, Bursa, Kayseri, İzmir, Kula, Isparta, Uşak, Gördes. ipekli dokuma: İstanbul Bursa Gemlik. Kimya Endüstrisi Rafineriler, plâstik, lastik, sentetik eşya ve madde üretimi kimya sanayini oluşturmaktadır. Makine Endüstrisi Otomotiv, elektronik ve elektrikli eşya endüstrisinden mutfak eşyası yapımına kadar olan çeşitli araçlar makine endüstrisinin kapsamındadır. Makine üretim tesislerinin kurulduğu şehirler arasında İstanbul, Bursa, Adapazarı, İzmit, İzmir, Denizli, Adana, G. Antep, Eskişehir ve Manisa sayılabilir. Çimento, Cam ve Seramik Bu sanayi kolunu; tuğla, kiremit, çimento, seramik, fayans gibi inşaat sektöründe kullanılan malzemeler oluşturur. Bunlardan, çimento fabrikaları ülkemizin hemen her tarafında mevcuttur. Seramik endüstrisi; Çanakkale (Çan), Bilecik (Söğüt, Bozüyük), Kütahya, Tekirdağ, Bursa (İznik)’de yaygındır. Cam endüstrisi ise İstanbul (Paşabahçe), Trakya, İzmir, Kırıkkale, Adapazarı,Gebze’de kurulmuştur. Orman Ürünleri Endüstrisi Ormanın hammadde olarak kullanıldığı en önemli endüstri kolu kağıt endüstrisidir. İzmit, Zonguldak (Çaycuma), Giresun (Aksu), İçel (Taşucu), Muğla (Dalaman), Afyon (Çay), Kastamonu (Taşköprü) da kağıt fabrikaları bulunmaktadır. Ulaşım Haberlerin, insanların ve malların bir yerden diğer bir yere ulaşmasını sağlayan faaliyetlerin bütünüdür. Türkiye’de ulaşımı etkileyen tabiî (doğal) ve beşerî faktörler; 1 iklim (buzlanma, fazla kar yağışı, kar fırtınası (tipi), sis, rüzgârlar). 2 Yüzey şekilleri (dağ sıraları, yükselti). ‘• Sermaye, kalifiye eleman. Türkiye’de Kara Ulaşımı A. Kara Yolları Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren ülkemizde kara yolu yapımına ağırlık verilmiştir. Ancak ülkemizde yükseltinin fazla olması (1132 m) ve yeryüzü şekillerinin çeşitliliği yol yapımını güçleştirmektedir. Kara yolu yapımının ve taşımacılığının en kolay yapılabildiği bölgelerimiz iç Anadolu, Marmara, kıyı Ege ve Güneydoğu Anadolu’dur. Buna karşılık Karadeniz, Akdeniz ve Doğu Anadolu’da dağların yüksekliği ve uzanış doğrultusu yol yapımını ve taşımacılığı olumsuz etkilemektedir. Ülkemizde kara yolu yapımı ile bakım ve onarımından Kara Yolları Genel Müdürlüğü sorumludur. Kara yolu yapımı hızla devam eden ülkemizde, nüfus artışı ve taşıt sayısındaki artış trafiği olumsuz etkilemekte, trafik kazalarının sayısını arttırmaktadır. Bu nedenle trafik kazalarının önlenmesi için sürücülere ve halka trafik ile ilk yardım konusunda gerekli eğitim verilmelidir. Demir Yolları Demir yolu ulaşımı daha çok yük taşımacılığında kullanılıyordu. Ancak son yıllarda konforlu trenlerin yapılmasıyla yolcu taşımacılığı da artış göstermiştir. Ayrıca yurt savunmasında demiryollarının ayrı bir önemi vardır. Türkiye’de Deniz Yolu Ulaşımı Ülkemizin üç tarafının denizlerle çevrili olması nedeniyle deniz yolu ulaşımı gelişmiştir. 1926 yılında çıkarılan Kabotaj Kanunu ile kara sularımızda yük ve yolcu taşıma hakkı ülkemize verilmiştir. ithalat ve ihracatta deniz taşımacılığı çok önemlidir. Önemli limanlarımız arasında İstanbul, İzmir, İzmit, Samsun, Bandırma, Zonguldak, Ereğli, İskenderun, Antalya, Mersin sayılabilir. Türkiye’de Hava Yolu Ulaşımı Ülkemizde hava yolu ulaşımı hızla ilerlemektedir. Modern yeni uçaklar alınmış, yurt içi ve dışı sefer sayıları arttırılmış ve hava alanlarının sayısı arttırılmıştır. En önemli hava limanlar arasında Atatürk (İstanbul), Esenboğa (Ankara), Adnan Menderes (İzmir), Dalaman, Antalya, Bodrum, Adana hava limanları sayılabilir. Türkiye’de Ticaret Ticaret: Her türlü mal ve hizmetin kâr amacıyla el değiştirmesidir. Ticaret toptan ve perakende yapılabilir. iç ticaret: Bir ülkenin sınırları içinde yapılan ticarettir. Dış ticaret: Ülkeler arasında yapılan ticarettir. İthalat: Bir ülkenin başka bir ülkeden mal satın almasıdır. ihracat: Bir ülkenin başka bir ülkeye mal satmasıdır. Türkiye’nin ihraç ettiği ürünler: Çeşitli tarım ürünleri (fındık, incir, üzüm, pamuk, tütün, çeşitli meyveler vb., hayvansal ürünler, bitkisel yağlar, konfeksiyon ürünleri, beyaz eşya ve çeşitli madenler (özellikle krom ve bakır). Türkiye’nin ithalat ürünleri: Ham petrol, çeşitli makineler ve kimyasal maddeler, motorlu taşıtlar, kahve, kakao, baharat vb. Türkiye’nin dış ticaret yaptığı ülkeler: ABD, Almanya başta olmak üzere Avrupa ülkeleri, Rusya Federasyonu, KKTC (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti) ve Türk Cumhuriyetleridir. Türkiye’de Turizm Türkiye turizm açısından çok zengin bir potansiyele sahiptir. Türkiye’nin turizm değerleri; A. Doğal güzellikler: iklimin elverişli olması, uzun kıyılara sahip olması, su kaynaklarının bolluğu (akarsular, kaplıcalar vb.), kış sporlarına elverişli dağların varlığı, millî parklar ve çeşitli yüzey şekillerine sahip olmasıdır. B. Tarihî güzellikler: Çeşitli kültür ve sanat zenginlikleri turizmi canlandırmaktadır. C. YURDUMUZ’DA EĞİTİM, SANAT VE SPOR Ülkemizde eğitim kalitesinin yükselmesi, ilkokul sonrası okullaşma oranının arttırılabilmesi için sekiz yıllık zorunlu eğitime geçilmiştir. Eğitim bir toplumun kalkınma ve gelişmesinde çok önemli bir yere sahiptir. Okullarımızda Türk millî eğitiminin genel amaçları çerçevesinde Atatürk ilke ve inkılâplarına bağlı bir nesil yetiştirilmeye çalışılmaktadır. Bir toplumun gelişmesinde güzel sanatların ayrı bir yeri vardır. Atatürk sanata ve sanatçıya her zaman önem vermiş ve ülkemizde sanatın gelişmesi, sanatçının yetişmesini sağlamıştır. Günümüzde sanatın her dalı (resim, müzik, sinema, tiyatro vb.) ilgili üniversite veya konservatuarlarda gerekli eğitim verilmektedir. Sağlıklı gelecek nesiller oluşturulmasında spor önemli bir yere sahiptir. Spor aynı zamanda insanlar arasında kaynaşmayı sağlar. Ülkemizde sporun her dalını (futbol, basketbol, voleybol, güreş, okçuluk, yüzme vb.) görmek mümkündür.
 
K

Kayıtsız Üye

#5
thank.valla çok işime yarayacak gibi görünüyo...kesin performans değil,proje ödevinden 100 alırım.amin.
 
K

Kayıtsız Üye

#12
TARIM (TARLA ve BAHÇE KÜLTÜRLERİ)
Tarım, toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla çeşitli ürünler elde etme işine denir. Ülkemiz topraklarının % 36'sı tarım arazisi olarak kullanılır. Ülkemizde çalışan nüfusun yarısına yakını tarımla uğraşmaktadır. Bu yüzden tarım Türkiye ekonomisi için çok önemlidir.
Cumhuriyetin ilk yıllarında tarım ülkemizde daha çok ilkel yöntemlerle yapılıyordu. Makine kullanımı, zararlı böcek ve bitkilerle mücadele, kaliteli tohum kullanımı ve sulama ülkemizde gelişmemişti.
Bu yüzden tarımsal üretim oldukça azdı. Fakat daha sonra yapılan çalışmalar sayesinde tarımımızda önemli gelişmeler olmuştur. Ziraat fakültelerinin açılması, tarım makine ve aletlerinin üretilmesi, yapay gübre ve kaliteli tohum kullanımı ile sulamaya önem verilmesi bu gelişmeye neden olmuştur. Aynı zamanda Devlet Üretme Çiftlikleri, Ziraat Bankası, Toprak Mahsulleri Ofisi ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin kurulması bu gelişmenin diğer nedenleridir. Bunların yanında GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi) ta Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin toptan kalkınmasını amaçlayan çok önemli bir projedir. GAP sayesinde tarımsal üretimde büyük artışlar olmaya başlamıştır.

HAYVANCILIK
Hayvancılık; evcil hayvanları besleme, onların ürünlerinden ve gücünden yararlanma işidir. Kırsal bölgelerde tarımdan sonra halkın en önemli geçim kaynağıdır.
Ülkemizde hayvancılık otlak (mera) ve ahır hayvancılığı şeklinde yapılmaktadır. Hayvanların meralardaki otları yiyerek beslenmesi sonucunda yapılan hayvancılık türüne mera (otlak) hayvancılığı denir. Hayvanların ahırlarda genellikle yapay yemlerle beslenmesine de besi hayvancılığı denir.
Besi hayvancılığı ülkemizde giderek yaygınlaşmaktadır. Besi hayvancılığı en fazla Marmara Bölgesi'nde gelişmiştir. Ülkemizde farklı iklim özelliklerinin görülmesi hayvancılık türlerinin de çeşitli olmasını sağlamıştır. Bu hayvancılık türlerinin bazıları şunlardır;
Büyükbaş Hayvancılık: Bu hayvancılık grubuna inek, öküz, manda, at, eşek, katır ve deve girmektedir. Ülkemizde yaz yağışlarının fazla olduğu yerlerde gelişmiştir. Doğu Karadeniz Bölümü ile Erzurum-Kars Bölümü bu yerlerin başında gelir.
SU ÜRÜNLERİ
Ülkemizin üç tarafı denizlerle çevrilidir. Aynı zamanda çok sayıda akarsu ve gölleriyle birlikte ülkemiz su ürünleri için uygun özelliklere sahiptir. Fakat üretimimiz yetersizdir. Balık en çok avlanan ve tüketilen su ürünüdür. Balıkların en çok avlandığı denizimiz Karadeniz'dir. Daha sonra boğazlar gelir. Marmara, Ege ve Akdeniz kıyılarında da balıkçılık yapılır. Denizlerimizden en fazla; hamsi, istavrit, palamut, uskumru, lüfer ve barbunya gibi balıklar avlanır.
Tutulan balıkların bir kısmı akarsulardan bir kısmı da baraj ve göllerden elde edilir. Buna tatlı su balıkçılığı denir. Aynı zamanda akarsu kenarlarında insanlar tarafından kurulan çiftliklerden de balık üretimi yapılır. En fazla sazan ve alabalık tutulmaktadır. Tatlı su balıkçılığına kültür balıkçılığı da denilmektedir.
Balıkçılığımızın sorunları arasında;
Denizlerimizdeki balık potansiyelinin az olması, kıyılarımızın kirli olması, balıkçılık filomuzun yetersiz olması, zararlı yöntemlerle avlanma, yasak avlanma gibi nedenler gösterilebilir.
Denizlerimizden midye, kerevit, ıstakoz, ahtapot, karides, kalamar gibi su ürünleri de elde edilir. Ayrıca inci, mercan, sedef ve sünger avcılığı da yapılmaktadır.

ORMAN ÜRÜNLERİ
Ormanlar, ülkemizin doğal güzellik ve ham madde kaynağıdır. Ülkemiz topraklarının 1/4'ü ormanlarla kaplıdır. Bu oran yıllar önce daha fazla iken, ormanlar tarih boyunca tahrip olarak şimdiki halini almıştır.
Ormanlar genellikle kıyı bölgelerimizde toplanmıştır. Ülkemiz ormanlarının büyük kısmı Karadeniz ve Akdeniz bölgelerine aittir. İç bölgelere doğru gidildikçe yağışlar azaldığı için orman alanları da azalmaktadır.

Orman ürünlerinin başında kereste ve yakacak odun gelir. Kereste birçok sanayi kolunun ham maddesi durumundadır. Kâğıt, mukavva, parke, sunta ve kontraplâk üretimi keresteden yapılmaktadır. Ayrıca kapı, pencere, masa, sıra yapımında, telefon ve telgraf direkleri yapımında kereste kullanılmaktadır. Aynı zamanda ahşap ev yapımında da kullanılır. Diğer orman ürünleri ise sığla yağı, reçine, keçi boynuzu, ıhlamur ve çam kozalağıdır. Ülkemiz için çok önemli olan ormanları korumak önemli görevlerimizdendir. Ormanlarımızın tahrip edilmesini önlememiz gerekmektedir. Bunun için ormanların çok iyi korunarak yangınların azaltılması gerekmektedir.

MADENLER ve ENERJİ KAYNAKLARI
Madenler
Yer altından çıkarılan ve ekonomik değeri olan maddelerdir. Yer altında ham olarak bulanan maddeler işlenerek yabancı maddelerden ayrılır. Daha sonra kullanıma sunulur. Her maden farklı şekillerde ve farklı sanayi kollarında kullanılır.
Ülkemizde maden çeşidi fazla olduğu hâlde miktarları yeterli değildir. Cumhuriyet döneminde yer altı kaynaklarımız araştırılmaya başlanmıştır. Bu araştırma için Etibank ve Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü kurulmuştur. Ülkemizde çıkarılan başlıca madenler şunlardır;
Demir: Demir, bütün sanayi dallarının en önemli ham maddesidir. Demirin geniş bir kullanım alanı vardır. Demir, en çok Sivas-Malatya arasındaki Divriği, Hasan Çelebi ve Hekimhan’da çıkarılmaktadır. Buralardan çıkarılan demir, demir çelik sanayisinde kullanılır.
Bakır: Kolay işlenebilen yumuşak bir madendir. Başta elektrik ve elektronik eşya olmak üzere birçok alanda kullanılır. Küre (Kastamonu), Murgul (Artvin) ve Rize'den çıkarılmaktadır.
Krom: Ülkemizde en çok bulunan madenlerdendir. Demir çelik sanayisinde ham madde olarak kullanılır. En fazla; Fethiye, Köyceğiz (Muğla) ve Elazığ'da çıkarılır.
Bor Mineralleri: Jet ve roket yakıtı ve cam elyafı ile porselen ve cam üretiminde kullanılır. Ülkemiz, bor minerallerinin dünyada en fazla olduğu yerdir. Kırka (Eskişehir), Emet (Kütahya) ve Balıkesir'de çıkarılmaktadır. Ülkemizde ayrıca boksit, cıva, kükürt, antimon, manganez, fosfat, çinko, mermer, tuz, altın ve gümüş gibi madenler de vardır.

Enerji Kaynakları
Ülkemizde sanayileşme ve kentleşme ile birlikte enerji ihtiyacı artmış ve birçok enerji kaynağı kullanılır duruma gelmiştir. Bunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz;
Linyit: Ülkemizde yaygın olarak bulunur. Çıkarılan linyitler genellikle termik santrallerde elektrik üretimi için kullanılır. Bu yüzden termik santrallerimizin büyük kısmı linyit yataklarının yakınına kurulmuştur. Afşin-Elbistan (Kahraman Maraş), Yatağan (Muğla), Soma (Manisa), Tavşanlı, Simav, Emet, Tunçbilek (Kütahya), Çeltek (Amasya) ve Çayırhan (Ankara) en çok çıkarıldığı yerlerdir.
Taş kömürü: Demir çelik sanayisinde kullanılır. Zonguldak ve çevresinde çıkarılır. Üretimimiz ihtiyacımızı karşılayamaz.
Petrol: Bütün ülkeler için çok önemli bir enerji kaynağıdır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Batman, Siirt ve Diyarbakır çevrelerinde çıkarılmaktadır. Üretimimiz tüketimimizin ancak 1/7 sini karşılar. Geri kalanını satın alırız. Yer altından çıkarılan petrol, petrol arıtma tesislerinde (rafineri) işlenerek kullanılır hale getirilir. Ülkemizde Batman, Ataş (Mersin), Aliağa (İzmir), İpraş (İzmit) ve Orta Anadolu (Kırıkkale) olmak üzere beş ayrı rafineri bulunur.
Doğal gaz: Yer kabuğunda bulunan boşluklarda yer alan gaz kümeleridir. Yakıt olarak kullanılmaktadır. Hava kirliliğini azalttığı için tercih edilen bir yakıttır. Büyük şehirlerimizde yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Genellikle yurt dışından ithal ederiz. Ülkemizde sadece Hamitabat ( Kırklareli)'ta bulunur.
Su gücü: Buna hidrolik enerji de denir. Su gücünden faydalanarak üretilen elektrik enerjisidir. Barajlardan elde edilir. Ülkemizde birçok barajdan (Atatürk, Keban, Karakaya, Hirfanlı gibi) elektrik üretimi yapılmaktadır. Ülkemizde çok sayıda akarsu olduğu için su gücü oldukça fazladır.
Jeotermal enerji: Yer altından çıkarılan sıcak su ve su buharından elde edilen enerjidir. Ucuz ve çevreye zarar vermeyen bir enerji kaynağıdır. İlk işletmeye açılan kuyu, Sarayköy (Denizli)'dedir.
Atom enerjisi: Buna nükleer enerji de denir. Atom çekirdeğinden elde edilir. Ülkemizde henüz bu enerji kullanılmamaktadır.
Güneş enerjisi: Hiç tükenmeyen çevre dostu ve ucuz bir enerji kaynağıdır. Ülkemizde kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. En fazla Akdeniz ve Ege bölgelerinde kullanılır.

SANAYİ
Ham maddelerin işlenerek mamül madde haline getirilmesine sanayi denir. Ham maddeler yer kabuğunun değişik katmanlarından, sulardan, bitkilerden ve hayvanlardan elde edilir. Sanayinin kurulması için gerekli olan şartlar; Ham madde, enerji, sermaye, iş gücü, ulaşım ve pazarlamadır. Ülkemizde en çok sermaye sıkıntısı çekilmektedir. Diğer koşullar ülkemizde sanayinin gelişmesi için uygundur. Ülkemizdeki sanayi tesisleri bazı yerlerde yoğunluk kazanmıştır. Buralar İstanbul-Adapazarı arası, İzmir çevresi ve Adana - Mersin arasıdır. Ayrıca Bursa, Ankara, Karabük, Karadeniz Ereğli, İskenderun, Kırıkkale, Gazi Antep ve Kayseri de sanayinin gelişmiş olduğu diğer kentler olarak ortaya çıkar. Ülkemizde çeşitli sanayi kolları vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz;
Besin Sanayii: Bu sanayiinin ham maddeleri, tarımsal ve hayvansal ürünlerdir. Ülkemizin her tarafında yaygın olan bir sanayi koludur. Konservecilik besin sanayimizin bir dalıdır. En fazla Marmara ve Ege bölgelerinde gelişmiştir. Birçok ilimizde meyve suyu fabrikaları, konserve fabrikaları ve et kombinaları kurulmuştur. Yağ üretimi, besin sanayii içinde önemli bir yer tutar. En fazla zeytin yağı ve ayçiçek yağı üretimi yapılır. Marmara, Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yağ üretimi yoğun olarak yapılır. Hayvancılığın yoğun olduğu yerlerde ise tereyağı ve peynir üretimi yapılır. Şeker fabrikaları ise iç bölgelerimizde yoğundur. Türkiye’de ilk şeker fabrikası Uşak’ta kurulmuştur.
Dokuma Sanayii: Ülkemizde en fazla gelişen sanayi kollarından biridir. Pamuklu dokuma, yünlü dokuma, ipekli dokuma ve halıcılık gibi bölümleri vardır. Pamuklu dokuma fabrikaları Adana, İzmir, Aydın, Nazilli, Kayseri, İstanbul ve Bursa'da yoğunlaşmıştır. Yünlü do¬kuma fabrikaları ise İstanbul, Bursa, İzmir, Hereke ve Uşak'ta yoğunlaşmıştır. İpekli dokumanın merkezi ise Bursa'dır. Halı ve kilim dokumacılığı ise İç Batı Anadolu Bölümü ve İç Anadolu Bölgesi’nde gelişmiştir.
Deri Sanayii: Bu sanayi dalında ayakkabı, çanta ve giyim eşyaları yapımı başta gelir. Deri giyim eşyalarımız yurt dışında kolay alıcı bulmaktadır. Hazır giyim sanayi de çok gelişmiş bir sanayi koludur.
Maden Sanayii: Madenlerin çıkarılması, ayıklanması ve işlenmesi faaliyetleridir. Maden ocaklarının çevresinde gelişmiştir. En yaygın olanı demir çelik fabrikalarıdır. İlk demir çelik fabrikası Karabük’te kurulmuştur. Daha sonra Karadeniz Ereğlisi, İskenderun ve Kırıkkale'deki fabrikalar kurulmuştur. Samsun' da bakır işleme, Seydişehir'de alüminyum, Elazığ’da ise ferro krom tesisleri yer alır.
Otomotiv Sanayii: Günlük hayatımızda önemli bir yeri olan otomobil, otobüs, kamyon gibi araçları içine alır. Çok gelişen bir sanayi koludur. En fazla Bursa, İstanbul, İzmit ve İzmir'de gelişmiştir. Yurt dışından ithalatımız oldukça fazladır.
Kimya Sanayii: En önemli dalı petrol arıtmadır. Daha sonra kağıt, ilâç, gübre, sabun tozu ve deterjan gelir. Petrol arıtma tesisleri İzmit, İzmir, İskenderun, Kırıkkale ve Batman'da bulunur. İlâç fabrikalarının büyük kısmı İstanbul'da yer alır. Kâğıt ise, İzmit, Dalaman (Muğla), Çaycuma (Zonguldak), Giresun, Taşucu (Mersin)'nda yer alır.
Diğer Sanayi Kolları: Birçok kentimizde çimento fabrikaları kurulmuştur. Cam fabrikaları ise İstanbul çevresinde bulunur. Ülke savunması için önemli olan uçak sanayii Ankara'da gelişmiştir. Gemi sanayii ise İstanbul ve Gölcük'te yer alır. Bunlardan başka mobilya, porselen, tuğla, kiremit gibi birçok sanayi dalı da ülkemizde bulunmaktadır.

ULAŞIM
Yolcu, yük ve haberlerin bir yerden başka bir yerlere aktarılmasıdır. Sanayi, ticaret, tarım ve turizmin gelişmesi, ulaşımın gelişmiş olmasına bağlıdır. Dört farklı ulaşım sistemi vardır.


Türkiye'nin başlıca kara ve deniz yolları

Kara yolu ulaşımı; Ülkemizde gelişmiş bir kara yolu ulaşımı vardır. Ülkemizdeki kara yolu ulaşımını dağların uzanış doğrultusu ve iklim özellikleri etkilemektedir. Dağların uzanışı kıyı ile iç kesimler arasındaki ulaşımı zorlaştırmıştır. Olumsuz iklim şartları ise özellikle Doğu Anadolu Bölgesi'nde ulaşımı etkilemektedir. Sel, heyelân, çığ ve buzlanma gibi doğal afetler ulaşımı olumsuz etkiler. En işlek kara yolu; Edirne - İstanbul - Ankara - Adana ve İskenderun arasındadır. Büyük kentleri birbirine bağlayan kara yolları da oldukça yoğundur. Kara yolu ulaşımının en önemli sorunu trafik kazalarıdır.
Demir yolu ulaşımı; Trenlerle yapılan ulaşımdır. Demir yolları daha çok yük taşımacılığında kullanılır. Yolcu taşımacılığında ise kara yollarından sonra ikinci sırada gelir. Demir yollarımızın uzunluğu yeterli değildir. Ankara, Eskişehir, Adapazarı ve Sivas'ta lokomotif, vagon yapım ve bakım tesisleri vardır.
Deniz yolu ulaşımı; Liman ve iskeleler arasında yapılan yük ve yolcu taşımacılığını kapsar. Deniz ulaşımında binlerce ton ağırlığında yükler taşındığı için ucuz bir ulaşım sistemidir. Ayrıca kara ve demir yolu gibi bakım ve yapım çalışmalarına ihtiyaç yoktur. Ülkemizin üç tarafı denizlerle çevrili olmasına rağmen deniz yolu ulaşımı gelişmemiştir. En büyük limanlarımız İstanbul, İzmir ve Mersin'dedir. Ayrıca Trabzon, Samsun, Antalya ve İskenderun limanları da çok önemlidir.
Hava yolu ulaşımı; Uçaklarla yapılan yolcu ve yük taşımacılığıdır. Hızlı bir ulaşım sistemidir. Bu yüzden uzak mesafeli yolculuklar için çok önemlidir. Fakat ülkemizde yeterince gelişmemiştir. Ülkemizdeki en işlek hava alanları; İstanbul'daki Atatürk, Ankara'daki Esenboğa ve İzmir'deki Adnan Menderes'tir. Akdeniz ve Ege kıyılarında turistik merkezlerdeki (Bodrum, Dalaman, Çeşme) hava alanları ise yaz mevsiminde çok yoğundur. Olumsuz hava koşulları hava yolu ulaşımını çok fazla etkiler.

TİCARET
Para kazanmak için yapılan alım satım işlerine ticaret denir. Ticaret, iç ticaret ve dış ticaret olmak üzere iki kısma ayrılır.
İç ticaret: Ülke sınırları içinde yapılan ticarete denir. Ülkemizdeki iç ticaret oldukça canlıdır. Bu duruma bölgelerimizin tarım, hayvancılık, madencilik, sanayi ve turizm açısından farklı özellikte olmaları en çok etki eder. Nüfus dağılışının farklı olması da iç ticareti canlandırır. Her bölgede yapılan farklı ekonomik faaliyetler iç ticaretin canlılığını artırır.
Dış ticaret: Ülkeler arasında yapılan ticarettir. Ülkelerin ürettikleri ürünlerin farklı olması dış ticarete etki etmektedir. Dış ülkelere sattığımız başlıca mallar; tekstil ve konfeksiyon ürünleri, elektrikli ev aletleri, lâstik, çeşitli tarım ürünleri, canlı hayvan, hayvansal ürünler, bitkisel yağlar ve çeşitli madenlerdir. Satın aldığımız mallar ise; petrol, çeşitli makineler, otomobil, kimyasal maddeler, ilaç ve elektronik aletlerdir. Ticaret yaptığımız ülkeler arasında Avrupa Birliği ülkeleri başta gelir. En fazla Almanya ile ticaret yapmaktayız. Orta Doğu ülkelerinden İran ve Suudi Arabistan’da dış ticaretimiz için önemlidir. Dış ticaretimizde ABD, Rusya Federasyonu ve Japonya’da önemli yer tutar. Ayrıca Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile olan ticaretimiz de hızla gelişmektedir.

Dış ticaretimizin gelişme grafiğinde, cumhuriyetten sonra
hızlı bir artış olduğu görülmektedir.

TURİZM
İnsanların görme, tanıma, dinlenme, eğitim, spor, tedavi ve kutsal yerleri ziyaret etmek amacıyla yaptıkları gezilere turizm denir. Bu gezilere katılanlara ise turist denir. Teknoloji ve sanayinin gelişmesi ile beraber çok yoğun çalışan insanlar, tatillerinde iyice dinlenmek istemektedirler. Bunun için de kendi ülkelerindeki ya da başka ülkelerdeki turistik mekanlara geziler düzenlerler. Turizmin insanlara ve ülkelere sağladığı faydaları şöyle sıralayabiliriz. Ülkelere döviz kazandırarak ekonomilerine katkıda bulunur, ülkelerin iç ve dış ticaretini hareketlendirir, bir çok insana iş imkânı sağlar, bazı sanayi kollarının gelişmesine yardımcı olur (İnşaat gibi).
Doğal güzelliklerimiz: Doğal güzelliklerimiz bakımından kıyılarımız önde gelir. Akdeniz ve Ege denizi kıyılarımızda bulunan plajlar çok önemli turistik mekanlardır. Yaz mevsiminin uzun ve güneşli olması buralara gelen turist sayısını artırmaktadır. Akarsularımızın bazılarında yapılan su sporları (rafting gibi) da turistlerin ilgisini çekmektedir. Aynı zamanda bazı akarsularımızdaki şelaleler önemli doğal güzelliklerimizdendir. Ürgüp ve Nevşehir çevresindeki peri bacaları, Denizli’deki Pamukkale travertenleri, Akdeniz Bölgesi’ndeki mağaralar, millî parklarımız ve kaplıcalar da fazla turist çeken doğal güzelliklerimiz arasındadır.
Tarihî zenginliklerimiz: Ülkemiz çok zengin bir tarihî mirasa sahiptir. Çünkü tarih boyunca Anadolu’da birçok devlet kurulmuş ve medeniyetler ortaya çıkmıştır. Bu yüzden ülkemiz tarihî eser bakımından Dünya’nın sayılı ülkelerinden birisi olmuştur. Ülkemizde eski medeniyetlerden kalma şehir kalıntıları, tapınaklar, tiyatrolar, saraylar, camiler, köprüler, kaleler, kervansaraylar ve hanlar vardır. Ayrıca ülkemizdeki bazı dağlık alanlarda kış turizmi ve yayla turizmi de yapılmaktadır.
 
K

Kayıtsız Üye

#13
abiler ablalar sağ olun yağ sosyaldan + aldım goad bye...............................................
 
Üst