Sponsorlu Bağlantılar
A- BÖLGENİN GENEL OLARAK TANITILMASI :
1- İLÇENİN ADI VE TARİHİ YAPISI
İlçe merkezinde ÇÖMELEK KAYA adıyla bilinen bölgede çıkan tarihi kalıntılardan, ilçeye ilk yerleşenlerin HİTİT’ ler olduğu sanılmaktadır. Delice İlçesinin 1760-1780 yıllarında Osmanlı İmparatorluğunun Türkmen ve Yörük boylarını mecburi iskana tabi tutması sonucu Çorum ayanı Mahmut Bey tarafından görevlendirilen Demirci KARABEKİR ve KARADUMAN adlı şahısların obalarını toplayarak merkezin şimdiki adıyla KARABEKİR mahallesi olan bölgede bir köy kurdukları,kurucu KARABEKİR adına izafeten KARABEKİR adının verildiği bilinmektedir. Meydan Laruusse kayıtlarında ilçenin ilk adının PİRAN olduğu anlaşılmıştır. Şimdiki adını ise Delice Irmağından ve aynı adı taşıyan kuştan almıştır.
2- İLÇENİN COĞRAFİ YAPISI
Delice İlçesi Doğu’da Sungurlu (Çorum) ve Yerköy (Yozgat), Batı’ dan Keskin (Kırıkkale) ve kısmen Balışeyh (Kırıkkale) ve kısmen de Sulakyurt (Kırıkkale)ilçeleriyle sınırlıdır. Bu sınırların sadece doğusunu Delice Irmağı çizmektedir. Başkaca bir tabi sınırı bulunmamaktadır. Çok arızalı olan bu kesimlerde sınır tepelik alanlardan geçmektedir. Kesin bir sınırlama yapmak oldukça güçtür.
750 Km2’lik bir alana sahip olan Delice İlçesi 34 derece doğu boylamı ile 40 derece kuzey enleminin kesiştiği noktada yer almaktadır. Yüksekliği 750 metredir. Yüzey şekilleri bakımından;Delice ırmağı, Kılıç Özü Vadileri,kuru dereler ve tepelik alanlardan olmak üzere üç grupta incelenebilir.
DELİCE IRMAK VADİSİ
Uzunluğu 308 km olan Delice Irmağının takriben 42 km uzunluğundaki bir kısmı ilçemiz alanından geçmektedir. Delice Irmağının bir kolu olan Kılıçözü ile birleştiği noktadan ilçe merkezine kadar olan kısımda vadi tabanı geniştir. Irmak Oligosen jipsli seyri takip ederek yatağını kolayca aşındırmıştır. Vadi yamaçları simetriktir. Yüksekliği doğu ve Batı’da 650 metreden başlar 750 metrede son bulur. İlçe merkezi yakınında vadi derinliği 100 metredir.
Irmağın Delice İlçesinden (Merkez) Karaköseli köyüne kadar devam eden bölümündeki vadi tabanı daralarak 1 km’ lik bir genişlik gösterir. Karaköseli civarında bu genişlik 800 metredir. Yatağı kuarternere ait eski alivyonlardan ibarettir. Karaköseli köyü yakınında bölgemizi terk eden ve 650 metre yükseklikte akan Delice ırmağı bölgeyi terk ederek,kuzeyde Kula köyünde Kızılırmağa karışır.
İlçe merkezi yakınında Delice Irmağının her iki tarafında şekiller görünür. takriben 675 metre yükseklikteki bu şekiller çakıl ve kumlardan ibarettir. Yamaç yüksekliği 650-750 metre arasında değişmekte olup,vadi derinliği Didiri (Sungurlu) köyü civarında 100 metredir.
KILIÇÖZÜ VADİSİ
Delice Irmağının bir kolu olan Kılıçözü’nün uzunluğu 76 km’dir. İlçe alanındaki kısmı takriben 13 km.’dir. Vadi tabanı genişliği Delice’ye yaklaşır . Vadi yamaçları yüksekliği 750-850 metre arasında değişir. Tatlıcak Köyü yakınında Delice Irmağına karışır.
KURU VADİLER
Sayıları bir hayli çok olup, Doğu’da Delice Irmağı, Güney’de Kılıçözü’ne kadar uzanmaktadır. Kuzey’de ve güney’de iki merkez etrafında toplanan vadiler her iki tarafa doğru adeta yıldızvari bir şekilde inerek platoyu parçalar. İlkbaharda akışı olan ve yazın tamamen kuruyan vadilerdir. Genellikle eğilimleri çok ve boyutları kısadır.
TEPELİK ALANLAR
Güney’de 750-1000 metre yükseklikte olan ve dağ olarak nitelendirilemeyecek olan tepelik alanlar Kırıkkale il sınırları içerisindeki Denek Dağı’nın uzantılarıdır. Kuzey’de Büyükyağlı Kasabası arasında çizilerek Ankara-Samsun karayolu üzerinden geçen bir doğrunun kuzeyinden itibaren tepelik alan başlar. Kuzeybatı yönünden gittikçe yükselerek Dağobası köyü yakınlarında 1200 metreye ulaşırlar. Bu alanda KOÇUBABA ve KARAGÜNEY dağlarının uzantılarındandır. Ayrıca, bu tepelik alanlarda aşınmalar neticesinde Peribacalarını anımsatan görüntüler oluşmuştur.
TOPRAK DURUMU
Çok meyilli yerlerde toprağın kalınlığı ince,az meyilli yerlerde ise orta sığdır. kahverengi topraklarda orta meyilli olanları çayır ve mera olarak (ekim %8),çok meyilli olanları(ekim %8-15) olanlarız yine mera olarak kullanılır. Kırmızı kahverengi topraklar vadilerde yer almış meyilli yok denecek kadar az, killi,tınlı-killi, granürler ve dağılabilir genç topraklardır. Bu topraklar tarla ziraatine, sulu ve kuru ziraate, sebze ve meyve yetiştiriciliğine elverişli olup,çayır ve mera olarak kullanılmaya çok uygundur.
İlçe merkezinin doğusundan başlayarak Evliyalı köyüne kadar uzanan kumlu tınlı topraklarda bağcılık hakimdir. İlçenin en verimli ve kaliteli bağcılık alanını oluştururlar.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Step florası hakimdir. Kuraklığa uymuş bir durumda baharla beraber yeşeren bitkiler yaz başlarında sararıp solarlar. Kuraklığa uyum sağlamış yavşan,devedikeni, sığırkuyruğu, kekik ve keven gibi bitkiler görülmektedir. Büyükavşar Kasabası, Büyükyağlı Kasabası, Küçükavşar, İmirli, Meşeyayla, Kavak, Arbişli,Yaylayurt köyleri ile ilçe merkezindeki meşe koruları çok tahrip edilmiş orman kalıntılarıdır. Kuzey kesimlerindeki koru alanları orman görünümündedir. Bundan da güneye oranla daha yağışlı bir iklimin etkisinde bulunduğu anlaşılmaktadır. İlçede ciddi bir orman varlığından söz edilemez ise de son yıllarda halk tarafından ormana olan ilginin artması Belediyelerin ilgisi nedeniyle geniş çaplı ağaçlandırma çalışmaları yapılmış ve küçümsenmeyecek sahalar orman vasfına büründürülmüştür.
İKLİM DURUMU
İç Anadolu ikliminin belirli özellikleri olan sert step iklimi hüküm sürmektedir. Kara ikliminin hüküm sürdüğü bölgeler yazları sıcak ve kurak,kışları ise soğuk ve yağışlı geçmektedir. En sıcak ayı Temmuz ve Ağustos, en soğuk ayı ise Ocak ayıdır. İlçe de mevcut Meteoroloji memurluğu vasıtasıyla yalnızca yağış gözlemi yapılmakta iken 1998 yılı içerisinde Meteoroloji memurluğu İlçemizden kaldırılmıştır.
B- İLÇENİN NÜFUS DURUMU
2000 yılında yapılan genel nüfus sayımına göre tespit edilen ilçe nüfusu aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.
ŞEHİR NÜFUSU KASABA VE KÖYLER NÜFUSU TOPLAM NÜFUS
10512 20530 31042
S.NO: MERKEZ-KASABA-KÖY ADI TOPLAM NÜFUS
01 Delice Merkez 10512
02 Alcılı 120
03 Arbişli 247
04 Baraklı 270
05 Bozköy 158
06 Büyükavşar Kasabası 1.714
07 Büyükyağlı Kasabası 4.238
08 Çatallı 60
09 Çatallıkarakoyunlu 135
10 Çerikli Kasabası 7.159
11 Coğul 109
12 Çongar 318
13 Dağobası 381
14 Derekışla 248
15 Doğanören 139
16 Elmalı 137
17 Evliyalı 177
18 Fadılobası 91
19 Gözükızıllı 90
20 Hacıobası 312
21 Halitli 1.345
22 Herekli 63
22 İmirli 78
23 Karaköseli 22
25 Karpuz 47
26 Kavak 107
27 Kocabaş 132
28 Kurtoğlu 95
29 Küçükavşar 206
30 Meşeyala 218
31 Şahçalı 58
32 Taşyazı 63
33 Tatlıcak 175
34 Tavaözü 90
35 Tekke 155
36 Yaylayurt 106
37 Yeniyapan 136
38 Sarıyaka 230
39 Akboğaz 190
40 Kuzayyurt 658
41 Ocakbaşı 109
42 Aşağı İhsangazili 144
İlçeye bağlı Pırıklı Köyü İçişleri Bakanlığının 19.08.1999 gün ve B050İLİ0060001-601-71-8 sayılı onayı ile kaldırılarak arazileri ilçeye bağlı Karpuz köyüne bağlanmıştır.
C- İDARİ DURUM
Keskin(Kırıkkale) ilçesine bağlı bir köy iken 1928 yılında bucak haline getirilen Delice, 1946 yılında Kırıkkale ilçe olunca buraya bağlanmış ve 1960 yılında 36 bağlı köy ile birlikte ilçe şekline getirilmiştir. Bugün Merkez Belediyesi dışında üç kasabasında da Belediye teşkilatı ve 38 köyü vardır. Kırıkkale’ye 54 Km. uzaklıkta olan ilçenin yüzölçümü 750 KM2,yüksekliği ise 750 metredir.
DELİCE İLÇESİNE BAĞLI MERKEZ-KASABA-KÖYLER
S.NO: ADI(MERKEZ-KASABA) KÖYÜN ADI İLÇEYE UZAKLIĞI
01 Delice Merkez
02 - Alcılı 6 Km.
03 - Arbişli 9Km.
04 Çerikli Merkez 10 Km.
05 Büyükavşar Merkez 15 Km.
06 Büyükyağlı Merkez 14 Km.
07 - Bozköy 23 Km.
08 - Çatallı Hamisbeyli 23 Km.
09 - Çatallı Karakoyunlu 22 Km.
10 - Meşeyayla 25 Km.
11 - Çongar 23 Km.
12 - Dağobası 30 Km.
13 - Derekışla 18 Km.
14 - Doğanören 9 Km.
15 - Elmalı 23 Km.
16 - Evliyalı 13 km.
17 - Fadılobası 12 Km.
18 - Gözükızıllı 27 Km.
19 - Hacıobası 10 Km.
20 - Halitli 25 Km.
21 - Herekli 16 Km.
22 - İmirli 28 Km.
23 - Karaköseli 35 Km.
24 - Karpuz 8 Km.
25 - Kavak 32 Km.
26 - Kocabaş 14 Km.
27 - Küçükavşar 25 Km.
28 - Kurtoğlu 20 Km.
39 - Sahçalı 25 Km.
30 - Taşyazı 20Km.
31 - Tatlıcak 22 Km.
32 - Tavaözü 21 Km.
33 - Tekke 30 Km.
34 - Yaylayurt 8 Km.
35 - Yeniyapan(Eskikışla) 26 Km.
36 - Baraklı 6 Km.
37 - Coğul 8 Km.
38 - Sarıyaka 13 Km.
39 - Kuzayyurt 19 Km.
40 - Akboğaz 15 Km.
41 - Ocakbaşı 30 Km.
42 - Aşağıihsangazili 12Km.
Delice İlçesi mülki idare bölümleri açısından Doğu’dan Sungurlu(Çorum), Batı’dan Keskin(Kırıkkale) ile Balışeyh ve kısmen Sulakyurt(Kırıkkale), Güney’inden kısmen Sulakyurt(Kırıkkale) kısmen de Sungurlu(Çorum) ilçeleriyle sınırlıdır.
Genel olarak yerleşme;Ticari hayatın canlılığı Çerikli Kasabasında yoğunluk kazanmıştır. Bununla beraber ilçe merkezi, Büyükyağlı ve Büyükavşar kasabalarında yerleşme temayülü kuvvetlidir. Son üç yıl içerisinde ilçe merkezinde olumlu yönde iktisadi ve sosyal canlılık başlamıştır.
D- İLÇENİN SOSYAL DURUMU
İlçede halk ile olan dayanışma örnek teşkil edebilecek seviyededir. İdare vatandaşın güvencesidir. İyi ve kötü günlerinde vatandaşla beraber olarak sevincini ve üzüntüsünü paylaşıp samimi bir diyalog kurulması nedeniyle vatandaşın Devlete olan güveni artmıştır.
Bu meyan da Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfınca da 2003 yılı içerisinde 1777 kişiye 83.835.515.364TL. tutarında ayni yardım,552 kişiye
28.665.000.000TL. nakdi yardım olmak üzere toplam 2329 kişiye 112.500.515.364TL.’lik yardım yapılmıştır.2003 yılı Aralık sonu itibarıyla 903 kişiye 43.286.879.354 TL ayni, 377 kişiye 15.980.000.000 TL Nakdi olmak üzere toplam 59.266.879.354 TL yardım yapılmıştır.
KONUT DURUMU: 1960 yılında ilçe haline getirilen Delice,İlçeye bağlı Çerikli Büyükyağlı ve Büyükavşar Kasabalarında ciddi şekilde konut ihtiyacı bulunmaktadır. Kasabalardaki memur ve öğretmenler konut sıkıntısı çekmektedir. İlçe merkezinde halk tarafından son yıllarda yapılan konutların ilçedeki kiralık konut sıkıntısını büyük ölçüde hafiflettiği gözlenmekte ise de ilçe merkezindeki konut sıkıntısı çözümlenememiştir.
SOSYAL YAŞAM DURUMU :Genel olarak genç ve faal nüfusun Kırıkkale gibi yakın gelişmiş illere ve Başkent Ankara’ya sanayi ve hizmet sektörüne kayması sonucu ilçede ekonomik gücü sınırlı ortalama 40 yaşın üzerinde yaşlı nüfus kalmıştır. yapılan birtakım projelerle göçün önlenmesine yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.
İlçe halkının yerlileri hem kendi gelenek ve göreneklerini,giyim tarzlarını sürdürmek istemişler,hem de yurtiçinde ve yurtdışında çalışan yakınlarının etkisiyle modernleşmeye yönelmişlerdir. Medeni hizmet ve araçlar da kullanmaya başlayarak yeni bir toplum hayatının kurallarını benimsemişlerdir.
ELEKTRİK DURUMU: Delice İlçesine Elektrik ilk defa l964 yılında dizel motorla getirilmiştir. 1973 yılında Kırıkkale trafosundan ulusal enerji sistemine bağlanarak 34.5 kw.lık enerji hattına kavuşturulmuş ve şehir içi şebekesi yenilenmiştir.
BEDAŞ Delice İşletme Bakım Şefliğinde 7 eleman 2 araç görev yapmaktadır. Aracın kiralıktır. İlçemizde yerleşim birimlerinde ( Merkez ve Köylerinde ) abone sayısı 6500’ dur. 38 Köyün AĞ.0G.EHN.ları arızası buna bağlı olarak merkez ve köylerin şebeke arızaları, elektrik fatura dağıtımı BEDAŞ İşletmesi tarafından yapılmaktadır. Delice İlçesine bağlı tüm köylerde elektrik mevcut olup,elektriksiz köy bulunmamaktadır. Merkez 20 trafo,kasabalarda 13, köylerde 45 trafo, bulunmaktadır. Delice BEDAŞ İşletme Bakım Şefliğinin bir araca ve İlçe merkezinde hizmet binasına ihtiyaç vardır.
SU DURUMU : İlçe Merkezine l960 yılında Y.S.E. tarafından getirilen su zamanla yetersiz hale gelmiş zaman zaman, yeni kaynak ilaveler yapılmış ise de, yeterli olmamıştır. İlçe Merkezinin su ihtiyacının karşılanabilmesi için İzzettin köyü önünde 2.nci bir derin su kuyusu açılması ve 6.Km.lik izale hattı yapımı l992 yılı içerisinde tamamlanarak hizmete girmiştir. Daha sonra ilavelerle içme suyu sorunu çözümlenmiştir.
İlçeye bağlı Çerikli kasabamızda içme suyu l976 yılında İller Bankası tarafından yaptırılmış olup,şehir içerisinde su şebekesi hat yenileme çalışması yine İller Bankası tarafından yaptırılmıştır. Ancak yaz aylarında mevcut su kapasitesi kasaba su ihtiyacının 3/2 sini karşılayabilmektedir. Mevcut su deposunun küçük olması ve ihtiyaca cevap vermemesi nedeniyle İller Bankasınca 500 M3’lük su deposu yaptırılarak su ana izale hattına bağlanarak su sıkıntısı asgariye indirilmeye çalışılmış ise de, ihtiyaca cevap vermemiştir.
Bunun üzerine Kırıkkale Belediyesi,Hacılar Belediyesinin de içinde bulunduğu Kapulukaya barajından arıtılmış su temini için hazırlanan projeye Çerikli Belediyeside bir protokola dahil edilerek yeni bir alternatif çözüm yolu bulunmaya çalışılmakta olup proje gerçekleştirme çalışmaları davam etmektedir.
İlçeye bağlı Büyükavşar kasabasının Karalı köyünden gelmekte olan içme suyu l99l yılında tamamlanmış olmasına rağmen bazı aksaklıkların olması nedeniyle hizmete sokulamamış ancak Belediyenin gayretleriyle l995 yılında faydalı hale getirilerek hizmete girmiş ve su sorunu çözümlenmiştir.
Büyük Yağlı Belediyesinin su sorunu bulunmamaktadır.
KANALİZASYON DURUMU :
Kanalizasyon sorunu İlçemizin Merkez,Kasaba ve köylerinde en önemli sayılacak altyapı sorunlarındandır. Merkez Belediyesinin olaya ciddiyetle eğilmesine rağmen bugüne kadar takriben 7 km. kanalizasyon yapımı gerçekleştirilmiş olup ihtiyacın yüzde doksanı karşılanmıştır. Ancak yeterli olmamaktadır. İlçenin kanalizasyon sorununun kökten halledilmesi gerekmektedir. Çerikli kasabamızda kanalizasyon şebekesi kuruluşundan bu tarafa bir plan dahilinde yapılmamış olup, geçmiş dönemlerde belediye imkanları ile yaklaşık 3 km kanalizasyon yapılması sağlanmış ve kasabamız içinden geçmekte olan üstü açık acı su deresine dökülmektedir. İmkanlar dahilinde kanalizasyon çalışmalarına devam edilmektedir. Yaklaşık 10 Km kanalizasyona ihtiyaç bulunmaktadır. Çerikli kasabamızın hızlı bir şekilde gelişmesi nüfus artışı ve yapılaşmaların göz önüne alındığında önümüzdeki yıllarda bir plan,proje dahilinde kanalizasyon şebekesine şiddetle ihtiyaç vardır. Kanalizasyonu olmayan yerlerde ihtiyaç foseptiklerle giderilmeye çalışılmakta ise de yeterli değildir. Büyükyağlı Kasabamızda Belediyenin konuya gösterdiği gayret sonucu kanalizasyon sorunu çözümlenmiştir.
Büyükavşar kasabasında aynı sonunlar mevcut olup son zamanlarda bu yönde çalışmalara hız verilmiştir. Kanalizasyon sorunu olan mahallelerde ihtiyaç foseptikle giderilmeye çalışılmaktadır.
E- SAĞLIK HİZMETLERİ DURUMU
Sağlık Grup Başkanlığı: İlçe Merkezinde 3 Doktor, 1 Sağlık Memuru, 2 Ebe,1 Hemşire, 2 Memur, 2 Şoför ve 1 Hizmetli, görev yapmakta olup, l Doktor 4 Ebe hemşire 1 Sağlık Memuru 1 laboratuar teknisyeni 1 Çevre sağlık teknisyenine ve l tane hizmetliye ihtiyaç duyulmaktadır. Büyükavşar Sağlık Ocağında 2 Doktor (l’i geçici görevle DDH’de çalışmaktadır) ,l Ebe,l Sağlık Memuru, 2 Memur 1 Hizmetli görev yapmakta olup, 2 Ebe, l Hemşire , l Şoför ve 1 Hizmetliye ihtiyaç vardır.
Çerikli Sağlık Ocağında 1 Doktor, 1 Sağlık Memuru, 1 Ebe,1 Hemşire, l memur ve l Hizmetli görev yapmakta olup, Acilen 2 Doktor 2 Ebe Hemşire 1 Memur 1 Şoför ve 1 Hizmetliye ihtiyaç vardır. Büyükyağlı Sağlık Ocağında 1 Sağlık memuru 1 Memur ve 1 Şoför görev yapmakta olup acilen 1 Doktor 2 Ebe Hemşire ve l Hizmetliye ihtiyaç vardır.
Ayrıca İlçemizde 2 adet Hızır 112 Acil yardım ve kurtarma istasyonu mevcut olup bu istasyonlar 1 Delice merkezde ve 1 Çerikli kasabamızda hizmet vermekte olup bunlardaki personel sayıları şunlardır.
Delice 112 Hızır Acil Yardım İstasyonu
3 Doktor, 4 Sağlık memuru, 5 Şoför görev yapmakta olup, tam donanımlı ambulansları olmadığından DDH’ne ait ambulansla hizmet vermektedir.
Çerikli 112 Hızır Acil Yardım istasyonu
4 Doktor 4 Sağlık Memuru ve 4 Şoför görev yapmakta olup, bir adet tam donanımlı ambulansı mevcuttur. Sarıyaka Coğul ,Hacıobası,Arbişli, Alcılı,Halitli,Çongar, Tavaözü, Tatlıcak, Derekışla, Gözükızıllı, Bozköy Dağobası VE Sarıyaka köylerimizde sağlık evi bulunmasına rağmen hiçbir köydeebe bulunmamaktadır bu nedenle bu köylmerimize acilen ebe ataması yapılması gerekmektedir.
İlçeye bağlı Delice Merkez, Çerikli, Büyükavşar ve Büyükyağlı Kasabalarında bulunan sağlık ocaklarında 4’er adet lojman mevcut olup hepsi kendi binalarında hizmet vermektedir.
Delice Devlet Hastanesi: Hastane 50 yataklı olup iki bloktan oluşmaktadır. Bunu ek olarak iki katlı lojman ve jeneratör binası mevcuttur. Binanın alt katında bin kişilik sığınak mevcuttur.
Hastanede 1 baş tabib, 1 Hastane müdürü, 2 Pratisyen, 3 Doktor, 1 Diş tabibi 1 baş hemşire 2 hemşire, 1 sağlık memuru (tıbbi sek.) 1 sağlık memuru (labaratuvar) 3 sağlık memuru (toplum sağ.) 4 ebe, 1 şef, 1 ayniyat saymanı, 5 Memur, 4 Şoför, 1 teknisyen 7 hizmetli olarak hizmet vermektedir.Acilen Kadın Doğum uzmanı atamsı yapılmalıdır. Ayrıca 1 Renault Toros marka hizmet aracı 2 Ambulans mevcuttur. Uzman doktora ihtiyaç vardır.
F-HABERLEŞME HİZMETLERİ DURUMU
İlçe insanları tüm ülkemizde olduğu gibi sosyal ve iş yaşantısında modern haberleşme cihazı olan telefondan ve diğer haberleşme usullerinden artan oranda yararlanmaktadır.
1983 yılında İlçe merkezinde 207 abone mevcut iken, l989 yılı itibariyle 387 aboneye, 1993 yılı itibariyle l300 2003 yılı itibarıyla 995 aboneye ulaşmıştır, ayrıca İlçe merkezinde Anadolu tipi 1204 kapasiteli, Meşeyayla’ya 255 abone kapasiteli Eliftipi, Kocabaş köyüne 304 abonelik, Sarıyaka köyümüze 304 Alcılı köyümüze 255 abonelik, Çerikli kasabamıza 90l abonelik santral kurulmuş olup, Tatlıcak 304, Halitli 255 ve Çongar’da 255 hatlı santral olup, İlçe genelinde 5292 hat mevcut olup 1760 abonelik hat boştur. İlçeye bağlı bütün köyler ile telefon irtibatı olmakla beraber otomatik telefon numaraları mevcuttur. Büyükyağlı Kasabasından 500’lük otomatik santral irtibatlanmıştır. İlçe Merkezi Çerikli ve Büyükyağlı Kasabalarında Cep telefonu şebekeleri mevcut olup bu yerleşim birimlerimizde Türksel ve Telsim yansıtıcıları bulunmaktadır. İlçe ile Ankara’da her gün posta alınıp verilmektedir. Merkeze bağlı yukarıda belirtilen P.T.T. şubelerinin postaları Cumartesi,Pazar ve Bayram günleri hariç olmak üzere her gün muntazam olarak gidip gelmektedir. Daha önce Belediyeye ait binada hizmet vermekte iken, mülkiyeti P.T.T.’ ye ait hizmet binasının yapılması ile 1989 yılında kendi binasına taşınmıştır. Belediyeye ait bir binada hizmet veren Büyükavşar kasabasında Elif tip 500 abonelik santral mevcuttur.
G - İŞ VE ÇALIŞMA HAYATI
1- Anadolu Yem Sanayi : Üretim kapasitesi 24 saatte 300 ton kapasitelidir. Ham maddesi hububat çeşitleri yağlı tohum küspeleri, değirmen artıkları hayvansal üretimlerdir. Üretime 2003 ylı içerisinde son verilmiştir.
2- Kemik Un Fabrikası (Büsan) : Günlük kapasitesi 20 ton olup 25 işçi çalışmaktadır. Hammaddesi et ve kemiktir. Bunların işlenmesi ile kemik unu hayvansal yağ ve hayvansal protein elde edilmektedir.
3-Kocabaş Köyü Çorap Örme Atölyesi : İlçeye bağlı Kocabaş Köyünde l996 yılı içerisinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı ile İlçe Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü işbirliği ile 8 makinelik çorap örme atölyesi kurulmuş olup üretime ve Pazarlama sorunu nedeniyle ara verilmiş ve 2000 yılı içerisinde üretime son verilmiştir.
4- Delice Giyim Sanayi : Vakıfca Konfeksiyon atölyesi projesi 1997 yılında hazırlanarak SOYADA Vakfından 14.860.112.000.TL ödenek talebinde bulunulmuş, temin edilen ödenekle tesis tamamlanarak hizmete açılmıştır. Kiraya verilmesi uygun görüldüğünden görüşmeler neticesinde müstecir vasıtasıyla işletilmesine 2004 yılı içerisinde başlanılması planlanmaktadır.
Genellikle olumlu safhadadır. Herhangi bir sorunları bulunmamaktadır. Sanayi kuruluşlarında yukarıdaki açıklamalarında anlaşılacağı gibi çalışan vatandaşlarımızın sayısı çok sınırlı olup, İlçedeki genç nüfusun önemli bir kısmı kırsal kesimde sınırlı olan tarım arazilerinde gizli işsiz durumundadırlar. Sulu tarım imkanı da sınırlı olduğundan gizli işsiz durumunda olan vatandaşlarımızın gelir düzeyleri de hayli düşüktür. Tarımsal arazilerin sulama imkanları araştırılıp sulanır hale getirilmesini temin için gerekli girişimlerde bulunulmuş olup, konu tarafımızdan takip edilmektedir.
H - EĞİTİM VE KÜLTÜR DURU
Orta Öğretim Kuruluşları : İlçe merkezinde l996 yılında Karacaoğlan ortaokulu , l974 yılında Delice Lisesi olarak hizmete girmiştir. 1995-1996 yılından itibaren Çok programlı lise olarak eğitime devam etmektedir.
İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜNE BAĞLI OKUL VE KURUMLARIN PERSONEL VE KADRO SAYISI
a ) Türlerine göre sayısı :
1- Halk Eğitim Merkezi : 1
2- Delice Çok Programlı Lise : 1
3- Genel Liseler : 3
4- İlköğretim kurumları : 10
5- Öğretmen evi : 1
b) Öğrenci Sayısı
1- Halk Eğitim Merkezi :
2- Delice Çok Programlı Lise : 143
3- Genel Liseler : 184
4- İlköğretim kurumları : 1657
TOPLAM : 1984
c ) Yönetici sayısı
1- İlçe Milli Eğitim Müdürü : 1
2- İlçe Milli Eğitim Şub.Müdürü : 2
3- Halk Eğitim Merkezi Müd. V. : 1
4- Çok Programlı Lise Müdürü : 1
5- Genel Lise Müdürü : 1
6- İlköğretim Okulu Müdürü : 1
7- Halk Eğt.Mrk.Müd.Yrd. : 1
8- Lise Müdür Yardımcısı : 4
9- Müdür Vekili : 3
d) Öğretmen Sayısı :
1- Branş öğretmeni : 48
2- Sınıf öğretmeni : 40
e) Memur sayısı :
1- İlçe Milli Eğitim Md.lüğünde : 3
2- Okullarda : 2
f) Hizmetli sayısı :
g) İlçe Milli Eğt.Md.lüğünde : 2
2-Okullarda : 17
OKUL VE KURUMLARIN BİNA LOJMAN DURUMU
İlçe M.Eğt. H.E.M. Lise İlköğretim Toplam
Bina Sayısı -- -- 4 18 22
Lojman sayısı -- -- -- 18 18
Derslik sayısı -- -- 17 78 95
Labaratuar sayısı -- -- 4 6 10
Kütüphane sayısı -- -- 4 4 8
Atölye-İşlik -- -- -- - -
Depo 1 1 -- -- 2
İdari Odalar 3 3 13 15 28
Spor Salonu -- -- 2 1 1
Isınma Durumu :
Kaloriferli okul bina sayısı : 7
Sobalı okul sayısı : 7
EĞİTİM VE ÖĞRETİMDE YÖNETİCİ,ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİ DURUMU
A- Örgün Eğitim Faaliyetleri :
Sayı Yön. Yn.yrd. Öğretmen Öğrenci Şube
Çok Prğ.Lise 1 1 8 151 6
Müstakil Genel Lise 3 1 3 9 196 10
İlköğretim okulu 9 2 4 59 1462 74
Pansiyonlu İlköğr Ok. 1 1 9 247 9
Okulu Olmayan Köy sayısı :
Öğretmensizlikten kapalı olan köy sayısı :
Öğrencisizlikten kapalı olan okul sayısı : 14
Taşıma kapsamındaki köy ilkokul sayısı : 38
Taşınan İlköğretim okulu öğrenci sayısı : 402
Yönetici,Yönetici yardımcısı,branş öğretmenlerinin eksik olduğu okullarda eğitim ve öğretim faaliyetleri beklenen seviyeye ulaşmamaktadır. Halitli İlköğretim okulu, Büyükavşar Lisesi ve Büyükyağlı Lisesinde öğrenci azlığı bu okullara yeteri kadar branş öğretmeni verilmemesine sebep olmaktadır.
Netice olarak yönetici,branş öğretmeni ve öğrenci azlığı eğitimde kaliteyi olumsuz yönde etkilemektedir. Verimli bir ortamın oluşmasına engel olmaktadır.
4 Köy İlköğretim okullarında sayılar 12 ile 20 arasında değişen öğrenci gurubunu sadece Müdür yetkili öğretmen tarafından 5 sınıf birleştirilerek eğitim verilmektedir.
B- Yaygın Eğitim Faaliyetleri :
Kursun Adı Sayı Kursiyer sayısı
----------------------------- ----------------- ----------------------------------------
Makine Nakışı 5 77
Biçki Dikiş 1 19
Trikotaj 1 17
Ev Mefruşatı 1 15
YATIRIMLARIN DURUMU :
İlçedeki en önemli yatırımların başında 50 Yataklı Devlet Hastanesi inşaatı gelmekte olup, l990 yılında başlanmış, l998 yılında tamamlanmıştır. 2002 yılında hizmete girmiştir. Ancak çevre düzenlenmesi yapılmamıştır.
Emniyet Amirliği Hizmet Binası : Yapımına l99l yılında başlanmış olup,inşaat tamamlanmıştır. 1996 yılı içerisinde hizmete girmiştir.
Delice Sağlık Meslek Lisesi : İhalesi l99l yılında yapılmış olup, inşaat tamamlanarak 2002 yılı içerisinde hizmete girmiştir. Ancak çevre düzenlemesi tamamlanmamıştır.
Aşılı Amerikan Asma Çubuğu Projesi: Köylere Hizmet Götürme Birliği ve İlçe Tarım Müdürlüğünce ortaklaşa hazırlanan ve İl Özel İdare Müdürlüğünce finanse edilen 25 milyar tutarında ki proje ihale edilmiş olup, mayıs ayı içerisinde üreticilere dağıtımı yapılacaktır.
Derin Sondaj Kuyu Projesi : Köylere Hizmet Götürme Birliği ve İlçe Tarım Müdürlüğünce ortaklaşa hazırlanan ve İl Özel İdare Müdürlüğünce finanse edilen projenin ihalesi yapılmış yedi adet kuyu vurulmuş ve yedi kuyuda da sulamaya elverişli ve yeterli su bulunmuştur. Ayrıca hava muhalefeti nedeniyle projenin devamı olan kuyular vurulamıştır. Havaların düzelmesi halinde çalışmalara devam edilecek ve üreticilerin hizmetine sunulacaktır.
SÜT İNEĞİ VE SÜTÇÜLÜK :
Bölge insanının ekonomik olarak güçlenmelerinin temini için süt inekçiliği ile desteklenmesi planlanmış olup, buna paralel olarak geçmiş yıllarda SOYAD vakfınca Kültür ırkı süt ineği dağıtımı projesi hazırlanarak Başbakanlık SOYAD Vakfına sunulmuş,projenin kabulü sonucu inekler alınarak ihtiyaç sahiplerine dağıtılması sonucu üretimde artış sağlanması sonucu üreticiler yerli ırk ineklerden vaz geçerek kültür ırkı inek beslemeye başlamışlardır. Bunun sonucunda üretim artması nedeniylede pazarlama sorununu gidermek için Köylere Hizmet Götürme Birliği Bünyesinde Süt toplama ve Pazarlama Birimi oluşturularak üreticilerin sütleri toplanarak pazarlanmıştır. Ancak 2001 yılında pazarlama sorunu nedeniyle bu faaliyete son verilmiştir. Bu uygulamanın benimsenmesi üzerine İlçemize bağlı Sarıyaka ve Kuzeyyurt köyleri Tarımsal Kalkınma Kooperatifinin faaliyet alanı besicilikten süt inekçiliğine çevrilmiş olup, kooperatif yasal yükümlülüklerinin yerine getirilmesi sağlanarak l00 aileye ikişer süt ineği temini için Tarım Bakanlığından finansman talebinde bulunulmuştur ve proje gerçekleştirilmiştir.
Başbakanlık SOYAD Vakfından talep edilen 29.000.000.000 TL ödenek talebinde bulunulmuş olup koyun projesi 2002 yılı içerisinde kabul edilerek 31.050.000.000 TL ödenek gönderilmesi üzerine 17 aileye 11 koyun 1 koç dağıtımı yapılmıştır. Koyun projesine olan ilgi nedeniyle projenin yaygınlaştırılması planlanmaktadır. 2003 yılında 20 aileye Damızlık Akkaraman koyun ve koç Başbakanlık SOYAD vakfından ödenek talep edilmiştir. Ödenek geldiğinde proje gerçekleştirilecektir.
KONFEKSİYON VE TRİKOTAJ :
Teşvik Fonunca Projenin kabul edilmesi sonucu proje gerçekleştirilmiş fakat pazarlama ve teknik nedenlerden dolayı 1999 yılında geçici olarak üretimine ara verilmiştir. Ancak makinaların deforme olmaması ve bölgede ki işsizliğin bir nebzede olsa azaltılmasını temin için kiraya verilerek müstecir vasıtasıyla işletilmesi benimsenmiş ve müstecire 2003 aralık ayı içerisinde kiraya verilmiştir bakım onarımları yapılmakta olup üretime Mayıs ayı içerisinde başlanacağı beyan edilmiştir.
BELEDİYELERCE YAPILAN YATIRIMLAR :
a-) Delice Belediyesi
1-Nehir parkı
roje bedeli 24.887.000.000.TL olup 2003 yılı içerisinde proje gerçekleştirilmiştir.
2-Fırın İnşaatıroje bedeli 21.622.000.000.TL olup proje 2001 yılı içerisinde tamamlanmıştır.
3-Un Değirmeni :İnşaata 1998 yılında başlanmış proje bedeli 51.777.000.000 TL olup bu zamana kadar 29.000.000.000 TL harcanmış olup inşaat devam etmektedir fizik gerçekleşme %95 seviyesindedir.
4-Yüzme Havuzu Çevre Alt Yapı Düzenlemesi :1999 yılında başlanmış,Proje bedeli 73.000.00.000.TL olup bu zamana kadar 30.000.000.000.TL harcanmış olup inşaat devam etmektedir.
5-Belediye Mezarlığıroje bedeli 96.000.000.000.TL’dir. Çalışmalara 2001 yılında başlanmış olup bu zamana kadar 19.000.000.000.TL harcanmıştır.
6-Sanayi Dükkanlarıroje bedeli 19.370.000.000TL’dir. Çalışmalara 2000 yılında başlanmış olup bu zamana kadar 20.000.000.000.TL harcanmıştır.
7- Aktepe Cad. Aydınlatması : Proje bedeli 56.072.000.000.TL’dir. Proje çalışmaları devam etmekte olup bu zamana kadar l0.000.000.000.TL harcanmıştır.
8- Aktepe Cad. Kanalizasyon Projesi : Proje bedeli 145.000.000.000.TL ‘dir. Devam etmekte olan proje için bu zamana kadar 15.000.000.000.TL harcanmıştır.
b-Çerikli Belediyesi :
1-Ek Hizmet Binasıroje bedeli 64.000.000.000TL olmasına rağmen bu zamana kadar 41.000.000.000.TL harcanmış olup inşaat tamamlanma aşamasındadır.
2-Tatlıcak köyü afet konutları su ve kanalizasyon proje tutarı 72.000.000.000 TL olup şubat 2003 tarihinde gerçekleşmiştir.
3-Ağaçlandırma Projesiroje bedeli 35.000.000.000.TL olup 2001 yılında çalışmalara başlanmış olup Haziran 2003 tarihi itibarıyla % 35 civarında gerçekleşmiştir.
4- Yol ve Tretuar Projesi : Proje bedeli 20.000.000.000-TL olan yol ve tretuar çalışmalarına 2004 yılı içerisinde başlanacaktır.
c. Büyük yağlı Belediyesi :
Kapalı spor salonu projesi: 2001 yılında başlanmış olup Belediye imkanlarıyla tamamlanmaya çalışılmaktadır. İnşaatın çatı örtüsü,Zemin döşemesi ile kapı pencerelerinin takılması ile inşaat tamamlanacaktır.
Lokanta ve Sosyal Tesis Binası :2001 yılında belediye imkanlarıyla Samsun Ankara kara yolu kenarında başlanılmış olup kaba inşaatı tamamlanmıştır. Ancak belirtilen güzergahtan bölünmüş yol projesinin geçme olasılığı ve belediye imkanlarının yetersizliği nedeniyle inşaata devam edilememektedir.
d. Büyükavşar Belediyesi:
2 adet dükkan projesi; 5.000.000.000 TL olup 2002 yılında proje Belediyece gerçekleştirilmiştir. Başka yatırımı bulunmamaktadır.
BAYINDIRLIK VE İSKAN MÜDÜRLÜĞÜ :
a-) Tatlıcak köyü Afet konutlarının yapımı tamamlanmış olup elektrik projesi devam etmektedir.
b-) Doğanören ve Çoğul köy konağı İnşaatları tamamlanmıştır.
c-) Sarıyaka, Kocabaş, Hacıobası, Evliyalı, Baraklı, Akboğaz ve Kuzeyyurt Köylerimizde köy konaklarının ihaleleri yapılmış olup, inşaatları devam etmektedir.
d-) Delice Devlet Hastanesi ile Sağlık Meslek Lisesi 2002 yılı içerisinde hizmete girmesine rağmen çevre düzenlenmesi yapılmamıştır.
e-) Çerikli sağlık meslek lisesi 2002 yılında tamamlanarak hizmete girmiştir. Çevre düzenlemesi tamalanmamıştır.
Haberleşme Sektörü : Delice ve Çerikli’ye yer altı şebekeleri yapılarak şebeke sorunları çözümlenmiştir. Delice,Büyükyağlı, Çerikli Büyükavşar, Meşeyayla ve Alcılı santralları fiberoptik kanal sistemine bağlanarak görüşme tıkanıklığı giderilmiştir. Ayrıca l998 yılı içerisinde Türkcell , Telsim ve Aycell cep telefonu görüşmeleri için verici kurularak hizmete açılmıştır.
SPOR TESİSLERİ :
İlçe Merkezinde Gençlik ve Spor Müdürlüğünce futbol sahası yapımı tamamlanmıştır. Büyükyağlı kasabamızda nizami futbol sahası mevcut olup, Amatör lig müsabakaları yapılmaktadır. Büyükavşar ve Çerikli kasabalarımızda nizami futbol sahası bulunmamakla beraber Amatörce futbol oynanacak gayri nizamı futbol sahası vardır. Ancak Çerikli kasabamıza 2002 yılında nizami futbol sahası ve sosyal tenis inşaatı başlanmış olup yapımı devam etmektedir. Büyükyağlı kasabamızda ise kapalı spor salonu yapımına 2001 yılında başlanmış olup inşaatı devam etmektedir. Ayrıca İlçe Merkezi ve diğer kasabalarda voleybol ve basket sahaları mevcuttur. Bunlarla beraber 12 takımın katılımıyla Bahar Futbol turnuvası düzenlenmiştir. Turnuvaya olan yoğun ilgi nedeniyle Sonbahar mevsiminde 75.Yıl 2.Voleybol turnuvası adı altında voleybol müsabakaları yapılmıştır. 2004 yılında ise futbol ve voleybol turnuvası düzenlenecektir.
I - EKONOMİK VE MALİ DURUM :
1928 Yılında Ankara-Kayseri demiryolunun Çerikli kasabasından geçişi ve Delicenin Keskin İlçesine bağlı bir köy iken Bucak yapılmasıyla ekonomik durumda birden canlanma başlamıştır. Faal nüfusun dağılışında tarım sektörü ön planda gelmektedir.
Bölgede ciddi bir sanayi sektörünün varlığından söz edilemez. Başkent Ankara ve diğer illerdeki sanayi sektöründe iş bulabilme imkanları,İlçemiz işsiz faal nüfusun göç etmesine neden olmaktadır.
Sanayi Durumu : Bölgede Özel sektöre ait kemik unu fabrikası ile Mikrosan Kimyasal gübre fabrikası olmak üzere toplam 2 adet fabrika bulunmakta olup faal olarak çalışan 1 adet fabrika bulunmaktadır.
İ- TARIM ÇALIŞMALARI :
Tarla Tarımı : Genellikle tarla tarımı,sebzecilik,meyvecilik yapılırken dağların güneye bakan yamaçlarında gevşek yapılı kumlu topraklarda bağcılık hakimdir. Tahıl tarımında makineleşmenin oldukça ileri olduğu söylenebilir. Çiftçinin ön önemli uğraşları sırasıyla; Buğday, Arpa, Şekerpancarı, Ayçiçeği, Kavun, Karpuz, Soğan, Fasulye Mercimek gelmektedir.
Bağ Bahçe Tarımı : Bağcılık önde gelir.
Meyvecilik : Bölgede özel olarak ayrılmış alanlar oldukça sınırlıdır. Elma Kayısı,Badem,İğde ,Vişne, Kiraz ,Dut gibi meyveler aile ihtiyacını karşılayacak şekilde yetiştirilmektedir. Ancak, son zamanlarda meyveciliğe yoğun talep olması sebebiyle meyvecilik ayrı bir gelir kaynağı olma aşamasındadır.
Sebzecilik : Bölgede Domates,Patlıcan,Ispanak,Lahana gibi sebzeler üretici ailelerce tüketilmekte iken son yıllarda tüketiciye yönelik üretim başlamıştır.
Hayvancılık : Küçükbaş hayvancılığı (Ankara keçisi ) bölgenin karekteristik hayvancılığında önemli bir yeri vardır. Ancak yakın zamanda koyun besiciliği rağbet görmektedir. Bölgede sığır,inek,koyun ve kanatlı kümes hayvanları yetiştiriciliği hemen hemen her evde yapılmaktadır. Modern bir tavukçuluktan söz edilemez. Son yıllarda besicilik ileri seviyelere gelmiştir. Büyükbaş hayvan sayısı yaklaşık 4674, Kanatlı hayvan sayısı 9465, Küçükbaş hayvan sayısı 9000, kovan sayısı l710 adettir.
Arıcılık : Son yıllarda rağbet görmeye başlanmıştır. Zaman zaman bu konuda kurslar düzenlenmektedir. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfımızca l996 yılında 39 kişiye l50 adet arı kovanı dağıtılmıştır. Buna paralel olarak bazı aileler arıcılığı ticari anlamda yapmaya başlamışlardır.
1- Gelin Güllü Baraj projesinin sulama kanallarının tamamlanması halinde ilçemizin l6 köyüne ait 2000 dönüm arazi sulanabilir hale gelecektir.
2- Bağlarımızda floksara ve bağ kanseri hastalığının bulunması bağların ekonomik ömrünü tamamlamış olması sebebiyle mevcut bağların sökülerek yerine veya yeni alanlara yüksek sistem (Telli ve Terbiye sistemi) bağ tesislerinin kurulması gerekmektedir. Bunun yanında aşılı aşısız Amerikan asma anaçlarının bölgemize uygun çeşitlerinin dikilmesi bağcılığı kurtarmak açısından elzemdir. Ancak aşılı ve aşısız Amerikan asma anaçlarının her geçen gün fiyatı artmakta olup, bu nedenle çiftçimiz yeterince bağ tesisi kurmak için öz kaynak ayıramamaktadır. Bu problemi ortadan kaldırmak belki de bağ ve meyve fiyatlarının devlet tarafından teşvik kapsamına alınması bir ölçüde olsun problemi gidermiş olacaktır. Bu nedenle Asma Fidanı projesi hazırlanarak İl Özel İdaresinden ödenek temin edilerek ihalesi yapılmış olup proje gerçekleştirme aşamasındadır. Benzer projelerin Valilik veya Bakanlıkça desteklenmelidir.
3-Meyveciliğin ve bağcılığın ilçemizde daha geliştirilmesi amacıyla bağcılık, Meyvecilik üretme istasyonunun kurulması ayrıca, İlçemizde bağcılık Yüksek okulunun açılması bağcılık probleminin çözülmesine ve ilçe ekonomisinin kalkınmasına büyük ölçüde fayda sağlayacaktır.
4-İlçemizde hayvancılık sığır ve koyun yetiştiriciliği alanında yoğunlaşmasına rağmen girdilerin (Yem,Bakıcı Çoban,) çok pahalı olması ve ürünü değerlendirmeme endişesi yetiştiricilerin kendi için yerli hayvan beslemeye yönelmektedir. Kaymakamlıkça ilçemizde bir süt toplama merkezinin kurulması üzerine ürününü ekonomik olarak değerlendirebileceğinin farkına varan üreticinin kültür ırklarına yöneldiği gözlenmiştir.
Bu gelişmenin Kaymakamlığımızca üreticilere temin edilen süt ineği dağıtımı projesinin etkili olduğu düşünülmektedir. Ancak pazarlama sorunu nedeniyle 2001 yılı içerisinde süt toplama işine ara verilmiştir. Buna rağmen üreticiler ürünlerini serbest piyasada satarak ürünlerini değerlendirmektedir.
Ormancılık : Bölgede ciddi bir orman varlığının bulunmamasına rağmen Belediyelerin ve Köy muhtarlıklarının katkılarıyla her yıl ağaçlandırma çalışmalarının yapılması sonucu orman vasfına bürünmüş alanlar oluşturulmuştur. Kaymakamlığımızca 2003 yılı içerisinde ağaçlandırma çalışmalarına hız verilecektir.
Kooperatiflerin durumu : Bölgede Merkez,Çerikli,Büyükyağlı ve Büyükavşar kasabalarında Bozköy köyü ile Kuzeyyurt köyünde olmak üzere 6 adet Tarım Kredi Kooperatifi bulunmaktadır. Ayrıca İlçe Merkezi ve Çerikli kasabasında Esnaf Kefalet Kooperatifi bulunmaktadır.
Bankalar : İlçe Merkezinde ve Çerikli Kasabamızda Birer adet Ziraat Bankası ve Halk Bankası şubeleri faaliyet göstermekte iken Çerikli deki Ziraat Bankası ile Halk bankası ve Delicedeki Halk Bankası Şubeleri 2002 yılında kapanmıştır.
Fuar Sergi Panayırlar : Fuar ve Panayırlar bulunmamaktadır. Ancak İlki Eylül l995 yılında düzenlenen Kavun ve Üzüm festivali yöre halkınca benimsenmesi ve bölgeye ekonomik yönden fayda sağlayacağı düşünülerek festivalin gelenekselleştirilerek devam etmekte iken ekonomik nedenlerden dolayı son üç yıldır festival yapılamamaktadır.
Doğal Kaynaklar : Tuz elde edilen kaynak suları mermer ve alçı taşı ve Çatallı karakoyunlu köyümüzde düşük vasıflı kömür rezervi bulunmakta ise de ekonomik olmaması nedeniyle işletilememiştir.
Turizm durumu : Bölgede turizm faaliyetlerinden ve tesislerinden söz edilemez.
Ulaşım durumu : İlçe Merkezinden Ankara-Samsun karayolu geçmektedir. Bu yol üzerinden merkez ile Çorum-Sungurlu sınırı arasındaki mesafe l7 Km. olup, Kırıkkale iline olan uzaklığı 54.Km., Ankara İl Merkezine ise 134 Km. mesafede bulunmaktadır. Çerikli kasabamızda Ankara-Yozgat karayolu ve Her iki karayolu yaz kış ulaşıma açıktır. Ayrıca Çerikli kasabamızdan Demir Yolu geçmekte olup,Demir yoluyla yük ve yolcu taşımacılığı yapılmaktadır.
P.T.T. Radyo ve TV.Hizmetleri Durumu : İlçe Merkezinde kendi binasında hizmet gören P.T.T. Müdürlüğü Türk Telekominikasyon A.Ş. İşletme şefliği bulunmaktadır. Çerikli,Büyükyağlı ve Büyükavşar kasabalarına da birer şube, Ankara-Samsun karayolu üzerinde Esentepe benzin istasyonunda Süray ,Özyıldız,Naranda dinlenme tesislerinde bir acentesi bulunmaktadır. İlçemiz genelinde TRT yayınları ve özel TV yayınları izlenebilmektedir. Ayrıca APS hizmeti verilmektedir.
2- MAHALLİ İDARELER :
Memuru olmamasına rağmen Mahalli idareler bürosunun iş ve işlemleri İlçe Yazı İşleri Müdürlüğü personelince yürütülmektedir.
Özel İdare Müdürlüğü : Hükümet binasında hizmet vermekte olup, kendi hizmet binası ile personel için 13 dairelik lojmanı ayrıca bir Kaymakamlık lojmanı bulunmaktadır. Bunların haricinde Zirai Donatım Kurumundan alınan bir adet bina ile Sağlık Meslek lisesinin boşalttığı 8 dairelik tadilat gerektirin bir binası bulunmakta olup bunlar harici başkaca gelir getiren gayrimenkulleri yoktur.
BELEDİYELER :
Bölgede 4 Belediye teşkilatı vardır Sırasıyla ;
Delice Belediye Teşkilatı :
Bir hizmet binası ve 3 adet pasaj l sinema salonu (Faal değil), l fırını bulunmaktadır. Faal durumda l otobüs, 2 binek otosu, 3 traktör, l traktöre monte edilmiş kazıcı kepçe, 2 adet damperli kamyon ,2 itfaiye aracı,l pikap ,l cenaze yıkama taşıma aracı (Karavan) vardır. 2002 yılı bütçesi cari harcamalar 423.729.000.000TL. Yatırım harcamaları 530.046.000.000.TL. olmak üzere toplam 953.775.000.000TL olarak gerçekleşmiştir. 2004 Yılı bütçesi ise 1.608.625.500.000 TL olarak kabul edilmiştir.
Çerikli Belediye Teşkilatı : 2 binek otosu 1 grayder ile 2 adet kepçe kazıcı monte edilmiş bulunan traktörü , 2 kamyon, 1 itfaiye aracı, 2 traktör, l ambulans, 4 minibüs, l otobüs vardır. Kanalizasyon teşkilatı bulunmamakta olup Belediyeye ait hizmet binası mevcuttur.2002 yılı kesin hesabı Carı harcamalar, 388.500..000.000TL. Yatırım harcamaları,55.850..000.000 Transfer harcamaları, 77.750.000.000TL olmak üzere toplam 522.100.000.000TL. olarak gerçekleşmiştir. 2004 Yılı bütçesi ise 856.000.000.000.TL olarak kabül edilmiştir.
Büyükyağlı Belediye Teşkilatı : Faal durumda 1 binek otosu, 2 minibüs, l adet kepçe, l otobüs,l damperli kamyon, 2 traktör, 2 itfaiye aracı l ambulans mevcuttur. Kendilerine ait hizmet binası vardır. Kanalizasyon tertibatı mevcut olup, kasabanın 1/4ünde yapım aşamasındadır. 2002 yılı kesin hesabı cari harcamalar,402.700.000.000.TL.,Yatırım harcamaları 95.000.000.000.Tl, Transfer harcamaları 177.300.000.000.Tl olmak üzere toplam 675.000.000.000.Tl olarak gerçekleşmiş olup 2004 yılı bütcesi ise 875.000.000.000Tl olarak kabul edilmiştir.
Büyükavşar Belediye Teşkilatı : Faal durumda l adet binek otosu, 2 adet otobüs, 1 traktör ve l adet traktör kepçe, l adet vidanjör, l adet itfaiye aracı, l adet grayder, l adet silindir ve l adet damperli kamyon mevcuttur. Kendilerine ait hizmet binaları vardır. Kanalizasyon tertibatı bulunmamaktadır. 2002 yılı kesin hesabı Carı harcamaları 102.450.000.000.TL Yatırım harcamaları 35.000.000.000.TL. Transfer harcamaları 48.050.000.000.TL. Olmak üzere toplam :185.500.000.000.TL. olarak gerçekleşmiş olup 2004 yılı bütçesi ise 320.400.000.000.TL. olarak kabul edilmiştir.
KÖYLER :
İlçeye bağlı 38 köy mevcuttur. Tamamının İlkokulu vardır. Lise ise İlçe Merkezi Çerikli , Büyükyağlı ve Büyükavşar kasabalarımızdadır. Ayrıca Halitli ve Çongar köylerimizdeki Ortaokullar İlköğretim okullarına dönüştürülmüştür. İlçe Merkezi ile Köyler arasında Yaz kış ulaşım sağlanabilmektedir. Köylerin tümünde elektrik mevcuttur. İlçe Jandarma Komutanlığına bağlı olarak Çerikli ve Büyükavşar kasabalarında birer Jandarma Karakolu mevcuttur. İlçe Merkezi ile birlikte telefon hizmeti Çerikli Büyükyağlı, Büyükavşar kasabalarında şube,bulunmakta olup diğer köylerin tamamında telefon vardır.
Sağlık hizmetleri olarak Çerikli Büyükyağlı ve Büyükavşar kasabalarında birer adet Sağlık Ocakları mevcut olup, Bozköy ,Halitli,Sarıyaka,Çongar,Çoğul,Hacıobası Derekışla, Dağobası, Alçılı, Arbişli,Gözükızıllı,Tavaözü, Tatlıcak köylerinde sağlıkevleri vardır.
ASAYİŞ VE GÜVENLİK DURUMU :
Asayiş İlçe Jandarma Komutanlığı ve İlçe Polis Teşkilatı tarafından sağlanılmaktadır. İlçe Polis Teşkilatı 1996 yılı içerisinde hizmete açılan İlçe Emniyet Binasında hizmet vermektedir. İlçeye bağlı kasaba ve köylerin asayişi ise Jandarma Teşkilatı tarafından sağlanılmaktadır.
KAYMAKAMLIK İLETİŞİM
Telefon : 0 318 618 56 86
Santral : 0 318 618 50 03
Faks : 0 318 618 50 31
1- İLÇENİN ADI VE TARİHİ YAPISI
İlçe merkezinde ÇÖMELEK KAYA adıyla bilinen bölgede çıkan tarihi kalıntılardan, ilçeye ilk yerleşenlerin HİTİT’ ler olduğu sanılmaktadır. Delice İlçesinin 1760-1780 yıllarında Osmanlı İmparatorluğunun Türkmen ve Yörük boylarını mecburi iskana tabi tutması sonucu Çorum ayanı Mahmut Bey tarafından görevlendirilen Demirci KARABEKİR ve KARADUMAN adlı şahısların obalarını toplayarak merkezin şimdiki adıyla KARABEKİR mahallesi olan bölgede bir köy kurdukları,kurucu KARABEKİR adına izafeten KARABEKİR adının verildiği bilinmektedir. Meydan Laruusse kayıtlarında ilçenin ilk adının PİRAN olduğu anlaşılmıştır. Şimdiki adını ise Delice Irmağından ve aynı adı taşıyan kuştan almıştır.
2- İLÇENİN COĞRAFİ YAPISI
Delice İlçesi Doğu’da Sungurlu (Çorum) ve Yerköy (Yozgat), Batı’ dan Keskin (Kırıkkale) ve kısmen Balışeyh (Kırıkkale) ve kısmen de Sulakyurt (Kırıkkale)ilçeleriyle sınırlıdır. Bu sınırların sadece doğusunu Delice Irmağı çizmektedir. Başkaca bir tabi sınırı bulunmamaktadır. Çok arızalı olan bu kesimlerde sınır tepelik alanlardan geçmektedir. Kesin bir sınırlama yapmak oldukça güçtür.
750 Km2’lik bir alana sahip olan Delice İlçesi 34 derece doğu boylamı ile 40 derece kuzey enleminin kesiştiği noktada yer almaktadır. Yüksekliği 750 metredir. Yüzey şekilleri bakımından;Delice ırmağı, Kılıç Özü Vadileri,kuru dereler ve tepelik alanlardan olmak üzere üç grupta incelenebilir.
DELİCE IRMAK VADİSİ
Uzunluğu 308 km olan Delice Irmağının takriben 42 km uzunluğundaki bir kısmı ilçemiz alanından geçmektedir. Delice Irmağının bir kolu olan Kılıçözü ile birleştiği noktadan ilçe merkezine kadar olan kısımda vadi tabanı geniştir. Irmak Oligosen jipsli seyri takip ederek yatağını kolayca aşındırmıştır. Vadi yamaçları simetriktir. Yüksekliği doğu ve Batı’da 650 metreden başlar 750 metrede son bulur. İlçe merkezi yakınında vadi derinliği 100 metredir.
Irmağın Delice İlçesinden (Merkez) Karaköseli köyüne kadar devam eden bölümündeki vadi tabanı daralarak 1 km’ lik bir genişlik gösterir. Karaköseli civarında bu genişlik 800 metredir. Yatağı kuarternere ait eski alivyonlardan ibarettir. Karaköseli köyü yakınında bölgemizi terk eden ve 650 metre yükseklikte akan Delice ırmağı bölgeyi terk ederek,kuzeyde Kula köyünde Kızılırmağa karışır.
İlçe merkezi yakınında Delice Irmağının her iki tarafında şekiller görünür. takriben 675 metre yükseklikteki bu şekiller çakıl ve kumlardan ibarettir. Yamaç yüksekliği 650-750 metre arasında değişmekte olup,vadi derinliği Didiri (Sungurlu) köyü civarında 100 metredir.
KILIÇÖZÜ VADİSİ
Delice Irmağının bir kolu olan Kılıçözü’nün uzunluğu 76 km’dir. İlçe alanındaki kısmı takriben 13 km.’dir. Vadi tabanı genişliği Delice’ye yaklaşır . Vadi yamaçları yüksekliği 750-850 metre arasında değişir. Tatlıcak Köyü yakınında Delice Irmağına karışır.
KURU VADİLER
Sayıları bir hayli çok olup, Doğu’da Delice Irmağı, Güney’de Kılıçözü’ne kadar uzanmaktadır. Kuzey’de ve güney’de iki merkez etrafında toplanan vadiler her iki tarafa doğru adeta yıldızvari bir şekilde inerek platoyu parçalar. İlkbaharda akışı olan ve yazın tamamen kuruyan vadilerdir. Genellikle eğilimleri çok ve boyutları kısadır.
TEPELİK ALANLAR
Güney’de 750-1000 metre yükseklikte olan ve dağ olarak nitelendirilemeyecek olan tepelik alanlar Kırıkkale il sınırları içerisindeki Denek Dağı’nın uzantılarıdır. Kuzey’de Büyükyağlı Kasabası arasında çizilerek Ankara-Samsun karayolu üzerinden geçen bir doğrunun kuzeyinden itibaren tepelik alan başlar. Kuzeybatı yönünden gittikçe yükselerek Dağobası köyü yakınlarında 1200 metreye ulaşırlar. Bu alanda KOÇUBABA ve KARAGÜNEY dağlarının uzantılarındandır. Ayrıca, bu tepelik alanlarda aşınmalar neticesinde Peribacalarını anımsatan görüntüler oluşmuştur.
TOPRAK DURUMU
Çok meyilli yerlerde toprağın kalınlığı ince,az meyilli yerlerde ise orta sığdır. kahverengi topraklarda orta meyilli olanları çayır ve mera olarak (ekim %8),çok meyilli olanları(ekim %8-15) olanlarız yine mera olarak kullanılır. Kırmızı kahverengi topraklar vadilerde yer almış meyilli yok denecek kadar az, killi,tınlı-killi, granürler ve dağılabilir genç topraklardır. Bu topraklar tarla ziraatine, sulu ve kuru ziraate, sebze ve meyve yetiştiriciliğine elverişli olup,çayır ve mera olarak kullanılmaya çok uygundur.
İlçe merkezinin doğusundan başlayarak Evliyalı köyüne kadar uzanan kumlu tınlı topraklarda bağcılık hakimdir. İlçenin en verimli ve kaliteli bağcılık alanını oluştururlar.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Step florası hakimdir. Kuraklığa uymuş bir durumda baharla beraber yeşeren bitkiler yaz başlarında sararıp solarlar. Kuraklığa uyum sağlamış yavşan,devedikeni, sığırkuyruğu, kekik ve keven gibi bitkiler görülmektedir. Büyükavşar Kasabası, Büyükyağlı Kasabası, Küçükavşar, İmirli, Meşeyayla, Kavak, Arbişli,Yaylayurt köyleri ile ilçe merkezindeki meşe koruları çok tahrip edilmiş orman kalıntılarıdır. Kuzey kesimlerindeki koru alanları orman görünümündedir. Bundan da güneye oranla daha yağışlı bir iklimin etkisinde bulunduğu anlaşılmaktadır. İlçede ciddi bir orman varlığından söz edilemez ise de son yıllarda halk tarafından ormana olan ilginin artması Belediyelerin ilgisi nedeniyle geniş çaplı ağaçlandırma çalışmaları yapılmış ve küçümsenmeyecek sahalar orman vasfına büründürülmüştür.
İKLİM DURUMU
İç Anadolu ikliminin belirli özellikleri olan sert step iklimi hüküm sürmektedir. Kara ikliminin hüküm sürdüğü bölgeler yazları sıcak ve kurak,kışları ise soğuk ve yağışlı geçmektedir. En sıcak ayı Temmuz ve Ağustos, en soğuk ayı ise Ocak ayıdır. İlçe de mevcut Meteoroloji memurluğu vasıtasıyla yalnızca yağış gözlemi yapılmakta iken 1998 yılı içerisinde Meteoroloji memurluğu İlçemizden kaldırılmıştır.
B- İLÇENİN NÜFUS DURUMU
2000 yılında yapılan genel nüfus sayımına göre tespit edilen ilçe nüfusu aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.
ŞEHİR NÜFUSU KASABA VE KÖYLER NÜFUSU TOPLAM NÜFUS
10512 20530 31042
S.NO: MERKEZ-KASABA-KÖY ADI TOPLAM NÜFUS
01 Delice Merkez 10512
02 Alcılı 120
03 Arbişli 247
04 Baraklı 270
05 Bozköy 158
06 Büyükavşar Kasabası 1.714
07 Büyükyağlı Kasabası 4.238
08 Çatallı 60
09 Çatallıkarakoyunlu 135
10 Çerikli Kasabası 7.159
11 Coğul 109
12 Çongar 318
13 Dağobası 381
14 Derekışla 248
15 Doğanören 139
16 Elmalı 137
17 Evliyalı 177
18 Fadılobası 91
19 Gözükızıllı 90
20 Hacıobası 312
21 Halitli 1.345
22 Herekli 63
22 İmirli 78
23 Karaköseli 22
25 Karpuz 47
26 Kavak 107
27 Kocabaş 132
28 Kurtoğlu 95
29 Küçükavşar 206
30 Meşeyala 218
31 Şahçalı 58
32 Taşyazı 63
33 Tatlıcak 175
34 Tavaözü 90
35 Tekke 155
36 Yaylayurt 106
37 Yeniyapan 136
38 Sarıyaka 230
39 Akboğaz 190
40 Kuzayyurt 658
41 Ocakbaşı 109
42 Aşağı İhsangazili 144
İlçeye bağlı Pırıklı Köyü İçişleri Bakanlığının 19.08.1999 gün ve B050İLİ0060001-601-71-8 sayılı onayı ile kaldırılarak arazileri ilçeye bağlı Karpuz köyüne bağlanmıştır.
C- İDARİ DURUM
Keskin(Kırıkkale) ilçesine bağlı bir köy iken 1928 yılında bucak haline getirilen Delice, 1946 yılında Kırıkkale ilçe olunca buraya bağlanmış ve 1960 yılında 36 bağlı köy ile birlikte ilçe şekline getirilmiştir. Bugün Merkez Belediyesi dışında üç kasabasında da Belediye teşkilatı ve 38 köyü vardır. Kırıkkale’ye 54 Km. uzaklıkta olan ilçenin yüzölçümü 750 KM2,yüksekliği ise 750 metredir.
DELİCE İLÇESİNE BAĞLI MERKEZ-KASABA-KÖYLER
S.NO: ADI(MERKEZ-KASABA) KÖYÜN ADI İLÇEYE UZAKLIĞI
01 Delice Merkez
02 - Alcılı 6 Km.
03 - Arbişli 9Km.
04 Çerikli Merkez 10 Km.
05 Büyükavşar Merkez 15 Km.
06 Büyükyağlı Merkez 14 Km.
07 - Bozköy 23 Km.
08 - Çatallı Hamisbeyli 23 Km.
09 - Çatallı Karakoyunlu 22 Km.
10 - Meşeyayla 25 Km.
11 - Çongar 23 Km.
12 - Dağobası 30 Km.
13 - Derekışla 18 Km.
14 - Doğanören 9 Km.
15 - Elmalı 23 Km.
16 - Evliyalı 13 km.
17 - Fadılobası 12 Km.
18 - Gözükızıllı 27 Km.
19 - Hacıobası 10 Km.
20 - Halitli 25 Km.
21 - Herekli 16 Km.
22 - İmirli 28 Km.
23 - Karaköseli 35 Km.
24 - Karpuz 8 Km.
25 - Kavak 32 Km.
26 - Kocabaş 14 Km.
27 - Küçükavşar 25 Km.
28 - Kurtoğlu 20 Km.
39 - Sahçalı 25 Km.
30 - Taşyazı 20Km.
31 - Tatlıcak 22 Km.
32 - Tavaözü 21 Km.
33 - Tekke 30 Km.
34 - Yaylayurt 8 Km.
35 - Yeniyapan(Eskikışla) 26 Km.
36 - Baraklı 6 Km.
37 - Coğul 8 Km.
38 - Sarıyaka 13 Km.
39 - Kuzayyurt 19 Km.
40 - Akboğaz 15 Km.
41 - Ocakbaşı 30 Km.
42 - Aşağıihsangazili 12Km.
Delice İlçesi mülki idare bölümleri açısından Doğu’dan Sungurlu(Çorum), Batı’dan Keskin(Kırıkkale) ile Balışeyh ve kısmen Sulakyurt(Kırıkkale), Güney’inden kısmen Sulakyurt(Kırıkkale) kısmen de Sungurlu(Çorum) ilçeleriyle sınırlıdır.
Genel olarak yerleşme;Ticari hayatın canlılığı Çerikli Kasabasında yoğunluk kazanmıştır. Bununla beraber ilçe merkezi, Büyükyağlı ve Büyükavşar kasabalarında yerleşme temayülü kuvvetlidir. Son üç yıl içerisinde ilçe merkezinde olumlu yönde iktisadi ve sosyal canlılık başlamıştır.
D- İLÇENİN SOSYAL DURUMU
İlçede halk ile olan dayanışma örnek teşkil edebilecek seviyededir. İdare vatandaşın güvencesidir. İyi ve kötü günlerinde vatandaşla beraber olarak sevincini ve üzüntüsünü paylaşıp samimi bir diyalog kurulması nedeniyle vatandaşın Devlete olan güveni artmıştır.
Bu meyan da Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfınca da 2003 yılı içerisinde 1777 kişiye 83.835.515.364TL. tutarında ayni yardım,552 kişiye
28.665.000.000TL. nakdi yardım olmak üzere toplam 2329 kişiye 112.500.515.364TL.’lik yardım yapılmıştır.2003 yılı Aralık sonu itibarıyla 903 kişiye 43.286.879.354 TL ayni, 377 kişiye 15.980.000.000 TL Nakdi olmak üzere toplam 59.266.879.354 TL yardım yapılmıştır.
KONUT DURUMU: 1960 yılında ilçe haline getirilen Delice,İlçeye bağlı Çerikli Büyükyağlı ve Büyükavşar Kasabalarında ciddi şekilde konut ihtiyacı bulunmaktadır. Kasabalardaki memur ve öğretmenler konut sıkıntısı çekmektedir. İlçe merkezinde halk tarafından son yıllarda yapılan konutların ilçedeki kiralık konut sıkıntısını büyük ölçüde hafiflettiği gözlenmekte ise de ilçe merkezindeki konut sıkıntısı çözümlenememiştir.
SOSYAL YAŞAM DURUMU :Genel olarak genç ve faal nüfusun Kırıkkale gibi yakın gelişmiş illere ve Başkent Ankara’ya sanayi ve hizmet sektörüne kayması sonucu ilçede ekonomik gücü sınırlı ortalama 40 yaşın üzerinde yaşlı nüfus kalmıştır. yapılan birtakım projelerle göçün önlenmesine yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.
İlçe halkının yerlileri hem kendi gelenek ve göreneklerini,giyim tarzlarını sürdürmek istemişler,hem de yurtiçinde ve yurtdışında çalışan yakınlarının etkisiyle modernleşmeye yönelmişlerdir. Medeni hizmet ve araçlar da kullanmaya başlayarak yeni bir toplum hayatının kurallarını benimsemişlerdir.
ELEKTRİK DURUMU: Delice İlçesine Elektrik ilk defa l964 yılında dizel motorla getirilmiştir. 1973 yılında Kırıkkale trafosundan ulusal enerji sistemine bağlanarak 34.5 kw.lık enerji hattına kavuşturulmuş ve şehir içi şebekesi yenilenmiştir.
BEDAŞ Delice İşletme Bakım Şefliğinde 7 eleman 2 araç görev yapmaktadır. Aracın kiralıktır. İlçemizde yerleşim birimlerinde ( Merkez ve Köylerinde ) abone sayısı 6500’ dur. 38 Köyün AĞ.0G.EHN.ları arızası buna bağlı olarak merkez ve köylerin şebeke arızaları, elektrik fatura dağıtımı BEDAŞ İşletmesi tarafından yapılmaktadır. Delice İlçesine bağlı tüm köylerde elektrik mevcut olup,elektriksiz köy bulunmamaktadır. Merkez 20 trafo,kasabalarda 13, köylerde 45 trafo, bulunmaktadır. Delice BEDAŞ İşletme Bakım Şefliğinin bir araca ve İlçe merkezinde hizmet binasına ihtiyaç vardır.
SU DURUMU : İlçe Merkezine l960 yılında Y.S.E. tarafından getirilen su zamanla yetersiz hale gelmiş zaman zaman, yeni kaynak ilaveler yapılmış ise de, yeterli olmamıştır. İlçe Merkezinin su ihtiyacının karşılanabilmesi için İzzettin köyü önünde 2.nci bir derin su kuyusu açılması ve 6.Km.lik izale hattı yapımı l992 yılı içerisinde tamamlanarak hizmete girmiştir. Daha sonra ilavelerle içme suyu sorunu çözümlenmiştir.
İlçeye bağlı Çerikli kasabamızda içme suyu l976 yılında İller Bankası tarafından yaptırılmış olup,şehir içerisinde su şebekesi hat yenileme çalışması yine İller Bankası tarafından yaptırılmıştır. Ancak yaz aylarında mevcut su kapasitesi kasaba su ihtiyacının 3/2 sini karşılayabilmektedir. Mevcut su deposunun küçük olması ve ihtiyaca cevap vermemesi nedeniyle İller Bankasınca 500 M3’lük su deposu yaptırılarak su ana izale hattına bağlanarak su sıkıntısı asgariye indirilmeye çalışılmış ise de, ihtiyaca cevap vermemiştir.
Bunun üzerine Kırıkkale Belediyesi,Hacılar Belediyesinin de içinde bulunduğu Kapulukaya barajından arıtılmış su temini için hazırlanan projeye Çerikli Belediyeside bir protokola dahil edilerek yeni bir alternatif çözüm yolu bulunmaya çalışılmakta olup proje gerçekleştirme çalışmaları davam etmektedir.
İlçeye bağlı Büyükavşar kasabasının Karalı köyünden gelmekte olan içme suyu l99l yılında tamamlanmış olmasına rağmen bazı aksaklıkların olması nedeniyle hizmete sokulamamış ancak Belediyenin gayretleriyle l995 yılında faydalı hale getirilerek hizmete girmiş ve su sorunu çözümlenmiştir.
Büyük Yağlı Belediyesinin su sorunu bulunmamaktadır.
KANALİZASYON DURUMU :
Kanalizasyon sorunu İlçemizin Merkez,Kasaba ve köylerinde en önemli sayılacak altyapı sorunlarındandır. Merkez Belediyesinin olaya ciddiyetle eğilmesine rağmen bugüne kadar takriben 7 km. kanalizasyon yapımı gerçekleştirilmiş olup ihtiyacın yüzde doksanı karşılanmıştır. Ancak yeterli olmamaktadır. İlçenin kanalizasyon sorununun kökten halledilmesi gerekmektedir. Çerikli kasabamızda kanalizasyon şebekesi kuruluşundan bu tarafa bir plan dahilinde yapılmamış olup, geçmiş dönemlerde belediye imkanları ile yaklaşık 3 km kanalizasyon yapılması sağlanmış ve kasabamız içinden geçmekte olan üstü açık acı su deresine dökülmektedir. İmkanlar dahilinde kanalizasyon çalışmalarına devam edilmektedir. Yaklaşık 10 Km kanalizasyona ihtiyaç bulunmaktadır. Çerikli kasabamızın hızlı bir şekilde gelişmesi nüfus artışı ve yapılaşmaların göz önüne alındığında önümüzdeki yıllarda bir plan,proje dahilinde kanalizasyon şebekesine şiddetle ihtiyaç vardır. Kanalizasyonu olmayan yerlerde ihtiyaç foseptiklerle giderilmeye çalışılmakta ise de yeterli değildir. Büyükyağlı Kasabamızda Belediyenin konuya gösterdiği gayret sonucu kanalizasyon sorunu çözümlenmiştir.
Büyükavşar kasabasında aynı sonunlar mevcut olup son zamanlarda bu yönde çalışmalara hız verilmiştir. Kanalizasyon sorunu olan mahallelerde ihtiyaç foseptikle giderilmeye çalışılmaktadır.
E- SAĞLIK HİZMETLERİ DURUMU
Sağlık Grup Başkanlığı: İlçe Merkezinde 3 Doktor, 1 Sağlık Memuru, 2 Ebe,1 Hemşire, 2 Memur, 2 Şoför ve 1 Hizmetli, görev yapmakta olup, l Doktor 4 Ebe hemşire 1 Sağlık Memuru 1 laboratuar teknisyeni 1 Çevre sağlık teknisyenine ve l tane hizmetliye ihtiyaç duyulmaktadır. Büyükavşar Sağlık Ocağında 2 Doktor (l’i geçici görevle DDH’de çalışmaktadır) ,l Ebe,l Sağlık Memuru, 2 Memur 1 Hizmetli görev yapmakta olup, 2 Ebe, l Hemşire , l Şoför ve 1 Hizmetliye ihtiyaç vardır.
Çerikli Sağlık Ocağında 1 Doktor, 1 Sağlık Memuru, 1 Ebe,1 Hemşire, l memur ve l Hizmetli görev yapmakta olup, Acilen 2 Doktor 2 Ebe Hemşire 1 Memur 1 Şoför ve 1 Hizmetliye ihtiyaç vardır. Büyükyağlı Sağlık Ocağında 1 Sağlık memuru 1 Memur ve 1 Şoför görev yapmakta olup acilen 1 Doktor 2 Ebe Hemşire ve l Hizmetliye ihtiyaç vardır.
Ayrıca İlçemizde 2 adet Hızır 112 Acil yardım ve kurtarma istasyonu mevcut olup bu istasyonlar 1 Delice merkezde ve 1 Çerikli kasabamızda hizmet vermekte olup bunlardaki personel sayıları şunlardır.
Delice 112 Hızır Acil Yardım İstasyonu
3 Doktor, 4 Sağlık memuru, 5 Şoför görev yapmakta olup, tam donanımlı ambulansları olmadığından DDH’ne ait ambulansla hizmet vermektedir.
Çerikli 112 Hızır Acil Yardım istasyonu
4 Doktor 4 Sağlık Memuru ve 4 Şoför görev yapmakta olup, bir adet tam donanımlı ambulansı mevcuttur. Sarıyaka Coğul ,Hacıobası,Arbişli, Alcılı,Halitli,Çongar, Tavaözü, Tatlıcak, Derekışla, Gözükızıllı, Bozköy Dağobası VE Sarıyaka köylerimizde sağlık evi bulunmasına rağmen hiçbir köydeebe bulunmamaktadır bu nedenle bu köylmerimize acilen ebe ataması yapılması gerekmektedir.
İlçeye bağlı Delice Merkez, Çerikli, Büyükavşar ve Büyükyağlı Kasabalarında bulunan sağlık ocaklarında 4’er adet lojman mevcut olup hepsi kendi binalarında hizmet vermektedir.
Delice Devlet Hastanesi: Hastane 50 yataklı olup iki bloktan oluşmaktadır. Bunu ek olarak iki katlı lojman ve jeneratör binası mevcuttur. Binanın alt katında bin kişilik sığınak mevcuttur.
Hastanede 1 baş tabib, 1 Hastane müdürü, 2 Pratisyen, 3 Doktor, 1 Diş tabibi 1 baş hemşire 2 hemşire, 1 sağlık memuru (tıbbi sek.) 1 sağlık memuru (labaratuvar) 3 sağlık memuru (toplum sağ.) 4 ebe, 1 şef, 1 ayniyat saymanı, 5 Memur, 4 Şoför, 1 teknisyen 7 hizmetli olarak hizmet vermektedir.Acilen Kadın Doğum uzmanı atamsı yapılmalıdır. Ayrıca 1 Renault Toros marka hizmet aracı 2 Ambulans mevcuttur. Uzman doktora ihtiyaç vardır.
F-HABERLEŞME HİZMETLERİ DURUMU
İlçe insanları tüm ülkemizde olduğu gibi sosyal ve iş yaşantısında modern haberleşme cihazı olan telefondan ve diğer haberleşme usullerinden artan oranda yararlanmaktadır.
1983 yılında İlçe merkezinde 207 abone mevcut iken, l989 yılı itibariyle 387 aboneye, 1993 yılı itibariyle l300 2003 yılı itibarıyla 995 aboneye ulaşmıştır, ayrıca İlçe merkezinde Anadolu tipi 1204 kapasiteli, Meşeyayla’ya 255 abone kapasiteli Eliftipi, Kocabaş köyüne 304 abonelik, Sarıyaka köyümüze 304 Alcılı köyümüze 255 abonelik, Çerikli kasabamıza 90l abonelik santral kurulmuş olup, Tatlıcak 304, Halitli 255 ve Çongar’da 255 hatlı santral olup, İlçe genelinde 5292 hat mevcut olup 1760 abonelik hat boştur. İlçeye bağlı bütün köyler ile telefon irtibatı olmakla beraber otomatik telefon numaraları mevcuttur. Büyükyağlı Kasabasından 500’lük otomatik santral irtibatlanmıştır. İlçe Merkezi Çerikli ve Büyükyağlı Kasabalarında Cep telefonu şebekeleri mevcut olup bu yerleşim birimlerimizde Türksel ve Telsim yansıtıcıları bulunmaktadır. İlçe ile Ankara’da her gün posta alınıp verilmektedir. Merkeze bağlı yukarıda belirtilen P.T.T. şubelerinin postaları Cumartesi,Pazar ve Bayram günleri hariç olmak üzere her gün muntazam olarak gidip gelmektedir. Daha önce Belediyeye ait binada hizmet vermekte iken, mülkiyeti P.T.T.’ ye ait hizmet binasının yapılması ile 1989 yılında kendi binasına taşınmıştır. Belediyeye ait bir binada hizmet veren Büyükavşar kasabasında Elif tip 500 abonelik santral mevcuttur.
G - İŞ VE ÇALIŞMA HAYATI
1- Anadolu Yem Sanayi : Üretim kapasitesi 24 saatte 300 ton kapasitelidir. Ham maddesi hububat çeşitleri yağlı tohum küspeleri, değirmen artıkları hayvansal üretimlerdir. Üretime 2003 ylı içerisinde son verilmiştir.
2- Kemik Un Fabrikası (Büsan) : Günlük kapasitesi 20 ton olup 25 işçi çalışmaktadır. Hammaddesi et ve kemiktir. Bunların işlenmesi ile kemik unu hayvansal yağ ve hayvansal protein elde edilmektedir.
3-Kocabaş Köyü Çorap Örme Atölyesi : İlçeye bağlı Kocabaş Köyünde l996 yılı içerisinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı ile İlçe Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü işbirliği ile 8 makinelik çorap örme atölyesi kurulmuş olup üretime ve Pazarlama sorunu nedeniyle ara verilmiş ve 2000 yılı içerisinde üretime son verilmiştir.
4- Delice Giyim Sanayi : Vakıfca Konfeksiyon atölyesi projesi 1997 yılında hazırlanarak SOYADA Vakfından 14.860.112.000.TL ödenek talebinde bulunulmuş, temin edilen ödenekle tesis tamamlanarak hizmete açılmıştır. Kiraya verilmesi uygun görüldüğünden görüşmeler neticesinde müstecir vasıtasıyla işletilmesine 2004 yılı içerisinde başlanılması planlanmaktadır.
Genellikle olumlu safhadadır. Herhangi bir sorunları bulunmamaktadır. Sanayi kuruluşlarında yukarıdaki açıklamalarında anlaşılacağı gibi çalışan vatandaşlarımızın sayısı çok sınırlı olup, İlçedeki genç nüfusun önemli bir kısmı kırsal kesimde sınırlı olan tarım arazilerinde gizli işsiz durumundadırlar. Sulu tarım imkanı da sınırlı olduğundan gizli işsiz durumunda olan vatandaşlarımızın gelir düzeyleri de hayli düşüktür. Tarımsal arazilerin sulama imkanları araştırılıp sulanır hale getirilmesini temin için gerekli girişimlerde bulunulmuş olup, konu tarafımızdan takip edilmektedir.
H - EĞİTİM VE KÜLTÜR DURU
Orta Öğretim Kuruluşları : İlçe merkezinde l996 yılında Karacaoğlan ortaokulu , l974 yılında Delice Lisesi olarak hizmete girmiştir. 1995-1996 yılından itibaren Çok programlı lise olarak eğitime devam etmektedir.
İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜNE BAĞLI OKUL VE KURUMLARIN PERSONEL VE KADRO SAYISI
a ) Türlerine göre sayısı :
1- Halk Eğitim Merkezi : 1
2- Delice Çok Programlı Lise : 1
3- Genel Liseler : 3
4- İlköğretim kurumları : 10
5- Öğretmen evi : 1
b) Öğrenci Sayısı
1- Halk Eğitim Merkezi :
2- Delice Çok Programlı Lise : 143
3- Genel Liseler : 184
4- İlköğretim kurumları : 1657
TOPLAM : 1984
c ) Yönetici sayısı
1- İlçe Milli Eğitim Müdürü : 1
2- İlçe Milli Eğitim Şub.Müdürü : 2
3- Halk Eğitim Merkezi Müd. V. : 1
4- Çok Programlı Lise Müdürü : 1
5- Genel Lise Müdürü : 1
6- İlköğretim Okulu Müdürü : 1
7- Halk Eğt.Mrk.Müd.Yrd. : 1
8- Lise Müdür Yardımcısı : 4
9- Müdür Vekili : 3
d) Öğretmen Sayısı :
1- Branş öğretmeni : 48
2- Sınıf öğretmeni : 40
e) Memur sayısı :
1- İlçe Milli Eğitim Md.lüğünde : 3
2- Okullarda : 2
f) Hizmetli sayısı :
g) İlçe Milli Eğt.Md.lüğünde : 2
2-Okullarda : 17
OKUL VE KURUMLARIN BİNA LOJMAN DURUMU
İlçe M.Eğt. H.E.M. Lise İlköğretim Toplam
Bina Sayısı -- -- 4 18 22
Lojman sayısı -- -- -- 18 18
Derslik sayısı -- -- 17 78 95
Labaratuar sayısı -- -- 4 6 10
Kütüphane sayısı -- -- 4 4 8
Atölye-İşlik -- -- -- - -
Depo 1 1 -- -- 2
İdari Odalar 3 3 13 15 28
Spor Salonu -- -- 2 1 1
Isınma Durumu :
Kaloriferli okul bina sayısı : 7
Sobalı okul sayısı : 7
EĞİTİM VE ÖĞRETİMDE YÖNETİCİ,ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİ DURUMU
A- Örgün Eğitim Faaliyetleri :
Sayı Yön. Yn.yrd. Öğretmen Öğrenci Şube
Çok Prğ.Lise 1 1 8 151 6
Müstakil Genel Lise 3 1 3 9 196 10
İlköğretim okulu 9 2 4 59 1462 74
Pansiyonlu İlköğr Ok. 1 1 9 247 9
Okulu Olmayan Köy sayısı :
Öğretmensizlikten kapalı olan köy sayısı :
Öğrencisizlikten kapalı olan okul sayısı : 14
Taşıma kapsamındaki köy ilkokul sayısı : 38
Taşınan İlköğretim okulu öğrenci sayısı : 402
Yönetici,Yönetici yardımcısı,branş öğretmenlerinin eksik olduğu okullarda eğitim ve öğretim faaliyetleri beklenen seviyeye ulaşmamaktadır. Halitli İlköğretim okulu, Büyükavşar Lisesi ve Büyükyağlı Lisesinde öğrenci azlığı bu okullara yeteri kadar branş öğretmeni verilmemesine sebep olmaktadır.
Netice olarak yönetici,branş öğretmeni ve öğrenci azlığı eğitimde kaliteyi olumsuz yönde etkilemektedir. Verimli bir ortamın oluşmasına engel olmaktadır.
4 Köy İlköğretim okullarında sayılar 12 ile 20 arasında değişen öğrenci gurubunu sadece Müdür yetkili öğretmen tarafından 5 sınıf birleştirilerek eğitim verilmektedir.
B- Yaygın Eğitim Faaliyetleri :
Kursun Adı Sayı Kursiyer sayısı
----------------------------- ----------------- ----------------------------------------
Makine Nakışı 5 77
Biçki Dikiş 1 19
Trikotaj 1 17
Ev Mefruşatı 1 15
YATIRIMLARIN DURUMU :
İlçedeki en önemli yatırımların başında 50 Yataklı Devlet Hastanesi inşaatı gelmekte olup, l990 yılında başlanmış, l998 yılında tamamlanmıştır. 2002 yılında hizmete girmiştir. Ancak çevre düzenlenmesi yapılmamıştır.
Emniyet Amirliği Hizmet Binası : Yapımına l99l yılında başlanmış olup,inşaat tamamlanmıştır. 1996 yılı içerisinde hizmete girmiştir.
Delice Sağlık Meslek Lisesi : İhalesi l99l yılında yapılmış olup, inşaat tamamlanarak 2002 yılı içerisinde hizmete girmiştir. Ancak çevre düzenlemesi tamamlanmamıştır.
Aşılı Amerikan Asma Çubuğu Projesi: Köylere Hizmet Götürme Birliği ve İlçe Tarım Müdürlüğünce ortaklaşa hazırlanan ve İl Özel İdare Müdürlüğünce finanse edilen 25 milyar tutarında ki proje ihale edilmiş olup, mayıs ayı içerisinde üreticilere dağıtımı yapılacaktır.
Derin Sondaj Kuyu Projesi : Köylere Hizmet Götürme Birliği ve İlçe Tarım Müdürlüğünce ortaklaşa hazırlanan ve İl Özel İdare Müdürlüğünce finanse edilen projenin ihalesi yapılmış yedi adet kuyu vurulmuş ve yedi kuyuda da sulamaya elverişli ve yeterli su bulunmuştur. Ayrıca hava muhalefeti nedeniyle projenin devamı olan kuyular vurulamıştır. Havaların düzelmesi halinde çalışmalara devam edilecek ve üreticilerin hizmetine sunulacaktır.
SÜT İNEĞİ VE SÜTÇÜLÜK :
Bölge insanının ekonomik olarak güçlenmelerinin temini için süt inekçiliği ile desteklenmesi planlanmış olup, buna paralel olarak geçmiş yıllarda SOYAD vakfınca Kültür ırkı süt ineği dağıtımı projesi hazırlanarak Başbakanlık SOYAD Vakfına sunulmuş,projenin kabulü sonucu inekler alınarak ihtiyaç sahiplerine dağıtılması sonucu üretimde artış sağlanması sonucu üreticiler yerli ırk ineklerden vaz geçerek kültür ırkı inek beslemeye başlamışlardır. Bunun sonucunda üretim artması nedeniylede pazarlama sorununu gidermek için Köylere Hizmet Götürme Birliği Bünyesinde Süt toplama ve Pazarlama Birimi oluşturularak üreticilerin sütleri toplanarak pazarlanmıştır. Ancak 2001 yılında pazarlama sorunu nedeniyle bu faaliyete son verilmiştir. Bu uygulamanın benimsenmesi üzerine İlçemize bağlı Sarıyaka ve Kuzeyyurt köyleri Tarımsal Kalkınma Kooperatifinin faaliyet alanı besicilikten süt inekçiliğine çevrilmiş olup, kooperatif yasal yükümlülüklerinin yerine getirilmesi sağlanarak l00 aileye ikişer süt ineği temini için Tarım Bakanlığından finansman talebinde bulunulmuştur ve proje gerçekleştirilmiştir.
Başbakanlık SOYAD Vakfından talep edilen 29.000.000.000 TL ödenek talebinde bulunulmuş olup koyun projesi 2002 yılı içerisinde kabul edilerek 31.050.000.000 TL ödenek gönderilmesi üzerine 17 aileye 11 koyun 1 koç dağıtımı yapılmıştır. Koyun projesine olan ilgi nedeniyle projenin yaygınlaştırılması planlanmaktadır. 2003 yılında 20 aileye Damızlık Akkaraman koyun ve koç Başbakanlık SOYAD vakfından ödenek talep edilmiştir. Ödenek geldiğinde proje gerçekleştirilecektir.
KONFEKSİYON VE TRİKOTAJ :
Teşvik Fonunca Projenin kabul edilmesi sonucu proje gerçekleştirilmiş fakat pazarlama ve teknik nedenlerden dolayı 1999 yılında geçici olarak üretimine ara verilmiştir. Ancak makinaların deforme olmaması ve bölgede ki işsizliğin bir nebzede olsa azaltılmasını temin için kiraya verilerek müstecir vasıtasıyla işletilmesi benimsenmiş ve müstecire 2003 aralık ayı içerisinde kiraya verilmiştir bakım onarımları yapılmakta olup üretime Mayıs ayı içerisinde başlanacağı beyan edilmiştir.
BELEDİYELERCE YAPILAN YATIRIMLAR :
a-) Delice Belediyesi
1-Nehir parkı
roje bedeli 24.887.000.000.TL olup 2003 yılı içerisinde proje gerçekleştirilmiştir.2-Fırın İnşaatı
roje bedeli 21.622.000.000.TL olup proje 2001 yılı içerisinde tamamlanmıştır.3-Un Değirmeni :İnşaata 1998 yılında başlanmış proje bedeli 51.777.000.000 TL olup bu zamana kadar 29.000.000.000 TL harcanmış olup inşaat devam etmektedir fizik gerçekleşme %95 seviyesindedir.
4-Yüzme Havuzu Çevre Alt Yapı Düzenlemesi :1999 yılında başlanmış,Proje bedeli 73.000.00.000.TL olup bu zamana kadar 30.000.000.000.TL harcanmış olup inşaat devam etmektedir.
5-Belediye Mezarlığı
roje bedeli 96.000.000.000.TL’dir. Çalışmalara 2001 yılında başlanmış olup bu zamana kadar 19.000.000.000.TL harcanmıştır.6-Sanayi Dükkanları
roje bedeli 19.370.000.000TL’dir. Çalışmalara 2000 yılında başlanmış olup bu zamana kadar 20.000.000.000.TL harcanmıştır.7- Aktepe Cad. Aydınlatması : Proje bedeli 56.072.000.000.TL’dir. Proje çalışmaları devam etmekte olup bu zamana kadar l0.000.000.000.TL harcanmıştır.
8- Aktepe Cad. Kanalizasyon Projesi : Proje bedeli 145.000.000.000.TL ‘dir. Devam etmekte olan proje için bu zamana kadar 15.000.000.000.TL harcanmıştır.
b-Çerikli Belediyesi :
1-Ek Hizmet Binası
roje bedeli 64.000.000.000TL olmasına rağmen bu zamana kadar 41.000.000.000.TL harcanmış olup inşaat tamamlanma aşamasındadır.2-Tatlıcak köyü afet konutları su ve kanalizasyon proje tutarı 72.000.000.000 TL olup şubat 2003 tarihinde gerçekleşmiştir.
3-Ağaçlandırma Projesi
roje bedeli 35.000.000.000.TL olup 2001 yılında çalışmalara başlanmış olup Haziran 2003 tarihi itibarıyla % 35 civarında gerçekleşmiştir.4- Yol ve Tretuar Projesi : Proje bedeli 20.000.000.000-TL olan yol ve tretuar çalışmalarına 2004 yılı içerisinde başlanacaktır.
c. Büyük yağlı Belediyesi :
Kapalı spor salonu projesi: 2001 yılında başlanmış olup Belediye imkanlarıyla tamamlanmaya çalışılmaktadır. İnşaatın çatı örtüsü,Zemin döşemesi ile kapı pencerelerinin takılması ile inşaat tamamlanacaktır.
Lokanta ve Sosyal Tesis Binası :2001 yılında belediye imkanlarıyla Samsun Ankara kara yolu kenarında başlanılmış olup kaba inşaatı tamamlanmıştır. Ancak belirtilen güzergahtan bölünmüş yol projesinin geçme olasılığı ve belediye imkanlarının yetersizliği nedeniyle inşaata devam edilememektedir.
d. Büyükavşar Belediyesi:
2 adet dükkan projesi; 5.000.000.000 TL olup 2002 yılında proje Belediyece gerçekleştirilmiştir. Başka yatırımı bulunmamaktadır.
BAYINDIRLIK VE İSKAN MÜDÜRLÜĞÜ :
a-) Tatlıcak köyü Afet konutlarının yapımı tamamlanmış olup elektrik projesi devam etmektedir.
b-) Doğanören ve Çoğul köy konağı İnşaatları tamamlanmıştır.
c-) Sarıyaka, Kocabaş, Hacıobası, Evliyalı, Baraklı, Akboğaz ve Kuzeyyurt Köylerimizde köy konaklarının ihaleleri yapılmış olup, inşaatları devam etmektedir.
d-) Delice Devlet Hastanesi ile Sağlık Meslek Lisesi 2002 yılı içerisinde hizmete girmesine rağmen çevre düzenlenmesi yapılmamıştır.
e-) Çerikli sağlık meslek lisesi 2002 yılında tamamlanarak hizmete girmiştir. Çevre düzenlemesi tamalanmamıştır.
Haberleşme Sektörü : Delice ve Çerikli’ye yer altı şebekeleri yapılarak şebeke sorunları çözümlenmiştir. Delice,Büyükyağlı, Çerikli Büyükavşar, Meşeyayla ve Alcılı santralları fiberoptik kanal sistemine bağlanarak görüşme tıkanıklığı giderilmiştir. Ayrıca l998 yılı içerisinde Türkcell , Telsim ve Aycell cep telefonu görüşmeleri için verici kurularak hizmete açılmıştır.
SPOR TESİSLERİ :
İlçe Merkezinde Gençlik ve Spor Müdürlüğünce futbol sahası yapımı tamamlanmıştır. Büyükyağlı kasabamızda nizami futbol sahası mevcut olup, Amatör lig müsabakaları yapılmaktadır. Büyükavşar ve Çerikli kasabalarımızda nizami futbol sahası bulunmamakla beraber Amatörce futbol oynanacak gayri nizamı futbol sahası vardır. Ancak Çerikli kasabamıza 2002 yılında nizami futbol sahası ve sosyal tenis inşaatı başlanmış olup yapımı devam etmektedir. Büyükyağlı kasabamızda ise kapalı spor salonu yapımına 2001 yılında başlanmış olup inşaatı devam etmektedir. Ayrıca İlçe Merkezi ve diğer kasabalarda voleybol ve basket sahaları mevcuttur. Bunlarla beraber 12 takımın katılımıyla Bahar Futbol turnuvası düzenlenmiştir. Turnuvaya olan yoğun ilgi nedeniyle Sonbahar mevsiminde 75.Yıl 2.Voleybol turnuvası adı altında voleybol müsabakaları yapılmıştır. 2004 yılında ise futbol ve voleybol turnuvası düzenlenecektir.
I - EKONOMİK VE MALİ DURUM :
1928 Yılında Ankara-Kayseri demiryolunun Çerikli kasabasından geçişi ve Delicenin Keskin İlçesine bağlı bir köy iken Bucak yapılmasıyla ekonomik durumda birden canlanma başlamıştır. Faal nüfusun dağılışında tarım sektörü ön planda gelmektedir.
Bölgede ciddi bir sanayi sektörünün varlığından söz edilemez. Başkent Ankara ve diğer illerdeki sanayi sektöründe iş bulabilme imkanları,İlçemiz işsiz faal nüfusun göç etmesine neden olmaktadır.
Sanayi Durumu : Bölgede Özel sektöre ait kemik unu fabrikası ile Mikrosan Kimyasal gübre fabrikası olmak üzere toplam 2 adet fabrika bulunmakta olup faal olarak çalışan 1 adet fabrika bulunmaktadır.
İ- TARIM ÇALIŞMALARI :
Tarla Tarımı : Genellikle tarla tarımı,sebzecilik,meyvecilik yapılırken dağların güneye bakan yamaçlarında gevşek yapılı kumlu topraklarda bağcılık hakimdir. Tahıl tarımında makineleşmenin oldukça ileri olduğu söylenebilir. Çiftçinin ön önemli uğraşları sırasıyla; Buğday, Arpa, Şekerpancarı, Ayçiçeği, Kavun, Karpuz, Soğan, Fasulye Mercimek gelmektedir.
Bağ Bahçe Tarımı : Bağcılık önde gelir.
Meyvecilik : Bölgede özel olarak ayrılmış alanlar oldukça sınırlıdır. Elma Kayısı,Badem,İğde ,Vişne, Kiraz ,Dut gibi meyveler aile ihtiyacını karşılayacak şekilde yetiştirilmektedir. Ancak, son zamanlarda meyveciliğe yoğun talep olması sebebiyle meyvecilik ayrı bir gelir kaynağı olma aşamasındadır.
Sebzecilik : Bölgede Domates,Patlıcan,Ispanak,Lahana gibi sebzeler üretici ailelerce tüketilmekte iken son yıllarda tüketiciye yönelik üretim başlamıştır.
Hayvancılık : Küçükbaş hayvancılığı (Ankara keçisi ) bölgenin karekteristik hayvancılığında önemli bir yeri vardır. Ancak yakın zamanda koyun besiciliği rağbet görmektedir. Bölgede sığır,inek,koyun ve kanatlı kümes hayvanları yetiştiriciliği hemen hemen her evde yapılmaktadır. Modern bir tavukçuluktan söz edilemez. Son yıllarda besicilik ileri seviyelere gelmiştir. Büyükbaş hayvan sayısı yaklaşık 4674, Kanatlı hayvan sayısı 9465, Küçükbaş hayvan sayısı 9000, kovan sayısı l710 adettir.
Arıcılık : Son yıllarda rağbet görmeye başlanmıştır. Zaman zaman bu konuda kurslar düzenlenmektedir. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfımızca l996 yılında 39 kişiye l50 adet arı kovanı dağıtılmıştır. Buna paralel olarak bazı aileler arıcılığı ticari anlamda yapmaya başlamışlardır.
1- Gelin Güllü Baraj projesinin sulama kanallarının tamamlanması halinde ilçemizin l6 köyüne ait 2000 dönüm arazi sulanabilir hale gelecektir.
2- Bağlarımızda floksara ve bağ kanseri hastalığının bulunması bağların ekonomik ömrünü tamamlamış olması sebebiyle mevcut bağların sökülerek yerine veya yeni alanlara yüksek sistem (Telli ve Terbiye sistemi) bağ tesislerinin kurulması gerekmektedir. Bunun yanında aşılı aşısız Amerikan asma anaçlarının bölgemize uygun çeşitlerinin dikilmesi bağcılığı kurtarmak açısından elzemdir. Ancak aşılı ve aşısız Amerikan asma anaçlarının her geçen gün fiyatı artmakta olup, bu nedenle çiftçimiz yeterince bağ tesisi kurmak için öz kaynak ayıramamaktadır. Bu problemi ortadan kaldırmak belki de bağ ve meyve fiyatlarının devlet tarafından teşvik kapsamına alınması bir ölçüde olsun problemi gidermiş olacaktır. Bu nedenle Asma Fidanı projesi hazırlanarak İl Özel İdaresinden ödenek temin edilerek ihalesi yapılmış olup proje gerçekleştirme aşamasındadır. Benzer projelerin Valilik veya Bakanlıkça desteklenmelidir.
3-Meyveciliğin ve bağcılığın ilçemizde daha geliştirilmesi amacıyla bağcılık, Meyvecilik üretme istasyonunun kurulması ayrıca, İlçemizde bağcılık Yüksek okulunun açılması bağcılık probleminin çözülmesine ve ilçe ekonomisinin kalkınmasına büyük ölçüde fayda sağlayacaktır.
4-İlçemizde hayvancılık sığır ve koyun yetiştiriciliği alanında yoğunlaşmasına rağmen girdilerin (Yem,Bakıcı Çoban,) çok pahalı olması ve ürünü değerlendirmeme endişesi yetiştiricilerin kendi için yerli hayvan beslemeye yönelmektedir. Kaymakamlıkça ilçemizde bir süt toplama merkezinin kurulması üzerine ürününü ekonomik olarak değerlendirebileceğinin farkına varan üreticinin kültür ırklarına yöneldiği gözlenmiştir.
Bu gelişmenin Kaymakamlığımızca üreticilere temin edilen süt ineği dağıtımı projesinin etkili olduğu düşünülmektedir. Ancak pazarlama sorunu nedeniyle 2001 yılı içerisinde süt toplama işine ara verilmiştir. Buna rağmen üreticiler ürünlerini serbest piyasada satarak ürünlerini değerlendirmektedir.
Ormancılık : Bölgede ciddi bir orman varlığının bulunmamasına rağmen Belediyelerin ve Köy muhtarlıklarının katkılarıyla her yıl ağaçlandırma çalışmalarının yapılması sonucu orman vasfına bürünmüş alanlar oluşturulmuştur. Kaymakamlığımızca 2003 yılı içerisinde ağaçlandırma çalışmalarına hız verilecektir.
Kooperatiflerin durumu : Bölgede Merkez,Çerikli,Büyükyağlı ve Büyükavşar kasabalarında Bozköy köyü ile Kuzeyyurt köyünde olmak üzere 6 adet Tarım Kredi Kooperatifi bulunmaktadır. Ayrıca İlçe Merkezi ve Çerikli kasabasında Esnaf Kefalet Kooperatifi bulunmaktadır.
Bankalar : İlçe Merkezinde ve Çerikli Kasabamızda Birer adet Ziraat Bankası ve Halk Bankası şubeleri faaliyet göstermekte iken Çerikli deki Ziraat Bankası ile Halk bankası ve Delicedeki Halk Bankası Şubeleri 2002 yılında kapanmıştır.
Fuar Sergi Panayırlar : Fuar ve Panayırlar bulunmamaktadır. Ancak İlki Eylül l995 yılında düzenlenen Kavun ve Üzüm festivali yöre halkınca benimsenmesi ve bölgeye ekonomik yönden fayda sağlayacağı düşünülerek festivalin gelenekselleştirilerek devam etmekte iken ekonomik nedenlerden dolayı son üç yıldır festival yapılamamaktadır.
Doğal Kaynaklar : Tuz elde edilen kaynak suları mermer ve alçı taşı ve Çatallı karakoyunlu köyümüzde düşük vasıflı kömür rezervi bulunmakta ise de ekonomik olmaması nedeniyle işletilememiştir.
Turizm durumu : Bölgede turizm faaliyetlerinden ve tesislerinden söz edilemez.
Ulaşım durumu : İlçe Merkezinden Ankara-Samsun karayolu geçmektedir. Bu yol üzerinden merkez ile Çorum-Sungurlu sınırı arasındaki mesafe l7 Km. olup, Kırıkkale iline olan uzaklığı 54.Km., Ankara İl Merkezine ise 134 Km. mesafede bulunmaktadır. Çerikli kasabamızda Ankara-Yozgat karayolu ve Her iki karayolu yaz kış ulaşıma açıktır. Ayrıca Çerikli kasabamızdan Demir Yolu geçmekte olup,Demir yoluyla yük ve yolcu taşımacılığı yapılmaktadır.
P.T.T. Radyo ve TV.Hizmetleri Durumu : İlçe Merkezinde kendi binasında hizmet gören P.T.T. Müdürlüğü Türk Telekominikasyon A.Ş. İşletme şefliği bulunmaktadır. Çerikli,Büyükyağlı ve Büyükavşar kasabalarına da birer şube, Ankara-Samsun karayolu üzerinde Esentepe benzin istasyonunda Süray ,Özyıldız,Naranda dinlenme tesislerinde bir acentesi bulunmaktadır. İlçemiz genelinde TRT yayınları ve özel TV yayınları izlenebilmektedir. Ayrıca APS hizmeti verilmektedir.
2- MAHALLİ İDARELER :
Memuru olmamasına rağmen Mahalli idareler bürosunun iş ve işlemleri İlçe Yazı İşleri Müdürlüğü personelince yürütülmektedir.
Özel İdare Müdürlüğü : Hükümet binasında hizmet vermekte olup, kendi hizmet binası ile personel için 13 dairelik lojmanı ayrıca bir Kaymakamlık lojmanı bulunmaktadır. Bunların haricinde Zirai Donatım Kurumundan alınan bir adet bina ile Sağlık Meslek lisesinin boşalttığı 8 dairelik tadilat gerektirin bir binası bulunmakta olup bunlar harici başkaca gelir getiren gayrimenkulleri yoktur.
BELEDİYELER :
Bölgede 4 Belediye teşkilatı vardır Sırasıyla ;
Delice Belediye Teşkilatı :
Bir hizmet binası ve 3 adet pasaj l sinema salonu (Faal değil), l fırını bulunmaktadır. Faal durumda l otobüs, 2 binek otosu, 3 traktör, l traktöre monte edilmiş kazıcı kepçe, 2 adet damperli kamyon ,2 itfaiye aracı,l pikap ,l cenaze yıkama taşıma aracı (Karavan) vardır. 2002 yılı bütçesi cari harcamalar 423.729.000.000TL. Yatırım harcamaları 530.046.000.000.TL. olmak üzere toplam 953.775.000.000TL olarak gerçekleşmiştir. 2004 Yılı bütçesi ise 1.608.625.500.000 TL olarak kabul edilmiştir.
Çerikli Belediye Teşkilatı : 2 binek otosu 1 grayder ile 2 adet kepçe kazıcı monte edilmiş bulunan traktörü , 2 kamyon, 1 itfaiye aracı, 2 traktör, l ambulans, 4 minibüs, l otobüs vardır. Kanalizasyon teşkilatı bulunmamakta olup Belediyeye ait hizmet binası mevcuttur.2002 yılı kesin hesabı Carı harcamalar, 388.500..000.000TL. Yatırım harcamaları,55.850..000.000 Transfer harcamaları, 77.750.000.000TL olmak üzere toplam 522.100.000.000TL. olarak gerçekleşmiştir. 2004 Yılı bütçesi ise 856.000.000.000.TL olarak kabül edilmiştir.
Büyükyağlı Belediye Teşkilatı : Faal durumda 1 binek otosu, 2 minibüs, l adet kepçe, l otobüs,l damperli kamyon, 2 traktör, 2 itfaiye aracı l ambulans mevcuttur. Kendilerine ait hizmet binası vardır. Kanalizasyon tertibatı mevcut olup, kasabanın 1/4ünde yapım aşamasındadır. 2002 yılı kesin hesabı cari harcamalar,402.700.000.000.TL.,Yatırım harcamaları 95.000.000.000.Tl, Transfer harcamaları 177.300.000.000.Tl olmak üzere toplam 675.000.000.000.Tl olarak gerçekleşmiş olup 2004 yılı bütcesi ise 875.000.000.000Tl olarak kabul edilmiştir.
Büyükavşar Belediye Teşkilatı : Faal durumda l adet binek otosu, 2 adet otobüs, 1 traktör ve l adet traktör kepçe, l adet vidanjör, l adet itfaiye aracı, l adet grayder, l adet silindir ve l adet damperli kamyon mevcuttur. Kendilerine ait hizmet binaları vardır. Kanalizasyon tertibatı bulunmamaktadır. 2002 yılı kesin hesabı Carı harcamaları 102.450.000.000.TL Yatırım harcamaları 35.000.000.000.TL. Transfer harcamaları 48.050.000.000.TL. Olmak üzere toplam :185.500.000.000.TL. olarak gerçekleşmiş olup 2004 yılı bütçesi ise 320.400.000.000.TL. olarak kabul edilmiştir.
KÖYLER :
İlçeye bağlı 38 köy mevcuttur. Tamamının İlkokulu vardır. Lise ise İlçe Merkezi Çerikli , Büyükyağlı ve Büyükavşar kasabalarımızdadır. Ayrıca Halitli ve Çongar köylerimizdeki Ortaokullar İlköğretim okullarına dönüştürülmüştür. İlçe Merkezi ile Köyler arasında Yaz kış ulaşım sağlanabilmektedir. Köylerin tümünde elektrik mevcuttur. İlçe Jandarma Komutanlığına bağlı olarak Çerikli ve Büyükavşar kasabalarında birer Jandarma Karakolu mevcuttur. İlçe Merkezi ile birlikte telefon hizmeti Çerikli Büyükyağlı, Büyükavşar kasabalarında şube,bulunmakta olup diğer köylerin tamamında telefon vardır.
Sağlık hizmetleri olarak Çerikli Büyükyağlı ve Büyükavşar kasabalarında birer adet Sağlık Ocakları mevcut olup, Bozköy ,Halitli,Sarıyaka,Çongar,Çoğul,Hacıobası Derekışla, Dağobası, Alçılı, Arbişli,Gözükızıllı,Tavaözü, Tatlıcak köylerinde sağlıkevleri vardır.
ASAYİŞ VE GÜVENLİK DURUMU :
Asayiş İlçe Jandarma Komutanlığı ve İlçe Polis Teşkilatı tarafından sağlanılmaktadır. İlçe Polis Teşkilatı 1996 yılı içerisinde hizmete açılan İlçe Emniyet Binasında hizmet vermektedir. İlçeye bağlı kasaba ve köylerin asayişi ise Jandarma Teşkilatı tarafından sağlanılmaktadır.
KAYMAKAMLIK İLETİŞİM
Telefon : 0 318 618 56 86
Santral : 0 318 618 50 03
Faks : 0 318 618 50 31