Sponsorlu Bağlantılar
GÖRSEL TASARIM İLKELERİ – KOMPOZİSYON İLKELERİ
Tasarım ögeleri iki ve üç boyutlu çalışmalarda kavramsal ögelerin yardımıyla algılanması sonucu anlam kazanır. İki boyutlu bir çalışmada ögelerin düzenlenmesi, organizasyonu, ilgili düzlemin uzunluğu ve genişliği üzerinde meydana gelir. Esas amaç düzeni uyumu sağlamak ve görsel ilgiyi ve anlamı ifade etmektir. Bu yaratıcı süreç, çizim teknikleri, baskı, boya, fotoğraf, tüm iletişim araçları ile ifade kazanır.
ZITLIK: Sözcük anlamıyla zıtlık; karşıtlık, karşıt olma, çelişki olarak ele alınmaktadır. Kontrast –karşıtlık kavramını geniş kapsamları ile ele aldığımızda ise evrende her şeyin karşıtlıklar dengesi içinde oluştuğunu görürüz. Zıtlık yoksa hareket yoktur, süreç yoktur, varlık yoktur. Sanat açısından değerli görülen her yapıtta kuşkusuz çok iyi çözümlenmiş kontrast bir denge vardır. Ölçü, aralık, renk, biçim, üslup zıtlıkları ilgi topladığı ve canlılık yarattığı için önemlidir.
EGEMENLİK / ODAK NOKTASI: Bir kompozisyonda kullanılan ögelerden birinin ya da bir grubun diğer ögelere göre ölçü, değer, renk, doku bakımından üstünlük sağlanmasıdır. Her türlü egemenlik zıtlıkla sağlanır. Tasarımın esas düşmanı yeknesaklıktır. Son derece saf, soyut düzenlemelerde bile odak noktası bakan bireyin dikkatini çekecek, görsel heyecan uyandıracaktır.
GÖRSEL DENGE: Başarılı bir kompozisyonda kullanılan ögeler birbirleriyle karşılaştırıldıklarından genelde bir denge hissedilmiştir. Bu denge biçim, yön, ölçü, aralık, doku, renk ile sağlanabilir. Görsel ağırlıkları olan ögelerin eşit dağılımının bir türü olan denge, tasarım ilkelerinden biridir. Denge simetrik ve asimetrik denge olarak ikiye ayrılır.
GÖRSEL RİTM: Ritm, bir sanat yapıtıyla aramızda psiko-fizyolojik anlaşma yaratmak için yinelenen devinimler düzenidir. Psiko-fizyolojik anlaşma ancak hakim devinimlerle, kontrast devinimlerin düzeniyle sağlanabilir. Yapıtlarda ışık, gölge, yarı gölge değişimleri devinimi oluştururlar. Devinim ikiye ayrılır.
• Doğal devinim ( Örn: Yontunun kendi hareketi )
• Plastik devinim ( Kitlelerin üç boyutlu bir düzeyde yarattığı ışık-gölge kontrastlarından doğar. )
Sonuç olarak ritm, renk, açık-koyu, ögelerin birbiriyle ilişkileri dolu-boş alanlar ve bunların çevre ilişkileri, hakim ve kontrast elemanlar, gölge-yarıgölge-açık durumlar, devinimlerin yükselme-alçalma hızlarının üzerimizdeki etkileridir.
ŞEKİL – ZEMİN ANLATIMLARI: Görsel tasarım ögeleri, görsel ilkeler yardımıyla yüzeysel ya da hacimsel olarak düzenlenerek zemin ya da şekil anlatımları oluştururlar.
Zemin anlatımı: İki boyutlu etkisi olan bir düzenlemedir.
• Geniş-berrak alanlarla,
• Benzer ölçüde tekrar çizimlerle,
• Bir kompozisyonda şekil anlatımı verecek şekilde güçlü etki yapan bölgelerden arta kalan kısımlarla sağlanır.
Şekil anlatımı: Üç boyutlu etkisi olan bir düzenlemedir.
• Derinlikle
• Çizgisellikle
• Etkili çevre ya da güçlü çevre çizgileriyle sağlanır.
BOYUT: Genel olarak var olanın biçimlendirilmesidir. Doğadaki tüm nesneler titiz bir boyut ilişkisi içindedirler. Doğada var olan nesnelliğin kendine özgü bir boyutlanması varsa, tasarım ögelerinin ve değerlerinin de bir boyutlandırılması vardır. Her tasarım ögesinin boyutu:
• İşlevsel açıdan,
• Malzeme açısından,
• Biçimsel açıdan,
• Çevreyle olan ilişkisi ve ögenin kendi geometrisi ile ya da strüktürü ile belirlenir.
Tasarım boyutlamasında insan boyutu ön şarttır. Yani boyutlandırmada insan “modül” olur. İnsan psikolojisi boyut zıtlıklarına büyük bir yatkınlık ve uyumluluk gösterirler. Bir düzenlemede bütünlük, ayrıcalık, etkili – etkisiz, uyumluluk-uyumsuzluk, derinlik olarak ta önde-arkada gibi psikolojik etkileri boyut zıtlıklarıyla elde edilir. Çeşitli farklılıklardan dolayı boyutun dikkati çekici gücü vardır.
BİÇİM: Ünlü matematikçi Monge’a göre “ biçim bir nesnenin dış sınırlarıdır. “Klee ise biçim ve form için şöyle açıklamada bulunuyor. Biçim, canlı varlık, buna karşılık form, cansız doğadır diyor. Bauhaus izleyicisi olan Hodgen ‘de “ formu yaratıcı eylemin zihinde canlandırdığı şey, biçimde kuvvetli konturları olan şekildir.” Diye tanımlamaktadır.
Bir alan, değer, renk ve dokusal farklılıklar nedeniyle sınırları belirlenmiş olarak algılanır ki buna “biçim” denir. Bir diğer tanım, “ düzensizlikler arasında oluşan güçler diyagramı “ şeklinde yapılmaktadır.
YÜZEY: Üzerinde iki boyutlu çalışmaya olanak veren her tür alandır. Düzlemsel nitelikte olabileceği gibi eğrisel de olabilir. Kavramsal olarak bir düzlemin uzunluğu, genişliği vardır, derinliği yoktur. Bir düzlemin biçimi, köşeleri oluşturan çizginin konturuyla belirlenir.
STRÜKTÜR: Yapı, inşa, bünye, doku. Bir nesneyi ya da yapıyı ayakta tutan taşıyıcı sistem.
Tasarım ögeleri iki ve üç boyutlu çalışmalarda kavramsal ögelerin yardımıyla algılanması sonucu anlam kazanır. İki boyutlu bir çalışmada ögelerin düzenlenmesi, organizasyonu, ilgili düzlemin uzunluğu ve genişliği üzerinde meydana gelir. Esas amaç düzeni uyumu sağlamak ve görsel ilgiyi ve anlamı ifade etmektir. Bu yaratıcı süreç, çizim teknikleri, baskı, boya, fotoğraf, tüm iletişim araçları ile ifade kazanır.
ZITLIK: Sözcük anlamıyla zıtlık; karşıtlık, karşıt olma, çelişki olarak ele alınmaktadır. Kontrast –karşıtlık kavramını geniş kapsamları ile ele aldığımızda ise evrende her şeyin karşıtlıklar dengesi içinde oluştuğunu görürüz. Zıtlık yoksa hareket yoktur, süreç yoktur, varlık yoktur. Sanat açısından değerli görülen her yapıtta kuşkusuz çok iyi çözümlenmiş kontrast bir denge vardır. Ölçü, aralık, renk, biçim, üslup zıtlıkları ilgi topladığı ve canlılık yarattığı için önemlidir.
EGEMENLİK / ODAK NOKTASI: Bir kompozisyonda kullanılan ögelerden birinin ya da bir grubun diğer ögelere göre ölçü, değer, renk, doku bakımından üstünlük sağlanmasıdır. Her türlü egemenlik zıtlıkla sağlanır. Tasarımın esas düşmanı yeknesaklıktır. Son derece saf, soyut düzenlemelerde bile odak noktası bakan bireyin dikkatini çekecek, görsel heyecan uyandıracaktır.
GÖRSEL DENGE: Başarılı bir kompozisyonda kullanılan ögeler birbirleriyle karşılaştırıldıklarından genelde bir denge hissedilmiştir. Bu denge biçim, yön, ölçü, aralık, doku, renk ile sağlanabilir. Görsel ağırlıkları olan ögelerin eşit dağılımının bir türü olan denge, tasarım ilkelerinden biridir. Denge simetrik ve asimetrik denge olarak ikiye ayrılır.
GÖRSEL RİTM: Ritm, bir sanat yapıtıyla aramızda psiko-fizyolojik anlaşma yaratmak için yinelenen devinimler düzenidir. Psiko-fizyolojik anlaşma ancak hakim devinimlerle, kontrast devinimlerin düzeniyle sağlanabilir. Yapıtlarda ışık, gölge, yarı gölge değişimleri devinimi oluştururlar. Devinim ikiye ayrılır.
• Doğal devinim ( Örn: Yontunun kendi hareketi )
• Plastik devinim ( Kitlelerin üç boyutlu bir düzeyde yarattığı ışık-gölge kontrastlarından doğar. )
Sonuç olarak ritm, renk, açık-koyu, ögelerin birbiriyle ilişkileri dolu-boş alanlar ve bunların çevre ilişkileri, hakim ve kontrast elemanlar, gölge-yarıgölge-açık durumlar, devinimlerin yükselme-alçalma hızlarının üzerimizdeki etkileridir.
ŞEKİL – ZEMİN ANLATIMLARI: Görsel tasarım ögeleri, görsel ilkeler yardımıyla yüzeysel ya da hacimsel olarak düzenlenerek zemin ya da şekil anlatımları oluştururlar.
Zemin anlatımı: İki boyutlu etkisi olan bir düzenlemedir.
• Geniş-berrak alanlarla,
• Benzer ölçüde tekrar çizimlerle,
• Bir kompozisyonda şekil anlatımı verecek şekilde güçlü etki yapan bölgelerden arta kalan kısımlarla sağlanır.
Şekil anlatımı: Üç boyutlu etkisi olan bir düzenlemedir.
• Derinlikle
• Çizgisellikle
• Etkili çevre ya da güçlü çevre çizgileriyle sağlanır.
BOYUT: Genel olarak var olanın biçimlendirilmesidir. Doğadaki tüm nesneler titiz bir boyut ilişkisi içindedirler. Doğada var olan nesnelliğin kendine özgü bir boyutlanması varsa, tasarım ögelerinin ve değerlerinin de bir boyutlandırılması vardır. Her tasarım ögesinin boyutu:
• İşlevsel açıdan,
• Malzeme açısından,
• Biçimsel açıdan,
• Çevreyle olan ilişkisi ve ögenin kendi geometrisi ile ya da strüktürü ile belirlenir.
Tasarım boyutlamasında insan boyutu ön şarttır. Yani boyutlandırmada insan “modül” olur. İnsan psikolojisi boyut zıtlıklarına büyük bir yatkınlık ve uyumluluk gösterirler. Bir düzenlemede bütünlük, ayrıcalık, etkili – etkisiz, uyumluluk-uyumsuzluk, derinlik olarak ta önde-arkada gibi psikolojik etkileri boyut zıtlıklarıyla elde edilir. Çeşitli farklılıklardan dolayı boyutun dikkati çekici gücü vardır.
BİÇİM: Ünlü matematikçi Monge’a göre “ biçim bir nesnenin dış sınırlarıdır. “Klee ise biçim ve form için şöyle açıklamada bulunuyor. Biçim, canlı varlık, buna karşılık form, cansız doğadır diyor. Bauhaus izleyicisi olan Hodgen ‘de “ formu yaratıcı eylemin zihinde canlandırdığı şey, biçimde kuvvetli konturları olan şekildir.” Diye tanımlamaktadır.
Bir alan, değer, renk ve dokusal farklılıklar nedeniyle sınırları belirlenmiş olarak algılanır ki buna “biçim” denir. Bir diğer tanım, “ düzensizlikler arasında oluşan güçler diyagramı “ şeklinde yapılmaktadır.
YÜZEY: Üzerinde iki boyutlu çalışmaya olanak veren her tür alandır. Düzlemsel nitelikte olabileceği gibi eğrisel de olabilir. Kavramsal olarak bir düzlemin uzunluğu, genişliği vardır, derinliği yoktur. Bir düzlemin biçimi, köşeleri oluşturan çizginin konturuyla belirlenir.
STRÜKTÜR: Yapı, inşa, bünye, doku. Bir nesneyi ya da yapıyı ayakta tutan taşıyıcı sistem.
