Sponsorlu Bağlantılar
7.sınıf fen ve teknoloji dersleri - çözeltilerin özellikleri - çözünme nedir
Birbirine homojen olarak karışan maddelerin oluşturduğu karışıma çözelti denir.
ÇÖZELTİ ÇEŞİTLERİ
Çözeltiyi oluşturan maddeler katı, sıvı ya da gaz olabilirler.
Çözeltileri maddelerin fiziksel hallerine göre sınıflandırabildiğimiz gibi, elektrik iletkenlikleri ve madde miktarına göre de sınıflandırabiliriz. Ünitenin ileriki bölümlerinde bu konulara değineceğiz.
ÇÖZÜNME NASIL OLUYOR?
Çözeltileri oluşturan maddeler çözücü ve çözünen olarak adlandırılır.
Bir çözeltide miktarı fazla olan çözücü, diğeri çözünendir. Sulu çözeltilerde suyun miktarı az bile olsa çözücü olarak kabul edilir. Çözünme olayı çözücü ve çözünen maddelerin birbiri içinde molekül ya da iyonlarına kadar ayrılmasıdır.
Bir miktar şekeri suda çözerek hazırladığımız şekerli su çözeltisinde şeker ve su moleküler yapılı bileşiklerdir. Şeker moleküllerinin arasına su molekülleri girerek, şeker moleküllerini birbirinden ayırır. Şekerin tamamı çözününce şeker molekülleri arasında su molekülleri olacak şekilde çözünme olayı gerçekleşir.
Çözelti iyonik yapılı ise çözünen maddenin tanecikleri çözücü ile etkileşerek birbirinden ayrılır ve o çözücünün her tarafına dağılır.
Bir miktar tuzu suda çözerek hazırladığımız tuzlu su çözeltisinde, sodyum(Na+) ve klor(Cl-) iyonları şekilde görüldüğü gibi birbirinden ayrılır. Su molekülleri sodyum(Na+), ve klor(Cl-) iyonlarının etrafını sarar. Tuzun tamamı çözününce çözeltinin her yerinde aynı oranda Na+, Cl- iyonları ile H2O molekülleri bulunur.
NaCl deki iyonik çekim kuvveti su ortamında çok zayıfladığı için Na+ ve Cl- iyonları su tarafından sarılarak ayrılır.
Sıvı çözeltilerde çözücü her zaman su olmayabilir. Çözücü olarak alkol, aseton, benzin, gaz yağı, tiner, terebentin, eter gibi sıvılar da kullanılır. Çözücü ve çözünenin türü çözünme olayını etkiler. Örneğin, şeker suda iyi çözünür. Limon tuzu da suda iyi çözünür. Şeker, alkolde(C2H5OH) hiç çözünmezken, limon tuzu (sitrik asit) alkolde çözünür.
Asit, baz ve tuz çözeltileri suda iyonlaşarak çözünür.
Asitler kovalent bağlı bileşikler olduğu halde (molekül yapısı) suda iyonlaşarak çözünür.
ÇÖZELTİLERİN KULLANIM ALANLARI
İçme sularının ve yüzme havuzlarının klorlanması ile sulardaki mikroplar öldürülür. Klorun öldürmediği mikroorganizmalar da vardır. Son 10 yıl içinde A.B.D.'de yapılan araştırmalarda klorun, içme suyunda bulunan nitrat iyonu (NO3) gibi azotlu maddelerle birleşmesi ile oluşan klorlu kimyasal maddelerin kanserojen etkisi olduğu kanıtlanmıştır. Kullanılan klorun en çok 0,1 mg/lt olması sınırı getirilmiştir.
alıntı
Birbirine homojen olarak karışan maddelerin oluşturduğu karışıma çözelti denir.
ÇÖZELTİ ÇEŞİTLERİ
Çözeltiyi oluşturan maddeler katı, sıvı ya da gaz olabilirler.
Çözeltileri maddelerin fiziksel hallerine göre sınıflandırabildiğimiz gibi, elektrik iletkenlikleri ve madde miktarına göre de sınıflandırabiliriz. Ünitenin ileriki bölümlerinde bu konulara değineceğiz.
ÇÖZÜNME NASIL OLUYOR?
Çözeltileri oluşturan maddeler çözücü ve çözünen olarak adlandırılır.
Bir çözeltide miktarı fazla olan çözücü, diğeri çözünendir. Sulu çözeltilerde suyun miktarı az bile olsa çözücü olarak kabul edilir. Çözünme olayı çözücü ve çözünen maddelerin birbiri içinde molekül ya da iyonlarına kadar ayrılmasıdır.
Bir miktar şekeri suda çözerek hazırladığımız şekerli su çözeltisinde şeker ve su moleküler yapılı bileşiklerdir. Şeker moleküllerinin arasına su molekülleri girerek, şeker moleküllerini birbirinden ayırır. Şekerin tamamı çözününce şeker molekülleri arasında su molekülleri olacak şekilde çözünme olayı gerçekleşir.
Çözelti iyonik yapılı ise çözünen maddenin tanecikleri çözücü ile etkileşerek birbirinden ayrılır ve o çözücünün her tarafına dağılır.
Bir miktar tuzu suda çözerek hazırladığımız tuzlu su çözeltisinde, sodyum(Na+) ve klor(Cl-) iyonları şekilde görüldüğü gibi birbirinden ayrılır. Su molekülleri sodyum(Na+), ve klor(Cl-) iyonlarının etrafını sarar. Tuzun tamamı çözününce çözeltinin her yerinde aynı oranda Na+, Cl- iyonları ile H2O molekülleri bulunur.
NaCl deki iyonik çekim kuvveti su ortamında çok zayıfladığı için Na+ ve Cl- iyonları su tarafından sarılarak ayrılır.
Sıvı çözeltilerde çözücü her zaman su olmayabilir. Çözücü olarak alkol, aseton, benzin, gaz yağı, tiner, terebentin, eter gibi sıvılar da kullanılır. Çözücü ve çözünenin türü çözünme olayını etkiler. Örneğin, şeker suda iyi çözünür. Limon tuzu da suda iyi çözünür. Şeker, alkolde(C2H5OH) hiç çözünmezken, limon tuzu (sitrik asit) alkolde çözünür.
Asit, baz ve tuz çözeltileri suda iyonlaşarak çözünür.
Asitler kovalent bağlı bileşikler olduğu halde (molekül yapısı) suda iyonlaşarak çözünür.
ÇÖZELTİLERİN KULLANIM ALANLARI
İçme sularının ve yüzme havuzlarının klorlanması ile sulardaki mikroplar öldürülür. Klorun öldürmediği mikroorganizmalar da vardır. Son 10 yıl içinde A.B.D.'de yapılan araştırmalarda klorun, içme suyunda bulunan nitrat iyonu (NO3) gibi azotlu maddelerle birleşmesi ile oluşan klorlu kimyasal maddelerin kanserojen etkisi olduğu kanıtlanmıştır. Kullanılan klorun en çok 0,1 mg/lt olması sınırı getirilmiştir.
alıntı