Hüseyinbeyli Köyü - Bafra - Samsun

#1
Sponsorlu Bağlantılar
Hüseyinbeyli Köyü Hakkında - Hüseyinbeyli Köyü Resimleri - Samsunun Köyleri




Hüseyinbeyli, Samsun ilinin Bafra ilçesine bağlı bir köydür.


Tarihi


M.Ö.5000 yıllarına kadar uzanmaktadır. İkiztepe ören yerinde yapılan araştırmalarda kalkolitik döneme (m.ö. 5000-4000) ait yerleşmelerin izine rastlanmıştır.


İkiztepe ören yerinde M.Ö.4000 yıllarından M.Ö.1700 yıllarına kadar 2300 yıl boyunca sürekli yerleşim yapıldığı anlaşılmıştır. Burada eski tunç çağı (M.Ö.3000-2000) ve erken Hitit (M.Ö. 1900-1800) dönemin kültürlerinin izlerini taşıyan çok sayıda eser ve kalıntı bulunmuştur. M.Ö.670 yıllarında Paflagonların’da Kızılırmak vadisinde yaşadıkları bilinmektedir.


M.Ö. 6.yy.da Lidyalıların eline geçen bölgeyi M.Ö.546 da Persler istila etmiştir. İkiz tepede Helenistik döneme (M.Ö.330-30) ait bir anıt mezar da bulunmaktadır.


Bu bölge M.Ö. 47 de önce Roma, sonra da Bizans egemenliğine girmiştir.


1071 Malazgirt savaşından sonra Selçukluların eline geçen Bafra'ya 1214 yılında Anadolu Selçuklu Hükümdarı İzzettin Keykuvas Türkmen aşiretlerini yerleştirmiştir. 1243’te başlayan Moğol istilaları Selçuklu İmparatorluğunun yıkılması ve Türk Beyliklerinin kurulmaya başlamasına neden olmuştur. İşte bu dönemde bölgede küçük bir Selçuklu beyliği olan BAFRA BEYLİĞİ kurulmuştur. 1640’ta ise Bafra Osmanlı hâkimiyetine girmiştir.


Bafra adının Kızılırmağın denize açıldığı yerde, (M.Ö. 521 yıllarında Fenikeliler zamanında) ticaret gemilerinin yanaştığı koylara kurulan, ticaret evlerine, Bafira denilmesinden geldiği sanılmaktadır.


Bafra ilçesi Osmanlı İmparatorluğu devrinde Trabzon iline bağlı Canik sancağına ait bir yerdi. Hangi tarihte kaza olduğu kesin bilinmemektedir. Salname kayıtlarına göre 1854 yılı sonlarına da kaza merkezi olduğu anlaşılmaktadır.


İmparatorluk zamanında 1876 harbinden sonra kırımdan Bafra'ya çok sayıda Türk gelmiştir. Daha sonraları çıkan Balkan ve I.Dünya savaşları Türk halkının azalıp, fakirleşmesini, azanlık olmalarına rağmen Rum ve Ermenilerin İktisadi hayatı ellerine geçirip zenginleşmelerini sağlamıştır. Bundan dolayı cesaretlenerek Rum Pontus İmparatorluğunu kurma hevesine kapılan ermeni ve Rumlar Mavri Mira cemiyetini kurmuşlardır. Fakat 1919 da Milli mücadelenin başlamasıyla bu amaçları gerçekleşememiş, daha sonra da Batı Trakya da ki Türklerle değiştirilmişlerdir.


Bafra, Cumhuriyetin kurulmasından bu yana idari teşkilatta Samsun ilinin büyük bir ilçesi olarak yerini muhafaza etmiştir.



COĞRAFİ KONUM

Bafra Karadeniz’e 20 km uzaklıkta, denizden yüksekliği 20 m olan ve Kızılırmak’ın biriktirdiği birikinti ovası üzerinde kurulmuş bir ilçemizdir.

İlçe doğusunda ve kuzeyinde Karadeniz batısında Alaçam, güneyinde Kavak ilçeleriyle çevrilmiştir. Yüz ölçümü 175.000 hektar Samsun'a uzaklığı 50 km dir.


Kızılırmak deltasını kaplayan Bafra ovası güneyde dağlarla çevrilidir. Bunlardan en yükseği 1224 m. ile nebyan dağıdır. Bu dağlar Canik dağlarının uzantılarıdır. Bafra'nın en büyük, Türkiye'nin ise en uzun akarsuyu Kızılırmak bu dağları derin bir vadi ile geçerek ovaya ulaşır. Bafra ovası tamamen Kızılırmak tarafından oluşturulmuştur. Irmağın denize yakın kısımlarından birçok göl oluşmuştur. Nebyan dağının etekleri ise yayla durumundadır.


Kızılırmak'ın uzunluğu 1356 km. dir. Sivas'taki Kızıl Dağ'dan doğar, Orta Anadolu'da geniş bir yay çizerek Bafra'dan denize dökülür. En çok Nisan ve Temmuz dönemlerinde su taşır.


Kızılırmak'ın denize döküldüğü yerde oluşmuş göller, ırmağın her iki yakasında da yer alır. Batıdaki göl karaboğaz doğudaki ise Balık Gölüdür. Doğu yakada yer alan göllerin başlıcaları şunlardır; Dutdibi, Liman, Kayırlı, Çernek, Gıcı Göl, Tatlı Göl, Tombul Göl, İnce Göl gibi Göllerin çevresi sazlık ve bataklıktır. Ancak; ormanlık alanlar da göze çarpar.


İKLİMİ

Orta Karadeniz iklimi hâkimdir, iç ve dağlık kesimler deniz etkisinden uzak olduğu için biraz daha soğuktur. Yağışlar bol, nem oranı fazladır. Ocak-Şubat en soğuk; Ağustos ise en sıcak aydır.

SOSYO- EKONOMİK YAPISI

Tarımsal üretim ve tarım ürünlerinin pazarlanmasına dayalı bir ekonomi gelişmiştir. Kızılırmak deltası sulak alan çevresinde yaşayan insanların ise temel geçim kaynakları tarım, hayvancılık, Balıkçılık ve sazcılık gibi etkinliklerdir.

Kızılırmak deltası Türkiye’nin önemli tarım alanlarından birisidir ve yoğun olarak sebze tarımı yapılmaktadır. Deltanın sulak alan çevresinde ise daha çok çeltik ve hububat üretilmektedir.


İlçede hayvancılık genellikle sulak alan çevresindeki köylerde yapılmaktadır. Yetiştirilen büyük baş hayvanlar yılın 6 ayın sulak alandaki sazlık bölgelerde geçirilir. Bunlardan genellikle süt, yağ, peynir ve et gibi ürünler elde edilirken, küçükbaş hayvanlardan daha çok et, peynir ve yün elde edilmektedir.


Diğer bir ekonomik etkinlik ise sazlık kesimidir. Saz kesimidir. Saz kesiminin en çok yapıldığı alan Doğanca Beldesidir.


İlçede balıkçılıkta oldukça gelişmiştir. Deniz göl ve ırmaktan çeşitli balıklar avlanır. Göllerde; sazan, Alabalık ve kefal, Kalkan, Barbunya; istavrit ile hamsi avlanmaktadır. Derbent Barajı Gölü ve çevresinde Alabalık yetiştirme havuzları kurulmuştur.



Sanayi alanındaki faaliyetlerde başta tütün olmak üzere oldukça gelişmiştir. İlçedeki Tekel Yaprak Tütün İşletme Müdürlüğü tütünlerin bakım ve işletmesini gerçekleştirir.


Bölgede 1 Tekel, 6 hazır giyim-tekstil, 3 orman ürünleri, 8 un-kepek, beton ve buz fabrikaları, tuğla damper, tanker, soba, zirai aletler, hazır pres kapı fabrikaları, tarım ve hayvan ürünleri fabrikaları, inşaat ve yapı firmaları, Uluslarası taşımacılık firmaları, dondurma üretimi yapan işletmeler mevcuttur. Bunların dışında diğer imalat ve montaj sanayi dallarından oluşan bir de küçük sanayi sitesi vardır. Bafra da birde Kızılırmak üzerinde elektrik üretim ve sulama amaçlı Altın kaya Barajı ile Derbent Barajları bulunmaktadır.


Bölgede özellikle yurtdışına tekstil, gıda ve taşımacılık alanlarında ihracat gerçekleşmektedir. Özellikle hazır giyim, spor giyim, kot ve diğer tekstil ürünleri, başta Almanya olmak Üzere Amerika'ya ihraç edilmektedir. Ayrıca ilçede Karadeniz de 5.olmak üzere KOSGEB (küçük ve orta ölçekli işletmeleri geliştirme) irtibat bürosu mevcuttur. KOSGEB, bölgedeki Kobi (küçük ve orta Büyüklükteki İşletmeler) lere imalat-malzeme danışmanlığı, gözetim ekspertizlik, ISO 9000 kalite güvence sistemi ve yatırım danışmanlığı, teşvik, finansman metotları gibi konularda destek vermektedir.




ULAŞIM


Bafra Samsun’un 50 km. batısında. Samsun-Sinop Devlet karayolu üzerindedir. Her gün her saat Samsundan Bafra'ya araç bulmak mümkündür. Ulaşım problemi kesinlikle yoktur.


Tarihi ve kültürel Değerler

Bilinen geçmiş M.Ö.5000–4000 yıllarına dayanan ve günümüze kadar sürekli yerleşim yapıldığı anlaşılan Kızılırmak ağzı ve çevresi Tarihi ve kültürel eserler bakımından yüklüce bir mirasa sahiptir.

1971 yılından itibaren ikiz tepe sınırlarında bulan ikiz tepe ören yeri ve çevrede yapılan yüzey araştırmalarında 57 höyük tipi, 6 düz yerleşim yeri, 25 antik çağ ve hemen sonrasına ait kalıntı, 48 tümülüs, 5 kaya mezarı, 3 mezarlık, 1 kale, 1 hamam, 1 köprü bulunmuştur.


İkiztepe ören yerindeki en yüksek tepe ilk Tunç çağı III. zamanında (M.Ö.2300-2100) mezarlık olarak kullanılmış, Eski Anadolu'da bulunan mezarlıklardan en büyüğü olan bu mezarlıkta tespit edilmiştir. Çıkarılan toplam 690 iskelet üzerinde yapılan antropolojik araştırmalar sonucu ölüm yaşları ve cinsiyetleri belirlenmiştir. Ayrıca iskeletlerden 8 inde bilinçli beyin ameliyatları yapıldığına dair izler görülmüştür. Ameliyat yapılanlardan bazılarının hemen sonra öldüğü; bazılarının ise 10 yıla varan sürelerde yaşamlarını sürdürdükleri anlaşılmıştır.


İkiztepe ören yerindeki bu en yüksek tepe daha sonra Helenistik çağda (M.Ö.330-30) bir tümülüs (yığma mezar) olarak ta kullanılmıştır. Kesme taştan inşa edilmiş olan tümülüs Anıt mezarı, biri büyük, biri küçük iki mezar odası ile tonozlu girişinde uzunluğu 9 m yi bulan bir dramos (giriş koridoru) dan oluşmaktadır. Anıt mezar aslına uygun olarak düzenlenmiş ve ziyarete açılmıştır.


İkiztepe’nin Kızılırmak nehrinin Bafra delta ovasını meydana getirmeden önce, Kızılırmak’ın denize döküldüğü mevkide kurulmuş olduğu anlaşılmaktadır. Kızılırmak nehrinin batısında yer alan ikiztepe şimdi Karadeniz’den 7 km. nehirden ise 2 km. kuş uçuşu uzaklıktadır.


İkiz tepede yapılan kazılar sonucu insanların ahşap evlerde oturdukları, yaşamlarını hayvancılık, avcılık ve Balıkçılıkla sürdürmüş oldukları saplanmıştır.


Kazılarda çıkanlar, silah, alet, takı ve semboller ikiz tepe halkının Anadolu madencilik sanatının gelişiminde büyük rol oynadıklarını göstermektedir. Yine kazılarda ortaya çıkan fırınlar ve taş kalıplar madeni eşyaların ikiz tepede yerel olarak imal edildiğini ispatlamışlardır. Madeni eşyalarda bakırın, arsenikle karışımını kullanmışlardır. Bakırı Merzifon yöresinden, Arseniği Gümüşhacıköy civarından elde ettikleri anlaşılmaktadır. Arsenikli bakırdan yapılmış bulunan 1000’in üzerinde eser Anadolu’nun en eski önemli koleksiyonlarından birisini oluşturmaktadır.


Kazılarda elde edilen pişmiş topraktan yapılmış, dokuma tezgâhlarında kullanılan ağır saklar ikiztepe’de dokumacılığın da yapıldığını göstermektedir.


Yine kazılarda bulunan bizler, deliciler ve geyik boynuzundan yapılmış sap, delikli balta ve çekiçler yörede hayvan derilerinin değerlendirilmiş olduğun gösteriyor.


İkiz tepede ortaya çıkartılan 6000 civarındaki, pişmiş toprak, kemik, boynuz, taş ve maden eserler Samsun Arkeoloji Müzesinde sergilenmektedir.


İkiz tepe ören yeri, Kültür Bakanlığınca II. derece “Arkeolojik Site Alanı” olarak tescil edilmiş ve kamulaştırılmıştır.


Höyükler

Hacı baba Tepesi, Azaytepe, Tedigün, Tepe, Tepecik, Elmacık Tepe, Kara şeyh, Ömer usta Çiftliği, Paşa şeyh, Aşağı Tepe, Katır damı - tepecik, Zahna Mahallesi, Böğürtlen, Cevizli ve Kocal öp, Beylik köy, Kel beş Tepe, Kapı kaya, Hoş kadem Tepe, Şirlek Tepe, Sivri Tepe, Külcüler, Sorgunlu, Som Tepe, Özü büyük, Tingiller Tepe.

Tümülüsler

Köfteroğlu, Som Tepe, Sorgunlu, Aşağı Tepe, Çandır Tepe, Derbent Tepeleri.

Ören Yerleri

Soğukçam, Çırıklar, Bakır dere, Özü büyük. Bu arkeolojik alanlar (höyükler-Tümülüsüler-Ören yerleri) genellikle Bafra’nın güney ve güney batısında yer alır. Buralarda yapılan kazılarda ele geçen kalıntıların çoğunda Eski Bronz ve erken Hitit Kültürünün izleri görülmüş. Ayrıcı M.Ö.3000-2000 yılları, Genç Antik Çağ ve Roma devri kültürlerinin izlerine rastlanmıştır.

Kaleler

Bafra’da Martı Kalesi ve Asarkale olmak üzere iki kale kalıntısı vardır. Bunlardan Martı Kalesi harabe halindedir. Kaleler Helenistik döneme aittir.

Asarkale Kızılırmak vadisinde Ağsar köyündedir. Sarnıç kuyuları, eski hapishanesi ve sur kalıntıları günümüze kadar gelmiştir. Ayrıca kapalı çarşı olduğu sanılan bir galeri ve yontma taştan heykelcikler de bulunmuştur.


Paflagonya Kaya MezarlarıAsar kalesinin olduğu bölgede Kızılırmak vadisinde dikkat çeken tarihi yapılardır. Helenistik döneme tarihlenmektedirler.


Camiler

Büyük cami (1670), Tayyar Paşa Cami (1869), Çarşı Cami (1856), Nuriİbrahim Cami (1887), Dabakhane Cami (1766).

Türbeler

Hızır bey (Kümbet dede) Türbesi (14.yy) Emir Mirzat beyTürbesi (Bafra Türbesi–1381), Şeyh ören Türbesi.

Hamamlar

Yeni şifa hamamı, Uzun hamam, geç Osmanlı Dönemine aittir.

Bedesten

17.yy. da yapıldığı sanılmaktadır. Geç Osmanlı dönemi eseridir.

Çeşmeler

Ali bey Çeşmesi (1751), Hüseyin bey çeşmesi (1909), Kadı çeşmesi (1778), Mescit Çeşmesi (1840), Taşlı çeşme (1840). Samsun-Sinop Karayolu Kızılırmak geçişi üzerindeki Çetin kaya Köprüsü (1937) de Bafra’nın Eski yapılarındandır.

Kızılırmak Deltası

Bafra’nın doğusundan batısına 60km.’lik bir kıyı şeridine sahiptir. Bu delta 56.000 hektarlık bir alanı kaplar. Deltada balık gölleri, kıyı kumulları, çorak adalar, kuru ve su basar çayırlar, sazlıklar,çamur düzlükleri ve tarım alanları yer alır.

Kızılırmak deltası kuş varlığı açısından son derece önemli bir yer olarak bilinmektedir. Deltanın sahilleri denize girmek ve güneşten yararlanmak isteyenler için idealdir.


Balık Gölleri

İlçenin 20 km kuzey batısında Kızılırmak’ın iki yakasında yer alırlar. Bu göller irili ufaklı 33 parçadan oluşur. Toplam alanı 8000 hektardır. Göllerden bazıları; Kara boğaz Gölü, Balık Gölü; Liman Gölü, Dut dibi Gölü, Uzun göl, Kayırlı Göl, İnce Göl, Çernek Gölü Tombul Göldür. Çevresi sazlık ve bataklık olan bu bölgemiz kuş gözlemciliği açısından dört mevsim çok önemli bir potansiyele sahiptir. Bu bölgemiz ülkemizin en önemli sulakalan eko-sistemlerinden birini oluşturur.

Kızılırmak Deltası ve balık Gölleri’ni sadece Bafra ilçesinde değil Alaçam, Bafra, 19 Mayıs ilçeleri topraklarında bir bütün olarak düşünmeliyiz.



Baraj Gölleri

Altınkaya ve Derbent Barajlarının gölleri ve çevresindeki ağaçlık alanlar Bafra’nın görülmeye değer köşelerindendir. Piknik yapmak ve dinlenmek amacıyla görülecek yerler olması yanında; oltayla veya balık avlamak içinde uygun mekânlardır. Altın kaya barajının, sol tarafında 1 km içerde bulunan şelalenin çevresi de dinlenme ve mesire yeri olarak eşsiz güzelliktedir.

Ayrıca Yeşil yazı köyünde kumu çok güzel olan sahil, denize girmek için biraz derinse de balık tutmak için idealdir


Karpuz şenlikleri

Bafra Karpuzun tanıtmak ve üreticiye daha iyi ürün elde etmeleri için teşvik amacıyla her yıl Ağustos ayının son haftası yapılır ve 2 gün sürer.

Sele-Sepet Top Kandil Şenlikleri:

Her yıl ramazan ayının 15. gecesi çocuklara şeker dağıtmak, el feneri ile ev ziyaretleri yapmak, halk oyunları oynamak, mani söylemek vb. gibi etkinliklerle kutlanan geleneksel bir gecedir.

Hıdırellez Şenlikleri:

Mayıs ayının 6.günü baharın gelişini kutlamak için yapılır. Topluca mesire yerlerine gidilir, piknik yapılır, oyunlar oynanır. Yakılan ateşlerin üzerinden atlanır, dilekler tutulup, adaklar kesilir.

Geleneksel Karakucak Güreş ve Yayla Şenlikleri:

Bengü ve civar köyleri Kültür, Yardımlaşma ve dayanışma Derneği tarafından her yıl Temmuz ayı içerisinde Bafra’nın Bengü köyünde yapılmaktadır. Güreşlerin yansıra bir panayır havasında geçen şenliklerde, yöre halkı tarafından çeşitli standları oluşturmakta ve eğlenceler düzenlenmektedir.

Neyzen Teyfik Kültür Şenlikleri:

Bafra’nın kolay beldesinde her yıl Ağustos ayının son haftasında kutlanır. Şenliklerde müzik ve folklor gösterileri, tiyatro faaliyetleri, halk ozanlarından deyişler, sergiler vb. etkinlikler yapılmaktadır.

Folklorik Değerler

Bölge kozmopolit bir yapıya sahip olduğundan çeşitli folklorik özellikleri de içine almıştır. Bu nedenle ilçe ve çevresinde değişik yörelerin oyunları oynanmaktadır.

İlçe halı ve kilim dokumacılığı, özellikle dağ köylerinde bez dokumacılığı yapılmaktadır. Bir de zembil örücülüğü ve hasır örücülüğü gelişmiştir.


Yemekler

İlçede ve yöresinde geleneksel yemek olarak “keşkek” ve “Haluç” meşhurdur. Keşkeğin hazırlanışı şöyledir: buğday özü suda iyice pişirilir, piştikçe karıştırılır ve krema halini alır. Pişerken içine kemiksiz, varsa tavuk eti konur. Tavuk eti sat teli halini alıncaya kadar karıştırmaya devam edilir. Keşkek, kıvamında piştikten sonra üzerine tereyağı ilave edilerek servis yapılır.

Haluç ise; daha önceden hazırlanan ve uzun müddet saklanabilen, saç üzerinde pişirilmiş yufkaların, istenildiği zaman ıslatılıp yağlı tavada kızartılmasıyla yapılan bir hamur işidir.


Bafra pidesi, Köftesi, nokulu ve kaymaklı lokumu ile ünlüdür. Nokul tatlı hamurdan içine çeviz ve kuru üzüm konularak yapılır; bayram, düğün vb. gibi belirli günlerde misafirlere ikram edilir. Ayrıca her türlü balık yemekleri meşhurdur.



İklim


Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.


Nüfus


Ekonomi


Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.


Muhtarlık


Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.


Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:


> 2004 - Tunay Gün

> 1999 -
> 1994 -
> 1989 -
> 1984 -

Altyapı bilgileri


Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.



Köyünüze Ait Bilgi ve Resimleri Bu Konu Altında Paylaşabilirsiniz
 
Üst