Türkçe Rapin tarihi

TÜRKÇE RAPİN TARİHİ

90’ların ortasındaki saman alevini andırır Cartel olayını saymazsak, rap müzik Türkiye’de son bir iki yıl hariç, hiçbir zaman büyük kitlelerin karşısına çıkmadı! Ama rap, 90’lı yılların başından itibaren Türkiye’ye, özellikle Almanya’da yaşayan gurbetçilerin çocukları üzerinden girmeye başlamıştı bile. Bu yazı dizisinde tarihinin büyük bir kısmı yeraltında yazılan Türkçe rap’in hikayesini sizlerle paylaşacağız...
Öncelikle herkesin merak ettiği bir soruyla başlayalım. Yasal olarak piyasaya çıkan ilk Türkçe sözlü rap parçası neydi ve kime aitti? Cevap, King Size Terror grubunun 1991 tarihli ‘The Word is Subversion’ albümünde yer alan ‘Bir Yabancının Hayatı’ adlı şarkı. Parça, Almanya’da yaşayan Türklerin sorunlarını anlatıyordu.

Zaten ‘The Word is Subversion’ albümünün genelinde yabancı düşmanlığına ve Almanya’da uygulanan politikalara karşı bir tavır vardı. Parçayı Karakan grubundan tanıdığımız Alper A. yazmıştı. King Size Terror adıyla Almanya’nın Nürnberg şehrinde müzik hayatını sürdüren Alper A. başlarda hep İngilizce sözler yazmış, ‘Bir Yabancının Hayatı’ ile Türkçeye geçiş yapmıştı.

AKSAK RİTİMLERDEKİ TÜRK MELODİLER

Türkçe rap’in temelleri Almanya’da yaşayan Türkler tarafından atıldı. O dönem Berlin’de İngilizce rap yaparak birçok konsere çıkan ve Almanya’daki azınlığın sesi olan Islamic Force, bugünkü Türkçe rap sound’una yakın çalışmalar yapıyordu.


1992 yılında çıkardıkları ‘My Melody’ isimli single’ları ile hálá Alman rap tarihinde bir dönemin başlangıcı olarak görülmekteler. Islamic Force, Boe B, Dj Cut’em T ve Dj Derezon’dan oluşmaktaydı. Grup, 1993 yılında bir de EP yayınladı. Bu çalışmaların hepsi İngilizceydi ve formatı ise Bir Yabancının Hayatı gibi plaktı.

1993 yılında Almanya’nın tanınmış bağımsız müzik şirketi Mzee’den çıkan ‘Alte Schule’ isimli toplamada, Heidelbergli Advenced Chemistry ekibinden Boulevard Bou, sözleri Almanca bir parça ile toplamaya katıldı.




Parçanın alt yapısı tamamen Türkçe sample’larla yapılmıştı. Bir yıl sonra Boulevard Bou bu kez Advenced Chemistry’nin ‘Operation Artikel 3’ adlı parçasında Türkçe bir bölüm söyledi.

1994’te Frankfurt’un sayılı underground gruplarından sayılan Asiatic Warriors ‘Told Ya’ isimli ilk albümünü yayınladı.

Hem plak, hem CD olarak yayınlanan albümde yer alan ‘Life is a Fight’, Türkçe rap tarihinin önemli parçalarından oldu. Çünkü parçada daha sonra İntikam grubunu kuran MC’lerden Savaş, Türkçe bir bölüm söyledi.

Almanya’nın üç farklı noktasından başlayan Türkçe Rap hareketi ileride çok büyüyecek bir türün ilk habercisiydi. Türkçe pop, arabesk ve türkülerden alınan melodi sample’ları bir anda Almanya’da yaşayan Türk gençlerinin gözdesi oldu.

1994 yılında Almanya’nın Wiesbaden şehrinden Micforce adlı grup ‘Britkore’ diye tabir edilen, özellikle Public Enemy’nin yolundan giden İngiliz gruplarının yaptığı türe yakın parçalar piyasaya sürdü. ‘**** You Skin’ adlı single şarkıları ile dikkatleri üzerine çeken grup, daha sonra ‘It Ain’t Over’ isimli EP’lerinde yeralan ‘Selam’ ile marş gibi bir işe imza attı. Sözler İngilizce olmasına rağmen aralarda Türkçe kelime ve cümlelerin geçmesi yüzünden Micforce şu anda müzik yapmayı bırakmış olsa da bilinen ve takdir edilen bir grup oldu.




TÜRK BAKKALINDA SINGLE SATIŞI

1994’te yine bir ilk gerçekleşti ve tamamı Türkçe olan ilk albüm Frankfurt’ta yayınlandı. Kendi plak şirketleri Looptown’ı kuran Dj Mahmut, Volkan T, Murat G ve Kmr ilk albümleri ‘Looptown presents Turkish Hiphop’ı piyasaya sürdü.

Albümdeki 12 parçanın neredeyse hepsi Türkçeydi. Bir Türkçe rap ustası olan DJ Mahmut, tüm parçaların altyapısını hazırladı. Sosyal mesajlar içeren albüm Türkçe rap dünyasının kilometre taşlarındandır. Aynı yıl King Size Terror grubu ‘Ultimatum’ isimli albümünü piyasaya sürdü. ‘Defol Dazlak’ ve ‘Cehenneme Hoşgeldin’ adlarını taşıyan iki Türk parça, ezilen Türk gençlerinin Almanya’ya verdiği mesaj oldu. Bu albümde ilk kez Karakan adıyla da karşılaşıyoruz.




Türkçe sözlü rap parçalar ‘King Size Terror Feat. Karakan’ adıyla lanse edilmiştir. Almanya’da Türklerin evlerinin dazlaklar tarafından yakıldığı dönemlerde ‘Defol Dazlak’ Türk gençleri arasında bir marş haline gelmişti. Sadece Türk bakkallarında yapılan single satışı ile iyi bir ticari başarı yakalandı. Bu albüm, King Size Terror albümünden farklı olarak sadece CD olarak basıldı.

CARTEL 1 NUMARA TÜRKİYE’NİN YILDIZI

1995 yılında Berlin’de Cartel’in temelleri atıldı. Almanya’nın Kiel kentinden eski bir breakdance grubu olan DCP (Cinayi Şebeke), Nürnberg’den Türkçe rap ustaları Karakan ve Berlin’den Erci E. devrim yaratacak proje için biraraya geldi. Cartel, MTV’de yayınlanan bir haber sayesinde Türkiye’de de duyuldu.

Kapüşonlu kızgın bakan ‘kan kardeş’ gençler ilk anda yadırgansa da bir anda medyanın gözdesi haline geldi. Yurtdışında Polygram etiketiyle basılan albümün Türkiye’ye lisanslanmasıyla burada da Cartel çılgınlığı başlamış oldu. Milyona yakın bir satış grafiği çizen Cartel bir anda Türkiye’nin yıldızı oldu. Gazete köşelerine kadar ulaşan yorumlara sebep oldu.

1996’da Türkiye’de yapılmış ilk bandrollü rap albümü çıktı. İşin ilginci bunu Gemlikli bir grubun yapmasıydı. Hedef 12, Ada Müzik’ten ‘Tam İsabet’ isimli albümüyle adını duyurdu. Ardından Almanya’nın Köln şehrinde yaşayan TCA Microphone Mafia da ‘Vendetta’ isimli albümüyle sınırlı bir kitleye seslendi.

1997 yılında Erci E, Cartel’den çıkan ilk solo sanatçı olarak ilk albümü ‘Sohbet’i çıkardı. Kısa bir süre sonra Karakan ‘Al Sana Karakan’ adlı albümünü yayınladı. Albüm, 45 binlik bir satışa ulaştı. Özellikle Erkin Koray sample’lı ‘Yağmur’ parçasına çekilen klip oldukça beğenildi.

1997’de Berlin Kreuzberg’den Islamic Force’un, tamamı Türkçe sözlü ilk albümü ‘Mesaj’ Almanya’da piyasaya sürüldü. Albümde bir de yeni yıldız vardı. Killa Hakan gerek sözleri, gerek stili ile bir anda parladı. Temmuzda Turbo’nun (Statik, S2K) Blue Jean Dergisi için hiphop sayfaları hazırlamaya başlaması, Türkiye’de rap gruplarının bir araya toplanmasına sebep oldu.

Blue Jean bir anda Türkiye’de yapılan organizasyonların, konserlerin ve grupların duyurulduğu bir platform haline geldi.

1998 yılında piyasa yavaş yavaş canlanmaya başladı. Hedef 12’den Maho B, yanına Ozzy’i de alarak ‘Rapor 2’ isimli grubu kurdu. Rapor 2 o yıllarda bir ilki gerçekleştirerek albümden ‘Çiz’ isimli parçayı single olarak yayınladı. Radical Noise grubu ile yapılan düet, şu ana kadar yapılmış en iyi Türkçe Rap/Rock crossover’ı olarak tarihe geçti. Frankfurt’tan Dj Mahmut ve Murat G ikinci albümleri ‘Garip Dünya’yı piyasaya çıkardı. Albüm, farklı sound’uyla eleştirmenlerden tam not aldı. Bu albümden sonra Dj Mahmut, Looptown’ı kapatma kararı aldı ve Murat G ile yollarını ayırdı.

1999’da Türkçe rap tarihinde bir kilometre taşı olan ‘Yeraltı Operasyonu’ raflardaki yerini aldı.

cartel

1-

2-

3-

Sultana'yı kaçırdık


Amerika’da yaşayan Sultana, ‘Çerkez Kızı’ isimli çıkış albümü ile bir anda müzik piyasasında bomba etkisi yarattı. İlk klibi ‘Kuşu Kalkmaz’ yasaklanan ve medyada en çok konuşulan isim haline gelen Sultana, medyanın ilgisinden sıkılıp, plak şirketi ile de bazı problemler yaşayınca, sessiz sedasız Amerika’ya geri döndü. Blue Jean’in katkılarıyla hazırladığımız dizinin bugünkü bölümünde sadece Sultana’yı değil, Türkçe rap’in dünyadaki etkilerini de bulacaksınız.
Takvim yaprakları 1999’u gösterirken Türkiye’de yeraltı partileri yapılmaya devam ediyordu. Bu partilerde sahne alan grupları Turbo bir araya toparladı ve bir toplama albüm için ilk adımı attı. Bu toplama albüm, Türkçe rap tarihinin ilk ve en büyük toplama albümü olarak bir kilometre taşı oldu. İstanbul’dan Statik, Nefret ve Silahsız Kuvvet... İzmir’den Yener ve Susturucu. Almanya-Frankfurt’tan Ses grubu albüme parçaları ile katıldılar.

Kod Müzik’ten çıkan ‘Yeraltı Operasyonu’ bir anda Türkçe rap severlerin dilinden düşmez oldu. Bu aynı zamanda Türkçe rap piyasasına birçok grubu kazandıran bir çalışmaydı. Albüm sadece kaset ve CD formatında piyasaya sürüldü. 5000’i aşan bir satıştan sonra albüm tekrar basılmadı ve elden ele kopya olarak dağıldı. Aynı yıl Gemlik’ten albüm bombardımanı devam ediyordu.

Maho B, askere gitmeden önce Hedef 12 ekibini tekrar bir araya toplayıp ‘Kral Çıplak’ isimli albümlerini piyasaya sürdü. Albüm çıkışının gecikmesi ve Maho B’nin askere gitmesi yüzünden albüm için hiçbir tanıtım yapılamadı. Türkçe rap tarihini anlamak için dinlenmesi gereken albümlerden biri olan ‘Kral Çıplak’ kemik kitle dışındaki insanlara ulaştırılamadı. 1999 yılının sonuna doğru Dj Mahmut, ‘Türkçe Rap Mixtape’i ilk önce Almanya-Frankfurt’ta piyasaya sürdü.

ÇERKEZ KIZI BOMBASI

2000 yılında büyük plak şirketleri Türkçe rap’in iş yapacağını anladılar. İlk önce Universal’den Fresh B büyük bir promosyon ile piyasaya sürüldü. ‘Gerçek Kal’ isimli albümüne oldukça güzel bir videoklip de çeken Fresh B, Fransız müzik kanalı MCM’de birçok kez yer aldı. Birçok yerli yabancı toplama albümde parçaları ile de yer alan Fresh B, daha sonra sadece Nefret’in albümünde düet bir şarkı ile konuk oldu ve bir daha herhangi bir parça ya da albüm çıkarmadı.

Aynı günlerde Türkçe rap’te underground dışında Türkiye’de hiç alışık olunmayan bir durum gerçekleşti ve Amerika’da yaşayan Sultana, ‘Çerkez Kızı’ isimli çıkış albümü ile bir anda müzik piyasasında bomba etkisi yarattı. Sultana’nın ilk klibi ‘Kuşu Kalkmaz’ yasaklandı ve bir anda medyada en çok konuşulan isim haline geldi.

İkinci klibi ‘Filosepet’ ile de beğeni toplayan Sultana, İstanbul’un birçok önemli gece mekanında konserler verdi. Ancak medyanın ilgisinden sıkılıp plak şirketi ile de bazı problemler yaşayınca sessiz sedasız Amerika’ya geri döndü. Bu yıllarda ‘Yeraltı Operasyonu’nun izinden giden birçok kişi toplama albümler çıkardı.

En önemlisi MC Kanun’un çıkardığı ‘Altın Vuruş’ oldu ve birçok yeni grubun adını duyurmasını sağladı.

YENER’İN ALBÜMÜ ÇIKAMADI

Yine bu sıralarda Nefret’in ilk albümü olan ‘Meclis-i Ala İstanbul’ çıktı. Yeraltı Operasyonu’ndaki parçaları ile büyük beğeni toplayan Nefret, Dr. Fuchs ve Ceza’dan oluşuyordu. Daha albümleri çıkmadan Türkiye’nin her yerinde sahne almışlardı.

Konserlerde bütün parçaları seyircileri tarafından ezberlenmiş, oldukça büyük bir kitleleri oluşmuştu. İlk albümlerinde Dj Mahmut’tan da destek alan grup oldukça iyi bir çıkış yaptı.

Hemen akabinde ise Yeraltı Operasyonu sayesinde sesini duyuran Silahsız Kuvvet, çıkış albümü olan ‘Sözlerim Silahım’ı piyasaya çıkardı. İzmir’den Yener bu yıllarda bir plak şirketi ile anlaşma imzalayıp yeni albümünü plak şirketine teslim etti. Albüm için bir de videoklip çekildi. Kapak tasarımlarına kadar her şeyi hazırlanan albüm, plak şirketinin iç problemleri yüzünden basılmasına rağmen dağıtılmadı. Bu yılın en acı olayı, efsane Türk MC’lerinden Boe B’nin 2000 yılında Berlin’de hayata veda etmesiydi.

TÜRKİYE-ALMANYA BİRLİKTE

2001 yılının en önemli olayı, Dj Mahmut tarafından planlanan, Nürnberg ayağının Kan Ve Ter grubu, Berlin ayağının ise Islamic Force tarafından yapıldığı ‘Turkish Hiphop Movement’ isimli konserler serisidir.


İlk ayağı 27 Ekim 2001’de Nürnberg’te yapılan büyük konserde Karakan uzun yıllardan sonra ilk kez kardeşi Suikast (Alkım) ile sahne aldı. Bu konserlerin hepsine Türkiye’den sadece Statik katıldı. En büyük katılımın olduğu Nürnberg’te sırasıyla şu gruplar sahne aldı; Gölge, Realite Gurbetçi, Bomba, Digital Karma Crew, Hi-Rocks, Steryo C.E.M feat Volkan Bekar, Dj B-Fun, Fuat feat. Stress Sırtlan, İfade, Statik, De Lee Khan, Kan Ve Ter, Sindikat, Lisanz, Sihir, Suikast ve Karakan. Ayrıca Dj Mahmut, Dj Yesta ve Dj Templer Dj bölümünde plakları çevirenlerdi.

28 Ekim’de Frankfurt ayağı yapılan konserde ise Berlin’den Killa Hakan (Islamic Force), Sırtlan, Azra, Volkan ve Fuat, Köln’den Microphone Mafia, Mc Spawn, Steryo C.E.M, Statik ve Kan Ve Ter sahne aldı. 3 Kasım’da ise Berlin’de yapılan konserde Islamic Force gövde gösterisi yaptı ve mükemmel bir konser verdi.

Ayrıca Digital Karma Crew, Steryo C.E.M ve Statik de Berlin’de konser verdi. Dj’lerde ise Mahmut, Yesta, Templer ve De’Bas izleyiciler için mükemmel bir şov hazırladı. Daha önce ‘Hassickdir’ adlı undergrorund albümünü piyasaya süren ve kendi çabası ile dağıtan Fuat 2001 yılında ‘Hassickdir ?II’ isimli ilk yasal albümünü Ypsilon Music’ten çıkardı.

AZİZA’YA KÖTÜ TANITIM

2001’de Nefret boş durmayarak ikinci albümleri olan ‘Anahtar’ı piyasaya sürdü. Albümde Sirhot, Erci E, Bektaş ve Fresh B gibi isimler featuring’leri ile katıldılar.

Ayrıca Yeraltı Operasyonu serisinin ikincisi Universal’den piyasaya sürüldü. Bu sefer yeni çıkan grupların dışında bu toplama albümün başka bir misyonu daha ortaya çıktı. Yurtdışında tanınan fakat Türkiye’de daha albüm ve parça çıkarmamış grup ya da MC’lerin parçaları da bu toplamada yer aldı.

Volkan & Mr. L, Killa Hakan, Sırtlan, Gekko ve Sultan Tunç bu isimlerdendi. Bu albüm sayesinde Türkçe rap piyasası Emir (Speedy Flow), Darağacı, Tatbikat, Karakalp ve Hakan MC gibi sanatçıları tanımış oldu.

Aynı yıl Berlinli bayan MC’miz Aziza A’nın Türkiye’deki ilk çıkış albümü ‘Kendi Dünyam’ Doublemoon etiketiyle piyasaya çıktı. Rap sound’una uzak kalan bu çalışma, Türkçe rap dinleyicileri tarafından pek beğenilmedi. Tanıtım konserleri döneminde yağan şiddetli kar yüzünden Aziza’nın birçok konseri iptal edildi ve iyi bir tanıtım yapılamadı.

2002’ye geldiğimizde ise Ceza bombası patlamış

RAP TARİHİNDEN KISA KISA

n Almanya’nın en eski rap gruplarından olan Fresh Familie, 1994 yılında yayınladıkları ‘Motha Fu*ka’ isimli single’da ilk kez tamamı Türkçe olan ‘Tabiat’ isimli parçayı seslendirdi.

n 1996’da Almanya’da başarılı bir çıkış yapan ve ilk albümlerinden sonra dağılan Cribb 199 hiçbir tanıtım yapılmadan ‘No Panic No Stress’ isimli albümlerini Türkiye’de çıkarttı. Albümlerinde Türkçe sözler olsa da çoğunluğu Almanca ve Boşnakçaydı. Cribb 199, Türkiye’de sadece bir konser verdi.

n Türkiye’nin 1997’de Orhanca ile tanıdığı Sert Müslümanlar, aslında Almanya Nürnberg’te yıllardır Türkçe rap yapıyordu. Albümleri Türkiye’de 1999’da basıldı. O yıllarda şu anda ‘9 Canlı Canavar’ olarak tanıdığımız Recayi, cezaevinde olduğu için albümlerinin tanıtımını yapamadı.

n Granit ilk ve tek single’ı ‘Hayat’ı Almanya’da piyasaya sürdü.

n Yeraltı Operasyonu’nda ilk kez dinlediğimiz Ses grubu, 1997’de Asiatic Warriors toplaması olan ‘Strength’te yer aldı. Bu albümde H-Run ve Savaş’ın grubu İntikam da bulunuyordu. Albümün müzikleri grubun Türk DJ’leri olan Combat ve A-Bomb tarafından yapıldı.

n 1998 yılında New York’ta yaşayan Türk MC’lerden oluşan ‘Ottoman Empire’ 1998 yılında kendi plak şirketlerinden ‘24 Ayar Altın’ isimli albümünü çıkardı. Grup albüm ya da herhangi bir single piyasaya sürmedi.

n 1998 yılının en önemli olaylarından birisi de Cartel’in geri dönüş çabası oldu. Peter Maffay’ın projesinde yer alan ekipte, eskilerden sadece Erci E vardı. Bektaş ve Hakan bu projeye katılan yeni MC’lerdendi.

n Ankara’dan ilk bandrollü albüm 1998 yılında MC Ender’den geldi. ‘Param Olacak’ isimli albümünü Raks Müzik’ten çıkaran MC Ender bu albüm için iki videoklip çekti. İkinci klip ‘ÖYS-ÖSS’ kanallardan gelen tepkiler yüzünden yeteri kadar yayınlanmadı. Askere giden MC Ender bir daha albüm çıkarmadı.

n İlk albümü sadece Almanya’da çıkan Bayan MC’lerimizden Aziza A, ‘Es Ist Zeit’ isimli albümü 1998’de yayınlandı.

Piyasa canlandı


2002 yılı toplama albümlerin yılı oldu. ‘Digitalmix Compilation 1’, ‘Türk Rap Üssü’, ‘Hiphop Menü 2’ ve ‘Underaposse’ isimli albümler yeraltındaki grupların tanıtımında büyük rol oynadı. Yılın en önemli toplama albümü Universal Müzik’ten çıkan ‘Yeraltı Operasyonu 2’ oldu.
2002 yılında, daha önce iki albümü bulunan Umut Ertek, Master Of Türkrap’ten tanıdığımız Dj Ergün destekli ‘Acımasız Dünya’ isimli albümünü çıkardı. Önceki çalışmalarına göre daha iyi olan albüm, Ertek’e birçok ilde konser verme fırsatı yarattı. Aynı dönemde İstanbul’da birçok underground partide sahne alan Sözlü Taarruz ve RAK Sabotaj grupları birleşerek Ondaon adlı grubu kurdular. Çıkış albümleri olan ‘Nakavt!’ ise Zihni Müzik tarafından piyasaya sürüldü.

Değişim geçiren bir başka oluşum ise artık Sagopa Kajmer adıyla anılacak olan Silahsız Kuvvet’ti. Silahsız Kuvvet internette yayınladığı bol küfürlü parçalarını sansürleyerek aynı isimli Sagopa Kajmer albümünü çıkardı. Askerden dönen Maho B vatani görevini yaparken bile boş durmamış sözler yazmış, yeni parçalar hazırlamıştı. 2002 yılında ilk solo çıkışı olan ‘Hedef 12, Rapor 2 ve Şimdi!..’ adlı albümü Zihni Müzikten piyasaya çıktı.

Ancak yılın en çok konuşulan albümü, Dr Fuchs’un askere gitmesi ile yanlız kalan Ceza’nın ilk debut’ü ‘Medcezir’ oldu. Albümün aynı adlı çıkış parçasına çekilen videoklip ile Ceza bir anda Türkiye’nin Rap yıldızı haline geldi.

Söyleme stili ve hızı, rap müziğe yabancı olan kitlelerin de dikkatini çekince, birçok büyük festival ve yurtdışı konserinde sahne aldı Ceza.

Bu durum gelecekte Ceza’nın daha iyi işler yapacağının da göstergesi gibiydi.

Hayranlarına artık ‘Medcezir’ albümü yetmemeye başlamıştı. Konserlerinde devamlı yeni parçalar ile çıkan Ceza bir sonraki albümü hakkında da sinyaller vermeye başladı.

Yıl sonuna doğru bir başka başarılı rapper Sirhot eski çalışmalarını Narcotic adı altında topladı ve ‘Beyaz Karanlık’ albümünü piyasaya sürdü.

ALMANYA PİYASASI DA HAREKETLENDİ

Berlin’de rap kariyerini sürdüren Azra daha önce birçok projede yer almıştı. Ama çıkış yaptığı albüm ‘Azrabesk’ adlı EP albüm oldu.

Almanya’nın tanınmış underground plak şirketlerinden biri olan Royalbunker’den çıkan albüm bir anda herkesin dikkatini çekti. Almanya’da hareket devam diyordu.

Eski Cartel üyesi Çelik Bilek, yeni adıyla İnce Efe’nin ‘UDDY - Uyuşturucuya Dur Diyen Yok!’ adlı projesi, Türkiye, Almanya, İsviçre ve Hollanda’dan birçok grubun katılımıyla hayata geçti.

Bu albümde İnce Efe, ¤¤¤¤¤, Fuat, Sırtlan, 5-Karış, H-Run, LisanZ, Ceza, Kan ve Ter, Sindikat, Sirhot, Sihir, Statik, Müfreze, RAK Sabotaj, Peyk, Makale, 2.Nesil, MC Orhan, Maddkave, MC E, KaraMurat ve Vait Seven parçalarıyla yer aldılar ve o zamana kadar bir rap albümüne yapılan en büyük katılımı gerçekleştirdiler.

Albümden ‘Anılar’ adlı parçaya videoklip çekildi. Bu videoklip Alman ve Türk televizyonlarında gösterildi.

Almanya’dan bu yıl çıkan en önemli albüm Killa Hakan’ın ‘Çakallar’ isimli albümü oldu. Berlin’in meşhur MC’lerinden olan Killa Hakan, sokakları ve hayat üzerine problemlerini kendi gözünden anlatıyordu. Bu albüm Killa Hakan’ın Islamic Force döneminden sonra çıkardığı dönüş albümü olmuştu.

Çünkü Killa Hakan ‘Mesaj’ albümünden sonra pek birşey yapmamıştı. Bu albümle geri dönen Killa Hakan bir anda en çok konuşulan MC’ler arasına girdi.

Farklı görüşleri ve çıkardığı ‘Hiphop Kültürü’ isimli kitabı ile dikkatleri üzerine çeken Jöntürk’ün Barikat grubu da ilk kez bu yıl yasal olarak piyasada gözüktü.

‘Güneşin Çocukları’ isimli albümleri ile çok büyük bir konser serisine başlayan grup, Türkiye’nin her yerinde sahne aldı.

Birçok sosyal etkinliğe de katılıp adlarından sıkça söz ettirdiler.

Bakırköy’ün eski MC’lerden Buldozer ‘Asıl Adım Hiphop’ isimli albümünü piyasaya sürdü.

Albüm için fazla tanıtım yapılmadı ama Buldozer, gerek stili, gerek tavırları ile büyük bir hayran kitlesine sahip oldu. İsviçre’den daha önce bazı Rap albümü girişimleri olsada Makale grubu yasal çıkış albümleri olan ‘Kingztanbul’ albümü ile piyasaya çıktı.

Almanya, Türkiye ve İsvçre’den birçok MC gruba destek verdi. Bunlar arasında Microphone Mafia, Statik, Yener, Murat G, Steryo C.E.M, Dj Mahmut, Şiddet ve RandaGee gibi isimler vardı. İlk klip ‘Kingztanbul’ isimli parçaya çekildi.

TOPLAMA ALBÜMLER YILI

2002 yılı toplama albümlerin de yılı oldu. ‘Digitalmix Compilation 1’, ‘Türk Rap Üssü’, ‘Hiphop Menü 2’ ve ‘Underaposse’ isimli albümler yeraltındaki grupların tanıtımında büyük rol oynadı.

Kuşkusuz yılın en önemli toplama albümü Universal Müzik’ten çıkan ‘Yeraltı Operasyonu 2’ydi. Kısa bir sürede yaklaşık 8000 adet satılan albümle Türk rap dinleyicisi yeni birçok MC ile tanıştı.

Almanya’dan Volkan T, Mr.L, Killa Hakan, Sırtlan, Gekko, Sultan Tunç. Türkiye’den Emir aka Speddy Flow, Hakan MC ve Karakalp en dikkat çeken isimler olarak dinleyicilerin beyinlerine kazındılar.

Silahsız Kuvvet ‘İhtiyar Heyeti’ isimli albümünü çıkardı. 2003’ün başında, uzunca bir süre partilerde sahne alan ve konserler veren Lewo, ‘Hani Nerdeler’ adlı albümünü çıkardı. Toplama albümlerde ise Umut Ertek’in projesi olan ‘Hiphopoloji’, Uğur Özer Müzik’ten piyasaya sürüldü. Ağırlıklı olarak İzmir’li grupların yeraldığı toplama, kapağı yüzünden tartışmalar yarattı. Almanya’da aktif müzik hayatını sürdüren Sultan Tunç nihayet Arma Müzik’ten ‘Saygı Değer Şarkılar’ isimli albümünü yayınladı.

Albümünden iki parçaya videoklip çeken Sultan Tunç özellikle ‘Hababam’ adlı parçası ile gündeme geldi ve Savaş Ay’ın A-Takımı programında mankenlerle girdiği polemik yüzünden magazin basınında da adını duyurdu. 2003 yılının en ilginç olaylarından birisi de Dj Mahmut’un daha önce Almanya’da çıkardığı Mixtape’ini Türkiye’de bir daha piyasaya sürmesiydi. Hammer müzik ile Ceza ve Fuchs’un vokalleri yüzünden sorun yaşayan Dj Mahmut bu kısımları albümden çıkartıp mixtape’in farklı bir versiyonunu Kod Müzik etiketiyle yayınladı.

Ankara ise bu yıl boş durmadı. Mode XL grubu ‘Altın Jak’ isimli albümlerini piyasaya sürdü. Ama albüm için gereken tanıtım yapılmadı ve bu albüm de yeteri kadar sesini duyuramadan ortadan kalktı.

Bu esnada Berlin’den Killa Hakan ve Fuat’ın ortak projesi ‘Rapüstad’ Almanya’da piyasaya sürüldü. Türkiye ve Almanya’da müzik hayatlarını sürdüren MC’lerin buluştuğu bir projeydi ‘Rapüstad’. Albümden ‘Yürekten Gelen’ adlı parçaya da bir videoklip çekildi. Albüm beklenen ilgiyi görmedi.


Bu dönemde rap gittikçe güncel hayatın içine giriyor ve özellikle reklamlar aracılığı ile büyük kitlelere ulaşıyordu. Aria Extra Card reklamlarında söylediği Rap’lerle bir anda plak şirketlerinin ilgisini çeken Ogeday, ‘Rapturka’ isimli albümünü Ulus Müzik’ten piyasaya sürdü. Çekilen videoklipler oldukça beğenildi ve Ogeday Kral Tv’nin listelerine girdi.

Almanya’dan 5 Karış grubu ise ilk çıkışını Türkiye’de gerçekleştirerek ‘Buna Alış’ isimli albümlerini Hammer Müzik’ten piyasaya sürdü.

Barikat 2003 yılında da boş durmayarak ‘Hava Toprak Su ve Ateş’ isimli albümlerini EMI’den çıkardı. ‘F Tipi Dünya’ parçalarına çektikleri videoklip ile birçok haber bültenine konuk oldular. Albümde en çok dikkati çeken düetler ise kuşkusuz Şahsenem ve Erol Büyükburç’la yapılanlar olmuştu. Daha sonra grup Şahsenem ile yaptıkları ‘Geceler Günlerimi Gömer’ parçasına da bir videoklip çekti.

KISA KISA

n Dj Mahmut, Camisa One ile birlikte sadece DJ’lerin kullanması için ‘Beatz 2 The Rhyme’ isimli altyapı plağını piyasaya sürdü. Sadece plak olarak basılan albümde ayrıca scratch için kullanılmak üzre Türkçe ses efektleri bulunuyordu.

n S.O.S grubu ‘Dayan Bekle’ isimli albümlerinden sonra ‘Self Servis’ isimli ikinci albümlerini Zihni Müzikten piyasaya sürdü.

n Berlin’den Killa Hakan ve ekibi ‘Asphalt’ isimli mixtape’i piyasaya sürdü. Bu mixtape sadece Berlin’de satıldı.

n Türkçe Rap adına Fransa’dan da hareketler başladı. 2002 yılında Paris’ten Bomba grubu ‘Sokaklar Dünyası’ adlı ilk yasal single’ını piyasaya sürdü.

n Almanya’da içerisinde oldukça iyi grup ve MC’lerin olduğu ‘The Best Of Turkish Rap & RnB’ isimli toplama albüm Oriental Media’dan piyasaya sürüldü. Albümü Türkiye’de çıkartmaya çalışan prodüktörleri başarılı olamadılar.

Popstar değil rapstar

Rap-star diye bir kavramın ortaya çıkışı, Ceza’nın pop-starlar ile düet yapmasıyla başladı. Ceza önce Candan Erçetin’in ‘Şehir’ parçasında başarılı bir performans sergiledi, sonra da Burcu Güneş’in ‘Sahilde’ parçası ile Kral TV’de boy gösterdi. Böylece Ceza ve rap şarkıcıları, kemikleşmiş rap kitlesi dışındaki dinleyiciler tarafından da fark edildiler. ’in katkılarıyla hazırladığımız Türkiye rap tarihinde, bugün yakın dönem var.
90’ların başından 2004 yılına kadar getirdiğimiz Türk rap tarihinde, Cartel’in saman alevi gibi parlayıp sönen malum çıkışını saymazsak, rap’in kalabalık kitleler tarafından benimsenmesi bu yıl gerçekleşti!

Yeraltından seslerini duyurmaya çalışan, büyük medyada kendilerini yıllardır destekleyen Blue Jean dergisi dışında düzenli yer bulamayan Türkçe rap grupları, yavaş yavaş medyanın gündemine gelmeye başladılar.

Bunda en büyük pay, kuşkusuz Ceza’nın yıl içinde yayınlanan ‘Rapstar’ adlı solo albümüydü. Hammer müzik etiketiyle piyasaya sürülen albüm öncesinde Ceza katıldığı festivaller ve Türkiye’nin neredeyse her yerinde verdiği konserlerle adını duyurmuştu. ‘Rapstar’ albümü beklenen çıkışı yakaladı ve 80.000’e yaklaşan bir satışa ulaştı.

Albümün tanıtım döneminde verilen konserlerde Fuat ve Ceza’nın kardeşi Ayben’in desteğini de unutmamak gerekir.

VE CEZA ASKERE GİTTİ

‘Rapstar’ın bu kadar ses getirmesindeki önemli etkenlerden birisi de Ceza’nın düet yaptığı pop starlar oldu. Candan Erçetin’in ‘Şehir’ adlı parçasında sergilediği başarılı perfonmas, ona Erçetin’in turnesinde yer alma fırsatı yarattı.

Burcu Güneş’le yaptığı ‘Sahilde’ parçası ile ise Kral TV’de boy gösterdi Ceza ve kemikleşmiş rap kitlesi dışındaki dinleyiciler tarafından da fark edilmesini sağladı. Türkiye tam Rapstar’ına kavuştu derken, Ceza vatani görevini yapmak için müzik piyasasından çekildi.

Askerliğini yapan ve uzun bir dönem piyasada görünmeyen Dr. Fuchs ise aynı günlerde askerden döner dönmez albüm çalışmalarına başladı. Herkes Fuchs askerden gelince Ceza ile birlikte Nefret’in üçüncü albümünü çıkarır diye düşünse de, ‘Rapstar’ın çıkması ve Fuchs’un solo albüm yapmak istemesi yüzünden proje ertelendi. Dr Fuchs ‘Nefret’teki kimliğinden farklı bir çalışma yapmak için ilk önce adının önündeki ‘Dr’ takısını attı. ‘Huzur N Darem’ adlı albümün kaydı ışık hızı ile yapıldı ve albüm Hammer Müzik etiketiyle piyasaya sürüldü.

Albüm sonrası Blue Jean dergisine ilk röportajını veren Fuchs albümün aceleye geldiğini söyledi. Albümün dördüncü parçası olan ‘Askerden Mektup’ta ise Ceza’ya vefasızlığından ötürü göndermeler yapıyordu. Fuchs albüme Hammer Müzik’in gereken desteği göstermediğini düşündüğü için, 7-8 ay sonra plak şirketinden ayrıldı.

YENER’İN İLGİNÇ HİKAYESİ

2004 yılının en ilginç olayı ise kuşkusuz Yener’in başına gelenlerdir. Yazımızın daha önceki bölümlerinde bu konuya kısa bir şekilde değinmiştik...

2001 yılının başında albümünü bitirip Universal ile anlaşan Yener, albümünün çıkmasını beklemeye başlamıştı. Hatta albüm için ‘Liseli Genç’ parçasına videoklip bile çekilmişti. Universal Müzik’te baş gösteren olaylar yüzünden şirketin tüm faaliyetleri bir anda durdurulunca Yener, şirketten muhatap olacak hiç kimseyi bulamadı. Uzun bir bekleyişten sonra albümden de umut kesti. Tam üç sene sonra 2004 yılında Universal’ın depolarında Yener’in ‘Sus’ isimli albümü şans eseri bulundu.

Albüm 2001 yılında basılmıştı. Ama şirketteki durumlar yüzünden piyasaya sürülememişti. Tam üç sene sonra basılan yaklaşık 5000 kopya piyasaya dağıtıldı. 2001 yılında çekilen videoklipten ise bir daha hiçbir haber alınamadı.

ALMANYA’NIN GÖZDESİ AZRA

Medyanın Türkçe rap’e keşfedilmemiş bir hazine gibi yaklaşması, birçok MC’nin ve grubun tekrar gün yüzüne çıkmasını sağladı. Ayben, Ceza konserlerindeki performansı yüzünden birçok dergide yer aldı.

Leman dergisinden Melike Acar bir ilke imza atarak Ceza’nın hayat hikayesini çizgi roman olarak resimledi ve bu hikaye uzun bir süre dergide yayınlandı.

Berlin’den Azra, Almanya’nın şu aralar en ünlü rapper’larından Eko Fresh’i yanına alarak ‘Dünya Dönüyor’ isimli albümünü piyasaya sürdü. Albüm Almanya’da iyi bir satışa ulaştı. Daha önce Eko Fresh’in ‘Ich bin jung und brauche das Geld’ isimli albümünde aynı isimli bir parçaya konuk olan Azra, bir anda Almanya’da en çok tanınan MC’ler arasına girdi.

Pusula programı için yaptığı parçalarla bir anda dikkatleri üzerine çeken Azra, solo albümünü bitirmek için şu sıralar bütün vaktini stüdyoda geçiriyor.

Popstarlarla düet uğurlu geldi

‘Rapstar’ın bu kadar ses getirmesindeki önemli etkenlerden birisi de Ceza’nın düet yaptığı pop starlar oldu. Candan Erçetin’in ‘Şehir’ adlı parçasında sergilediği başarılı perfonmas, ona Erçetin’in turnesinde yer alma fırsatı yarattı. Burcu Güneş’le yaptığı ‘Sahilde’ parçası ile ise Kral TV’de boy gösterdi Ceza ve kemikleşmiş rap kitlesi dışındaki dinleyiciler tarafından da fark edilmesini sağladı

MC LER & GRUPLAR dan bazıları

bomba

advenced ch

basemode

ceza

cribb 199

eko azra

fresh familee

killa hakan

kool savaş azad

le cadro

lewo

makale

mc ender

mic force

narcotic

nefret

onda on

rapüstad



sagopa kajmer

sultana

turbo