Geçmişten Günümüze Futbol

#1
Sponsorlu Bağlantılar
Geçmişten Günümüze Futbolun Gelişimi,
Futbolun Tarihçesi,
Geçmişten Günümüze Futbolun Tarihi Gelişimi

Geçmişten günümüze futbol ve değişenler

İlk futbol oyun kuralları, 1863 yılında Londra Futbol Birliği tarafından geliştirilmiştir. Futbol oyunu İngiliz askerler, gemiciler ve ticaret yapanlar vasıtasıyla Hindistan, Güney Afrika, Avrupa ve Güney Amerika' ya götürülmüştür.



İngiltere'den sonra bütün dünyada futbolun gelişmesini sağlayan en önemli olay, 1879'dan sonra başladı. Futbol kulüplerinin yöneticileri, takımlarında daha iyi oyuncular oynatabilmek için yabancı çevrelerden iş vererek, iyi futbolcular alma yoluna gittiler. Böylece Glasgow' dan Darwen şehrine futbol oynamak için getirilen İskoçya'lı futbolcular, dünyadaki ilk profesyonel futbolcular oldular.



Futbol herkesin rahatlıkla anlayabileceği çok basit kurallara sahiptir. Bu özelliği nedeniyle futbol, dünyanın dört bir yanında milyonlarca insan tarafından hem oynanan hem de seyirci olarak takip edilen en popüler spor dalı olarak dikkat çekmektedir.



Futbolun nerede ve nasıl icat edildiği tam olarak bilinmemekle beraber, yazılı kaynaklar, eski tarihi uygarlıklardan Çinliler, Romalılar, Mısırlılar, Yunanlılar ve Maya'larda bu kültürlerin bir parçası olan ayakla vurulan bir oyun oynadıklarından söz etmektedir.

Zamanımıza kadar uzanan bu kaynaklardan çıkarılan sonuçlara göre futbolun geçmişi M.Ö.3000 yıllarına kadar dayanıyor. Çin, Japonya, İtalya, Fransa ve en önemlisi İngiltere, birçok kaynağa göre futbolun ilk oynandığı bölgeler olarak göze çarpıyor.

Tarihin ilk zamanlarında Çin'de askerlerin savaşa hazırlık amacıyla "Tsu-Chu" adıyla bir tür futbol oynadıkları, yazılı belgelerden anlaşılmaktadır. Yine bazı kaynaklara göre Orta Asya Türkleri de Tsang kentinde, bayanlar ve erkeklerden kurulu karma takımların ayak topu oynadıkları belirtilmektedir. Türk düşünürü Kaşgarlı Mahmud, yazdığı eserinde, eski Türk boylarının Orta Asya'da "Tepük" adıyla bir tür ayak topu oyunu oynadıklarından söz etmektedir.



Futbolda ilkler




İlk futbol oyun kuralları, 1863 yılında Londra Futbol Birliği tarafından geliştirilmiştir. Futbol oyunu ingiliz askerler, gemiciler ve ticaret yapanlar vasıtasıyla Hindistan, Güney Afrika, Avrupa ve Güney Amerika' ya götürülmüştür.

Uluslararası Futbol Federasyonu Birliği (FIFA) 21 Mayıs 1904 yılında Fransa Paris'te Fransa, Belçika, Hollanda, İsveç, İsviçre, Danimarka ve İspanya Futbol Federasyonlarının katılımı ile kurulmuş, ardından da diğer avrupa ülkelerinin katılımı ile şimdiki devasa gücüne ulaşmıştır.

İlk Dünya Kupası, FIFA tarafından 1930 yılında Uruguay'da organize edilmiş ve ilk dünya kupasını ev sahibi Uruguay kazanmıştır.

19. yüzyılın sonuna doğru futbolun etkileri Amerika'da görülmeye başlanmış ve öncelikle göçmenler tarafından oynanan bir spor dalı olarak ortaya çıkmıştır.

Futbol ilk 1908 yılında olimpik bir spor dalı olarak kabul edilmiş ve ilk Olimpiyat madalyasını İngiltere milli takımı kazanmıştır. Günümüzde, futbol uluslararası alanda popülerliği ve izleyicisi en fazla olan spor dallarının başında gelmektedir.



Amerika Kıtası ve Futbol



Güney Amerika kıtasına futbol, Meksika yoluyla gelmiştir. İspanyollar ve İtalyanlar, modern futbolu Güney Amerika'ya götürenlerin kendileri olduğunu iddia etseler de ayak topunun izleri Amerika'da yaşamış Aztekler, Mayalar, İnkalar gibi çok eski uygarlıklara dayanmaktadır. Meksika ve Peru yerlilerinin futbola benzer oyunlar oynadıkları bazı tapınaklardan, anıtlardan, duvar kabartmalarından ve heykellerden anlaşılmaktadır.



Avrupa Kıtası ve Futbol




Avrupa'da ilk ayak topu oyunu M.Ö.100 yıllarında eski Yunan şehir devletlerinden Sparta'da "Episkyres" adı altında oynanmıştır. İtalyanlara göre ise, futbolu İngiltere'ye krallık dönemi İtalyan Futbolu "Giuocu del Calcio" oyunu olarak Jül Sezar'ın lejyonerleri götürmüştür. Dünyanın çeşitli yerlerinde sömürgeci bir imparatorluk kurmuş olan İngilizler, gittikleri yerlerde oynanan çeşitli ayak topu oyunlarını benimseyerek, 12. yüzyıldan itibaren İngiltere'de futbol oynamaya başlamışlardır.



İlk Futbol Federasyonu ve ilk profesyoneller



Modern futbolun doğum tarihi; 26 Ekim 1863 olarak kabul edilmektedir. Bu tarihte on bir kulüp yöneticisi, Londra'da Great Queen Street'de Lincoln'un hanındaki Free Maso'nun meyhanesinde toplanmış ve futbol dünyasının ilk futbol federasyonu olan İngiltere Futbol Federasyonu'nu kurmuşlardır. İlk milli futbol federasyonunun kurulmasıyla, futbol oyunu sadece iki takımın bir topu rakip kaleye atmak için yaptıkları gelişigüzel bir mücadele olmaktan çıkmış, belirli kurallara bağlanmıştır.

İngiltere'den sonra bütün dünyada futbolun gelişmesini sağlayan önemli olay, 1879'dan sonra başladı. Futbol kulüplerinin yöneticileri, takımlarında daha iyi oyuncular oynatabilmek için yabancı çevrelerden iş vererek, iyi futbolcular alma yoluna gittiler. Böylece Glasgow' dan Darwen şehrine futbol oynamak için getirilen İskoçya'lı futbolcular, dünyadaki ilk profesyonel futbolcular oldular.



Futbol oyun kurallarının düzenlenmesi



Futbolun oyun kurallarını düzenlemek, uygulatmak, denetlemek ve anlaşmazlıkları çözümlemek yetkilerini elinde bulunduran "International Boord" İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda tarafından 1882 yılında kurulmuştur. Bu kuruluş, 1886 yılından sonra ulusal federasyonlarda en yetkili kurum olarak kabul edilmiştir. Daha sonra bu kurum 1905 yılında FİFA (Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği)'ya katılmıştır.

1954 yılında kurulan UEFA (Avrupa Futbol Federasyonları Birliği)'nın düzenlediği Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası 1956 yılında, Avrupa Kupa Galipleri Kupası ise 1963 yılında oynanmaya başlamıştır.

1991-1992 futbol sezonunda oyunu hızlandırmak ve daha çok gol atılmasını sağlamak amacıyla 1986 Meksika Dünya kupasından itibaren yapılan çalışmaların birikimi sonucu, oyun kurallarını ciddi olarak yeniden gözden geçirerek, kurallarda önemli değişiklikler yapmıştır.

1995 yılında Avrupa Adalet Divanı'nın Belçikalı futbolcu Bosman'ı kural dışı olarak yaptığı transferde haklı bulması, Avrupa Birliği Ülkelerinde transfer sistemini alt üst etmiş, UEFA 1996 yılından başlayarak yabancı transferini serbest bırakmak zorunda kalmıştır.


Herkesin anladığı tek oyun


Günümüzde her geçen gün yenilenen oyun kuralları, gelişen teknolojinin kullanılması ve yapılan yeni yatırımlar, modern futbolu, seyri hoş, hızlı ve bol gollü bir oyun sporu haline getirmiştir.

Futbol herkesin rahatlıkla anlayabileceği çok basit kurallara sahiptir. Bu nedenle her yaş, cins ve seviyede kişiler tarafından rahatlıkla oynanabilir. Oynanabilir olması bir tarafa, futbolla uzaktan yakından ilgisi olan herkes sahada oynanan futboldan, antrenörün hatalı takım çıkarmasına kadar her konuda yorum yapabilmektedirler.

Bu özellikleri nedeniyle futbol, dünyanın dört bir yanında milyonlarca insan tarafından hem oynanan hem de seyirci olarak takip edilen en popüler spor dalı olmuştur.


144 yıl önceki futbol oyun kuralları



İlk oynanmaya başladığı dönemde, ilkel ve kaba bir nitelik taşıyan futbol 1863 yılında futbol ile rugby oyununun birbirinden ayrılmasıyla birlikte ilk oyun kurallarına sahip oldu. Buna göre futbola şekil veren, ancak günümüzde kullanılmayan ilginç bazı kurallara göz atalım. Bu kurallar;

Kural 1

1) İki takım, her atılan golden sonra kaleleri değişir

Kural 2

2) Bir oyuncu topun önüne geçtiği anda oyun dışı kalır. Onun için mümkün olduğunca çabuk topun arkasına

geçmelidir.

Kural 3

3) Eğer top kendi takımından bir oyuncu tarafından pas olarak atılmışsa, rakip takımdan biri ya da kendi takımından topun gerisinde herhangi bir takım arkadaşı dokunana kadar topa dokunamaz.

Kural 4

4) Bir gol, ancak top kale direkleri arasından hangi yükseklikten olursa olsun, taçtan atılmadığı, taşınmadığı

takdirde yapılacaktır.

Kural 5

5) Rakip kaleye doğru top ile koşan bir oyuncunun rakipleri, şarj yapma, çekme, çelmeleme ve topu alabilmek için mücadele edebilme hakkına sahiptirler. Fakat hiçbir oyuncu aynı anda hem çekilip hem de çelmelenemez.

Kural 6

6) Bir oyuncu, ancak doğru bir şekilde topu yakalarsa veya ilk vuruşta top kendisine gelirse, başka birine pas

verebilir ya da vurabilir.

Kural 7

7) Hiçbir oyuncu koruyucu tabakalar, demir plakalarla botlarını takviye edemez.



Gördüğünüz gibi, ilk kurallar zamanımızın şartlarına göre oldukça farklıydı. Günümüz futbolunda yukarıda sayılan kuralların kaç tanesi uygulanabilir acaba, hiç düşündünüz mü?



Yıllar içinde kurallarda yapılan değişiklikler

Değişiklik 1

Yıllar içinde oyun kurallarında yapılan değişikliklerle daha çekici hale getirilen futbolda, 1865-1866 yıllarında ofsayt kuralı getirildi. Aynı yıl kalelerin yüksekliği de yeniden düzenlenerek 5m yüksekliğindeki kale direkleri 1.80 metreye indirildi.

Değişiklik 2

1870 yılında hava toplarının elle tutulması kuralı kaldırıldı.

Değişiklik 3

1871 yılında ilk kez kalecilerden bahsedildi ve topu elle tutma hakkı sadece kalecilere verildi.

Değişiklik 4

1872 yılında topun ölçüleri belirlenirken, bundan bir yıl sonra da korner kuralı, 2 yıl sonra da kalelerin devreler itibariyle değiştirilmesi kuralı kabul edildi.

Değişiklik 5

1881 yılında ilk kez hakemin varlığından söz edildi.

Değişiklik 6

1883 yılında taç atışları el ile yapılmaya başlandı.

Değişiklik 7

1884 yılından itibaren hakemlerin karşılaşmalarda kayıtsız şartsız tek yetkili olmalarına karar verildi.

Değişiklik 8

1891 yılında penaltı vuruşu getirildi ve kale ağlarından bahsedildi.

Değişiklik 9

1905 yılında penaltı atışları sırasında kalecilerin kale çizgisi üzerinde durması kuralı eklenirken, bu kural 1929 yılında 'kaleci, penaltı vuruşu yapılana kadar çizgi üzerinde durmalıdır' şeklinde değiştirildi.

Değişiklik 10

1912 yılından itibaren kalecilerin topu elleriyle oynamaları yalnızca ceza alanı içi ile sınırlandırıldı.

Değişiklik 11

1925 yılında ofsayt kuralında değişiklik yapılarak 3 oyuncu şartı 2'ye indirildi.

Değişiklik 12

1937-1938 yıllarında oyun kuralları, önceki kurallar esas alınarak maddeler haline getirildi ve daha kolay anlaşılması için yeniden yazıldı.



Sonraki yıllarda ilk defa sarı ve kırmızı kartlar kullanılmaya başlanıldı. Futbolu yönetenler zaman içinde birçok kural değişikliğine giderek kaliteyi arttırmaya çalıştılar.

1990 yılında ikinci kez değiştirilerek bugünkü şekline dönüştürülen ofsayt kuralına, 1995 yılında yorumunun genişletilmesiyle aktif-pasif ayrımı getirildi ve hücum futbolunun daha da geliştirilmesi sağlandı.



Yıllar içinde futbol oyun kurallarında yapılan değişiklikler, futbolu daha da çekici hale getirirken, gol sayısını arttırmaya, topun daha çok oyunda kalmasını sağlamaya, zaman çalmayı engellemeye, kasti ve sert oyunu, buna bağlı sakatlanmaları önlemeye yönelik değişiklikler, kurallar içerisinde yapılan en önemli değişiklikler arasında yer aldı.

Zaman içinde oyun kurallarının sık sık değiştirilmesi ile birlikte hakem hatalarının artması, futbolun en önemli unsurunu oluşturan hakemlere gereken önemin verilmediği sonucunu da ortaya çıkardı.

Bu noktadan hareketle, 1990 yılından itibaren konu üzerinde çalışarak çeşitli adımlar atan FIFA, "hakemliğin profesyonelleşmesi", "uzmanlaşmış yardımcı hakemlik", "hakem eğitiminin önemi" ve "dördüncü hakemin resmi olarak kurallarda yer alması" gibi adımlar attı.

1995 yılında verdikleri kararlar sonucunda oluşacak durumlardan hiçbir koşulda sorumlu tutulamayacakları hükme bağlanan hakemlerin otoritesini korumaya yönelik zamanla yeni kurallar da getirildi.

Son olarak gerçekleştirilen bir seminerde, gündemdeki çeşitli hakem olaylarını değerlendiren UEFA Hakem Komitesi, tüm hakemlerden futbolcu itirazlarına karşı daha sıkı önlemler almalarını istedi.

Kararda, elini sallayarak kart işareti yaparak, rakip oyuncunun kart görmesi gerektiğini hakeme anlatmaya çalışan futbolculara, hakeme yapılan toplu itirazlarda en az bir futbolcuya ihtar gösterilmesi istenirken, el-kol işaretiyle itiraz etmenin veya hakemin üzerine doğru koşarak gelmenin sarı kartı gerektiren bir ihlal olduğu belirtildi.

Kaynak: kibrisgazetesi
 
Üst