Sponsorlu Bağlantılar
RİZE ÇAY VE TURİZM FESTİVALİ
YERİ VE TARİHİ : Merkez - 27-30 Temmuz
DÜZENLEYEN KURULUŞ: Rize Valiliği - Belediye Başkanlığı - Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü
TEL
464)2131995-2130910-2130211
ÇAMLİHEMŞİN, AYDER, YAYLA ŞENLİKLERİ
YERİ VE TARİHİ : Çamlıhemşin -07-08 Haziran
DÜZENLEYEN KURULUŞ: Çamlıhemşin Kaymakamlığı-Belediye Başkanlığı
TEL : (464)651 7065 -651 7058
FAKS : 6517376-6517486
RİZE DAĞCILIK ŞENLİKLERİ
YERİ VE TARİHİ : Çamlıhemşin - 15-20 Ağustos
DÜZENLEYEN KURULUŞ: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü - Kaçkar Dağcılık Kulübü
TEL (464)2130407-26 / 7151005
FAKS : 2130406
KAÇKAR - ALTIPARMAK YAYLA ŞENLİĞİ
YERİ VE TARİHİ :Ardeşen - 17 Temmuz
DÜZENLEYEN KURULUŞ: Kaçkar-Altıparmak Kültür ve Dayanışma Derneği
TEL : (464)7151920
BÜYÜK HAN DUZU YAYLA ŞENLİKLERİ
YERİ VE TARİHİ : Güneysu - 21-22 Ağustos
DÜZENLEYEN KURULUŞ: Güneysu Kaymakamlığı, Güneysu Belediye Başkanlığı
TEL (464)3441003-3441214
FAKS : 3441223
GÜNEYCE VARDA YAYLASI ŞENLİKLERİ
YERİ VE TARİHİ : İkizdere - 6-7 Ağustos
DÜZENLEYEN KURULUŞ: Varda Yaylabirliği ve Güneyceliler Vakfi
TEL : (464) 466 70 09
FAKS : 4667104
ÇAĞRANKAYA YAYLA FESTİVALİ
YERİ VE TARİHİ : İkizdere - 13-14 Ağustos
DÜZENLEYEN KURULUŞ: İkizdere Belediye Başkanlığı
TEL464)4161147-4161020
FAKS : 4161547
ARDEŞEN ATMACA 53 FESTİVALİ
YERİ VE TARİHİ : Ardeşeıı - 6-7 Ağustos
DÜZENLEYEN KURULUŞ. Ardeşen Belediye Başkanlığı
TEL : (464) 715 1005 715 1666
FAKS 715 1351
İKİZDERE EKŞİOĞLU VAKFI YAYLA ŞENLİKLERİ
YERİ VE TARİHİ : 6-7 Ağustos
DÜZENLEYEN KURULUŞ. Ekşioğlu Vakfı
TEL : (216) 4284480 - 81
FAKS :
HEMŞİN ŞENLİKLERİ
YERİ VE TARİHİ : Hemşin - 09 - 10 Temmuz
DÜZENLEYEN KURULUŞ : Hemşin Belediye Başkanlığı
TEL : (464) 6412990
FAKS :
FINDIKLI FESTİVALİ
YERİ VE TARİHİ : Fındıklı - 14-15-16 Temmuz
DÜZENLEYEN KURULUŞ : Fındıklı Belediye Başkanlığı
TEL : (464) 5113010
FAKS :
RİZE'DE YAYLACILIK
Rize'de yaylacılık çok eski yıllardan günümüze kadar devam eden bir gelenektir. Yöremizdeki köylerin arazisinin konumu hayvanlar için yeterli beslenmeye elverişli değildir. Bu nedenle hayvanların daha iyi beslenmesi ve onlardan yeterince hayvansal ürünler (yağ,peynir,çökelek) elde edilmesi amacıyla yaylaya çıkarılır.
15-20 yıl öncesinin hareketli yayla yaşamı bugün artık görülmemektedir. Çay tarımının yaygınlaşması sonucu köylerdeki araziler çay bahçelerine dönüştürülmüş, bu nedenle de hayvancılık azalmıştır. Hayvancılığın azalması sonucu olarak da yaylacılık gittikçe yok olmaktadır. Her ne kadar bugün yaylaya çıkılıyorsa da eskisi gibi çok renkli olmadığı bir gerçektir.
Bugün yaylaya çıkanları 2 gruba ayırmak mümkündür. Birincisi, yukarıda sözünü ettiğimiz ihtiyaçtan dolayı çıkanlar, ikincisi ise Rize dışında yaşamını sürdüren ancak Rize'yle bağlarını koparmayan yöre insanları İkinci gruptaki Rizeliler yıllarca yaşamını gurbette sürdürmüştür. Her ne kadar son 30-40 yıldan beri çay üreticiliği yapıldığından dolay gurbetçilik azalmışsa da yine de devam etmektedir. Rizeli, çalışıp ekmek parası kazanmak amacıyla gittiği gurbette uyum sağlamış ve zamanla oraya yerleşmiştir ancak doğduğu yerle bağlarını koparmamıştır. Eski yılların özlemiyle tatillerini geçirmek, büyük kentlerin gürültüsünden kurtulmak ve doğayla başbaşa kalmak amacıyla yaylaya çıkan gurbetteki Rizelilerin sayısı bir hayli fazladır.
Rize'deki yaylalardan bazıları şunlardır:
Çağırankaya, Polovit, Elevit, Ovit, Amlakit, Hodeçur, Samisdal, Pokut, Çat, Haçivanak, Karmik, Hemşin, Başyayla, Ortayayla, Erçenik, Avasor, Kaçkar, Aşağı Kavran, Yukarı Kavran, Hazindak, Çiçekli, Çayimakçur, Sal, Varda, Göl Yayla, Cimil, Hazende, Ambarlı, Çahperik, Kito, Karap, Kale, Gürmanuman, Varoş, Çermeçk, Dahter, Anzer, Aşağı Faso, Yukarı Faso
Saymadığımız daha birçok irili ufaklı yayla vardır.
Rize'deki bu yaylalar Kaçkar sıradağları eteklerinde ve Çamlıhemşin, Hemşin ve İkizdere ilçelerinin sınırları içerisinde yoğunlaşmaktadır.
(Kestane Ağacından Yapılmış Tipik Yayla evi örneği)
(Taş kullanılarak yapılmışyayla evi örneği)
YAYLA EVLERİ
Rize yaylalarında genelde 2 tip ev vardır: A) Ahşap evler, B) Taş evler
A) Ahşap Evler:
Ormana yakın yerlerdeki yayla evleri ahşaptır. Ahır olan alt kat taş; mutfak, kiler, oturma ve yatma yeri olarak kullanılan üst kat ise kalın tahtadan yapılır. Çatı, "Hartama", "Harduma", "Hartuma" ya da "Hartıma" denilen, yaklaşık 1,5-2 cm kalınlığında çam tahtalarla örtülür. Rüzgarın uçurmaması için üzerine taş parçaları konur. Kışın çok kar yağan kimi yaylalarda, duvarların taştan ve tek katlı olan evlerin hartamaları, çökme ihtimaline karşı bir tedbir olarak yayla dönüşü kaldırılıp bir kenara istif edilir, yaylaya çıkıldığında tekrar çatıya yerleştirilir. Üst katlar bazen tek, bazen de iki bölmeli olurlar. Tek bölmeli olan evlerde kiler, mutfak, oturma ve yatma yeri aynıdır. İki bölmeli olan evlerde, bir taraf mutfak ve kiler, diğer taraf oturma ve yatma yeri olarak kullanılır. Evlerde ocak vardır. Ocağın olduğu giriş kısmın zemini ise ahşaptır.
B) Taş Evler:
Ormana uzak yaylalarda evler taştan yapılır. Taşlar uygun bir şekilde ve harçsız olarak üst ve üste konup duvarlar meydana getirilir. Kimi yaylalarda evlerin üzeri hartama, kiminde ise çadır bezi ile örtülüdür. Bu evler tek katlı ve tek bölmelidir. Evin bir tarafı mutfak, diğer tarafı ise oturma ve yatma yeri olarak kullanılır. Bazen yatma yerinin önüne basit bir perde çekildiği de olur. Tek bölmeli olan bu evlerde hayvanlar evin yanında, etrafı fazla yüksek olmayan taş duvarlarla çevrili bir yere konur.
Tek katlı olan evler bazı yerlerde taş duvarla ortadan ikiye ayrılır. Bir tarafı yukarıdaki şekilde, diğer tarafı ise ahır olarak kullanılır.
Yayla evleri birbirine çok yakındır. Ancak aynı yaylada birden fazla köy çıkmışsa köyler, arasındaki mesafe biraz uzak olur. Bazı yerlerde (örn. Pelovit Yaylası) her köyün bulunduğu yere "vanak" denir (Nurluca vanağı, Ortaköy vanağı gibi).
YAYLA DÖNÜŞÜ:
Yaylada kalış süresi ortalama 3 aydır. Ağustos ayı sonunda soğuklar başlar, otlar tükenmeye başlar. Bu nedenle de Ağustos ayı ortalarından itibaren "güz goçü" hazırlıkları başlar. "Göççüler" çıkışta olduğu gibi yayla dönüşüne de yardımcı olmak amacıyla tekrar yaylaya gelirler. Yayla boyunca elde edilen hayvansal ürünler (Yağ, peynir, çökelek) çıkışta olduğu gibi sırtla yada at ve katırlarla köye indirilmeye başlanır.
Yayla çıkış tarihi köy heyetince belirlenir. Ancak dönüş serbesttir. İsteyen istediği zaman köye iner. Yayladan köye inerken mezrası olanlar çıkışta olduğu gibi mezraya iner. 10-15 gün orada kalırlar. Bunun yanı sıra köyde yeterince otlağı olmayanlar bir süre daha yaylada kalırlar.
Dönüşte yayladan ayrılmanın etkisiyle buruk bir hareketlilik vardır. Yaylada kalacak birkaç eşya gerektiği gibi yerleştirilir, köye indirilecek hazırlanır. Yayladan tek tek inenler olduğu gibi, birkaç ailenin birlikte indiği de olur. Uzak yaylalardan inişler, çıkışta olduğu gibi iki aşamadır "gecelik yeri" nde bir gece konakladıktan sonra köye inilir.
YERİ VE TARİHİ : Merkez - 27-30 Temmuz
DÜZENLEYEN KURULUŞ: Rize Valiliği - Belediye Başkanlığı - Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü
TEL
464)2131995-2130910-2130211ÇAMLİHEMŞİN, AYDER, YAYLA ŞENLİKLERİ
YERİ VE TARİHİ : Çamlıhemşin -07-08 Haziran
DÜZENLEYEN KURULUŞ: Çamlıhemşin Kaymakamlığı-Belediye Başkanlığı
TEL : (464)651 7065 -651 7058
FAKS : 6517376-6517486
RİZE DAĞCILIK ŞENLİKLERİ
YERİ VE TARİHİ : Çamlıhemşin - 15-20 Ağustos
DÜZENLEYEN KURULUŞ: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü - Kaçkar Dağcılık Kulübü
TEL (464)2130407-26 / 7151005
FAKS : 2130406
KAÇKAR - ALTIPARMAK YAYLA ŞENLİĞİ
YERİ VE TARİHİ :Ardeşen - 17 Temmuz
DÜZENLEYEN KURULUŞ: Kaçkar-Altıparmak Kültür ve Dayanışma Derneği
TEL : (464)7151920
BÜYÜK HAN DUZU YAYLA ŞENLİKLERİ
YERİ VE TARİHİ : Güneysu - 21-22 Ağustos
DÜZENLEYEN KURULUŞ: Güneysu Kaymakamlığı, Güneysu Belediye Başkanlığı
TEL (464)3441003-3441214
FAKS : 3441223
GÜNEYCE VARDA YAYLASI ŞENLİKLERİ
YERİ VE TARİHİ : İkizdere - 6-7 Ağustos
DÜZENLEYEN KURULUŞ: Varda Yaylabirliği ve Güneyceliler Vakfi
TEL : (464) 466 70 09
FAKS : 4667104
ÇAĞRANKAYA YAYLA FESTİVALİ
YERİ VE TARİHİ : İkizdere - 13-14 Ağustos
DÜZENLEYEN KURULUŞ: İkizdere Belediye Başkanlığı
TEL
464)4161147-4161020FAKS : 4161547
ARDEŞEN ATMACA 53 FESTİVALİ
YERİ VE TARİHİ : Ardeşeıı - 6-7 Ağustos
DÜZENLEYEN KURULUŞ. Ardeşen Belediye Başkanlığı
TEL : (464) 715 1005 715 1666
FAKS 715 1351
İKİZDERE EKŞİOĞLU VAKFI YAYLA ŞENLİKLERİ
YERİ VE TARİHİ : 6-7 Ağustos
DÜZENLEYEN KURULUŞ. Ekşioğlu Vakfı
TEL : (216) 4284480 - 81
FAKS :
HEMŞİN ŞENLİKLERİ
YERİ VE TARİHİ : Hemşin - 09 - 10 Temmuz
DÜZENLEYEN KURULUŞ : Hemşin Belediye Başkanlığı
TEL : (464) 6412990
FAKS :
FINDIKLI FESTİVALİ
YERİ VE TARİHİ : Fındıklı - 14-15-16 Temmuz
DÜZENLEYEN KURULUŞ : Fındıklı Belediye Başkanlığı
TEL : (464) 5113010
FAKS :
RİZE'DE YAYLACILIK
Rize'de yaylacılık çok eski yıllardan günümüze kadar devam eden bir gelenektir. Yöremizdeki köylerin arazisinin konumu hayvanlar için yeterli beslenmeye elverişli değildir. Bu nedenle hayvanların daha iyi beslenmesi ve onlardan yeterince hayvansal ürünler (yağ,peynir,çökelek) elde edilmesi amacıyla yaylaya çıkarılır.
15-20 yıl öncesinin hareketli yayla yaşamı bugün artık görülmemektedir. Çay tarımının yaygınlaşması sonucu köylerdeki araziler çay bahçelerine dönüştürülmüş, bu nedenle de hayvancılık azalmıştır. Hayvancılığın azalması sonucu olarak da yaylacılık gittikçe yok olmaktadır. Her ne kadar bugün yaylaya çıkılıyorsa da eskisi gibi çok renkli olmadığı bir gerçektir.
Bugün yaylaya çıkanları 2 gruba ayırmak mümkündür. Birincisi, yukarıda sözünü ettiğimiz ihtiyaçtan dolayı çıkanlar, ikincisi ise Rize dışında yaşamını sürdüren ancak Rize'yle bağlarını koparmayan yöre insanları İkinci gruptaki Rizeliler yıllarca yaşamını gurbette sürdürmüştür. Her ne kadar son 30-40 yıldan beri çay üreticiliği yapıldığından dolay gurbetçilik azalmışsa da yine de devam etmektedir. Rizeli, çalışıp ekmek parası kazanmak amacıyla gittiği gurbette uyum sağlamış ve zamanla oraya yerleşmiştir ancak doğduğu yerle bağlarını koparmamıştır. Eski yılların özlemiyle tatillerini geçirmek, büyük kentlerin gürültüsünden kurtulmak ve doğayla başbaşa kalmak amacıyla yaylaya çıkan gurbetteki Rizelilerin sayısı bir hayli fazladır.
Rize'deki yaylalardan bazıları şunlardır:
Çağırankaya, Polovit, Elevit, Ovit, Amlakit, Hodeçur, Samisdal, Pokut, Çat, Haçivanak, Karmik, Hemşin, Başyayla, Ortayayla, Erçenik, Avasor, Kaçkar, Aşağı Kavran, Yukarı Kavran, Hazindak, Çiçekli, Çayimakçur, Sal, Varda, Göl Yayla, Cimil, Hazende, Ambarlı, Çahperik, Kito, Karap, Kale, Gürmanuman, Varoş, Çermeçk, Dahter, Anzer, Aşağı Faso, Yukarı Faso
Saymadığımız daha birçok irili ufaklı yayla vardır.
Rize'deki bu yaylalar Kaçkar sıradağları eteklerinde ve Çamlıhemşin, Hemşin ve İkizdere ilçelerinin sınırları içerisinde yoğunlaşmaktadır.
(Kestane Ağacından Yapılmış Tipik Yayla evi örneği)
(Taş kullanılarak yapılmışyayla evi örneği)
YAYLA EVLERİ
Rize yaylalarında genelde 2 tip ev vardır: A) Ahşap evler, B) Taş evler
A) Ahşap Evler:
Ormana yakın yerlerdeki yayla evleri ahşaptır. Ahır olan alt kat taş; mutfak, kiler, oturma ve yatma yeri olarak kullanılan üst kat ise kalın tahtadan yapılır. Çatı, "Hartama", "Harduma", "Hartuma" ya da "Hartıma" denilen, yaklaşık 1,5-2 cm kalınlığında çam tahtalarla örtülür. Rüzgarın uçurmaması için üzerine taş parçaları konur. Kışın çok kar yağan kimi yaylalarda, duvarların taştan ve tek katlı olan evlerin hartamaları, çökme ihtimaline karşı bir tedbir olarak yayla dönüşü kaldırılıp bir kenara istif edilir, yaylaya çıkıldığında tekrar çatıya yerleştirilir. Üst katlar bazen tek, bazen de iki bölmeli olurlar. Tek bölmeli olan evlerde kiler, mutfak, oturma ve yatma yeri aynıdır. İki bölmeli olan evlerde, bir taraf mutfak ve kiler, diğer taraf oturma ve yatma yeri olarak kullanılır. Evlerde ocak vardır. Ocağın olduğu giriş kısmın zemini ise ahşaptır.
B) Taş Evler:
Ormana uzak yaylalarda evler taştan yapılır. Taşlar uygun bir şekilde ve harçsız olarak üst ve üste konup duvarlar meydana getirilir. Kimi yaylalarda evlerin üzeri hartama, kiminde ise çadır bezi ile örtülüdür. Bu evler tek katlı ve tek bölmelidir. Evin bir tarafı mutfak, diğer tarafı ise oturma ve yatma yeri olarak kullanılır. Bazen yatma yerinin önüne basit bir perde çekildiği de olur. Tek bölmeli olan bu evlerde hayvanlar evin yanında, etrafı fazla yüksek olmayan taş duvarlarla çevrili bir yere konur.
Tek katlı olan evler bazı yerlerde taş duvarla ortadan ikiye ayrılır. Bir tarafı yukarıdaki şekilde, diğer tarafı ise ahır olarak kullanılır.
Yayla evleri birbirine çok yakındır. Ancak aynı yaylada birden fazla köy çıkmışsa köyler, arasındaki mesafe biraz uzak olur. Bazı yerlerde (örn. Pelovit Yaylası) her köyün bulunduğu yere "vanak" denir (Nurluca vanağı, Ortaköy vanağı gibi).
YAYLA DÖNÜŞÜ:
Yaylada kalış süresi ortalama 3 aydır. Ağustos ayı sonunda soğuklar başlar, otlar tükenmeye başlar. Bu nedenle de Ağustos ayı ortalarından itibaren "güz goçü" hazırlıkları başlar. "Göççüler" çıkışta olduğu gibi yayla dönüşüne de yardımcı olmak amacıyla tekrar yaylaya gelirler. Yayla boyunca elde edilen hayvansal ürünler (Yağ, peynir, çökelek) çıkışta olduğu gibi sırtla yada at ve katırlarla köye indirilmeye başlanır.
Yayla çıkış tarihi köy heyetince belirlenir. Ancak dönüş serbesttir. İsteyen istediği zaman köye iner. Yayladan köye inerken mezrası olanlar çıkışta olduğu gibi mezraya iner. 10-15 gün orada kalırlar. Bunun yanı sıra köyde yeterince otlağı olmayanlar bir süre daha yaylada kalırlar.
Dönüşte yayladan ayrılmanın etkisiyle buruk bir hareketlilik vardır. Yaylada kalacak birkaç eşya gerektiği gibi yerleştirilir, köye indirilecek hazırlanır. Yayladan tek tek inenler olduğu gibi, birkaç ailenin birlikte indiği de olur. Uzak yaylalardan inişler, çıkışta olduğu gibi iki aşamadır "gecelik yeri" nde bir gece konakladıktan sonra köye inilir.