5- İkinci El Araç Almanın Püf Noktaları
Otomobilin motorundan şanzımanına, kaportadan döşemesine kadar dikkatle inceleyin. Mümkünse satın almaya bir otomobil tamircisi ile gidin. Otomobilin çalıntı olup olmadığını anlamak için motor ve şasi numaralarını, ruhsattaki motor ve şasi numaraları ile karşılaştırın. Çalıntı otomobil aldıysanız ödediğiniz paradan olacağınız gibi, çalmadığınızı ispatlayana kadar uğraşmanız gerekecektir.
Otomobili mutlaka deneyin. Tanıdığınız bir tamirci veya kaportacıya götürüp kontrol ettirin. Kaza geçirip sonradan toplanmış olabilir.
Vergi numarası uygulaması sayesinde artık ruhsatı üzerinize almamak gibi bir durum söz konusu değildir. Yine de aykırı uygulamalar olabilmektedir. Bunun için mutlaka ruhsat sahibi ile anlaşmaya çalışın.
Otomobil sahibi ile anlaştığınızda, aracı, ücretini ortaklaşa ödeyeceğiniz bir otoparka teslim edin. Trafik Şube Müdürlüğü’nden otomobilin hilesiz olup olmadığını öğrendikten sonra, otomobilin sahibi ile birlikte otomobili çözün.
Son zamanlarda rent a car şirketlerinden kiralanan araçlar oto pazarında satılmaktadır. Bu otomobilleri alan kişiler ise mağdur durumda kalabilmektedirler. Bu nedenle otomobilin sicilini araştırmadan asla kaparo vermeyin.
Almayı düşündüğünüz otomobile bakmaya gitmeden önce:
Eski elbiselerinizi giyin. Yeni elbiselerinizi kirletmekten çekindiğiniz için onlardan çok daha pahalıya malolacak arızaları göremeyebilirsiniz. Yanınıza ellerinizi silmek için bez ya da kağıt havlu alın. Diğer gerekli malzemeler; cep feneri, bulabilirseniz küçük bir mıknatıs, kalem, ve bir buji anahtarıdır. (En başta Yok Damatlıkla falan
)
Püf noktaları:
Otomobile bakmaya her zaman gündüz gitmeye çalışın. Yağmursuz bir hava işinizi daha da kolaylaştıracaktır. Eğer mümkünse otomobilin geceyi geçirdiği yere gitmeyi tercih edin. Bu size ilk çalışmadaki sorunları gösterecektir.
Satıcıya otomobil hakkında hiçbir şey sormaktan kaçınmayın. Kontrol için yeterli zaman ayırın, aceleci davranmayın. Deneme sürüşünü mümkünse 20-50 kilometre hızla bir duvar boyunca yapın. Duvardan yankılanan ses alışılmamış gürültüleri duymanıza yardımcı olacaktır. Eğer bir aracınız varsa bu kontrolü daha önceden kendi aracınızla test edip kulağınızı eğitebilirsiniz.
Satıcıyla randevulaşmışsanız 15 dakika önce gidin, otomobil için yapılan hazırlığı görmüş olursunuz. Mümkünse size yardımcı olacak bir arkadaşınızı yanınıza alın.
Dış görünüş - kaporta:
Otomobilin etrafında gezerek pas, çürük ve boya hatalarını görmeye çalışın. Ağır hasar görmüş bir otomobili dahi onarmak mümkündür. Ancak mükemmel onarım her zaman mümkün değildir.
Otomobile her iki tarafından boylu boyunca bakın. Otomobilin üstündeki yansımalar bozuk olmayan kesintisiz bir hat izlemelidir. Onarım görmemiş bir otomobilin çıtaları düz bir hat izler ve boya üzerindeki yansımalar düzgündür. Onarım görmüş bir otomobilin kaporta üzerindeki yansımaları düzgün değildir.
Otomobilin kapı ile çamurluk aralarında üst ve alt aralıklarına dikkat edin. Üst ve alt aralıklar arasında fark olmamalıdır. Cam kenarını ve kapı açma kollarını/kilitlerini gözden geçirin. Buralardaki boya hatalarını ya da kauçuk/metal aksam üzerindeki boya kalıntılarını bulmaya çalışın. Bu tür izler otomobilin tekrar boyandığını gösterir.
Kapıları açıp kapı iç kenarlarında kilit aksamı, elektrik kablo tesisatı kapı fitili gibi yerlerde boya izleri arayın. Kaputu açıp kaput bağlantı menteşelerindeki cıvata kenarında boya sıyrılma veya yer değiştirme izlerine bakın. Çamurluk ağızlarına, marşpiye altına paslar için bakın.
Mıknatısınızı otomobilin değişik yerlerine (özellikle köşelerine ve tavanına) yapıştırın. Mıknatısın değişik çekim gücü gösteriyorsa, bu boyanın altında macun tabakası olduğunu ve aracın onarıma girdiğini gösterir.
Otomobilin dört köşesine gidip yukarıdan aşağıya sallamaya çalışın ve bırakın. Sağlıklı bir süspansiyon (amortisörler) 1-2 kez yukarı aşağıya hareket ettikten sonra duracaktır. Aynı akstaki lastiklerin hepsi (ön arka çiftler) aynı marka ve model olmalıdır.
Otomobile dışardan bakın. Düz bir zeminde öne-arkaya veya sağa sola yatık duruyorsa yine süspansiyon sisteminde sorun vardır.
Motor (çalışmazken):
Motoru çalıştırmadan önce kaputu açıp, motora ve kablo demetlerine dikkatlice bakın. Yağ sızıntılarını ve sonradan bantlanmış kabloları tespit etmeye çalışın. Sonradan bantlanmış kablolar gelişigüzel yapılmış onarımları işaret eder.
Yağ kapağını açın ve fenerinizle içeriyi görmeye çalışın. İçerideki parçalar yağlı fakat kurumsuz, temiz olmalıdır.
Yağ çubuğunu çekip ucundaki yağın rengini kontrol edin. Yağ eğer yeni ise koyu sarı olması çok önemli değildir. Çubuğun ucundaki yağı parmaklarınızın arasında ezip içinde çok küçük metal parçalar olup olmadığını hissetmeye çalışın. Eğer metal parçalar hissederseniz motorun durumu sağlıklı değildir.
Motor kayışlarını ve su seviyesini kontrol edin. Bunu yapmak için radyatör kapağını açmanız gerekecektir. Bu koşullarda motorun soğuk olduğundan emin olun. Sıcak su yanıklara yol açabilir.
Motor (çalışırken):
Motoru çalıştırın. Kolay çalışıp çalışmadığını kontrol edin. 3-5 dakika gaza basmadan çalıştırın bu sırada olağandışı sesleri dinleyin. Daha sonra 1 dakika yarım gaz verip egzozdan çıkan gazın rengine bakın.
Mavi renkli gaz motorun yağ yaktığını ve onarıma girmesi gerektiğini gösterir (bu durum satıcı tarafından daha yoğun bir motor yağı -30 numara- konarak veya bir motor katkısı konarak berteraf edilebilir. Ancak bu durumda da buji kontrolü size gerçeği söyleyecektir). Siyah renkli duman motorun gereğinden fazla yakıt tükettiğini gösterir; motor ve yakıt sistemi bakımsızdır. Yoğun beyaz duman silindirlere su karıştığını gösterir. Motorun açılması gerekmektedir. Motor eğer soğuksa az miktarda beyaz duman ve bir miktar su damlaması normaldir. Çünkü zaten benzinin yanmasıyla bir miktar su oluşur.
Motor ısındığında rölantide motorun normalin üstünde sarsılıp sarsılmadığını kontrol edin. Eğer sarsılıyorsa düzensiz ateşleme veya yakıt kesintisi olmaktadır. Ateşleme sistemi veya yakıt sistemi bakımı gerektirir.
Motora gaz verdiğinizde egzozdan gelen sesi dinleyin. Patlak susturucu veya egzoz sızıntılarını belirlemeye çalışın.
Sürüş testi:
Otomobili birinci vitese takın ve el frenini bırakmadan otomobili yavaşça hareket ettirmeye çalışın. Otomobil hareket ederse el freni çalışmıyordur. Hareket etmezse el frenini indirip hareket edin. Olağan dışı bir sarsılma olursa debriyajınızda bir sorun var demektir.
Otomobili hareket ettirdikten sonra hızlanmadan önce henüz birinci vitesteyken yavaşça frene basıp frenlerin çalışıp çalışmadığına bakın. Çalışmıyorsa el freni ile durmaya çalışın.
Otomobili sürün ve sesini başta belirtildiği gibi dinlemeye çalışın. Olağan dışı vuruntu, gıcırtı, tıkırtı gibi sesleri tespit etmeye çalışın.
Tek seferde 180 derecede dönüş yapabileceğiniz bir yer bulun ve dönerken akslardan gelen sesi dinleyin. Aks uçları aşınmışsa dönerken tıkırtılar gelecek, otomobil düzeldiğinde bu tıkırtılar kesilecektir.
Düz bir hatta giderken kontrollü bir şekilde direksiyonu bırakın otomobil sağa sola çekerse rot ayarında bir sorun vardır. Düz bir hatta seyrederken direksiyon düz değilse rot ayarı gerekmektedir. Düzgün bir yolda hızlandığınızda otomobil ve direksiyon titriyorsa lastiklerin balansı bozulmuştur, balans ayarı gerekmektedir. Aynı şekilde hızlandığınızda otomobil sağa sola sapıyor ve direksiyonu kontrol etmekte güçlük çekiyorsanız arka lastiklerden biri inik olabilir ya da ön takımda (rot ve rotiller, akslar, salıncak burçları) sorun vardır. Rot ve balans ayarları bozuk bir otomobili bu ayarları yaptırmadan almayın. Birçok durumda ayar bozukluklarına bozuk bir parça neden olmaktadır.
